Лидия Томская уонна Надежда Корякина диэн Бүлүү уран тарбахтаах кэрэ куолара урбаан ураты аартыгар киирдилэр. Сотору кыргыттар: “Аламай” бреммит сахаҕа дьиҥнээх муода буолуоҕа” – дэһэллэр.
Муода – аҥаардас искусство эрэ көрүҥэ буолбатах, бу – сүрдээх барыстаах биисинэс. Оттон Саха сирин усулуобуйатыгар, ордук тыа сиригэр бу салаа төһө кэскиллээҕий? Ол туһунан кыргыттартан быһаччы ыйытыаҕыҥ эрэ.
АЛРОСА-ттан муодаҕа
Лидия Томская, модельер-дизайнер:
– Миэхэ “Аламай” бренд идиэйэтэ 2012 сыллаахха кэлбитэ. Оччолорго мин Мииринэй куоракка “АЛРОСА” ААУо-ҕа үлэлиирим. Ол кыһын, Саҥа дьылга, уһун өрөбүллэрбэр дьиэбэр Бүлүүгэ кэлбитим. Туһата суох атахпын таах өрө тэбэн, түөспэр силлии сытыахпын, күн-дьыл уһуна бэрт курдук этэ. Инньэ гынан ийэбиниин кыһыҥҥы сон тигэргэ санаммыппыт. Дьиҥинэн, ол саҕана үчүгэй кыһыҥҥы сонум да суоҕа диэххэ сөп. Оттон норка саҕынньаҕы ылыахпын баҕарбатаҕым. Кыыс эрэ барыта эргиччи норкалааҕа. Онон туох эрэ “эксклюзив” тиктэр баҕа санаа үөскээбитэ.
Уһуну-киэҥи толкуйдуу барбатаҕым. Булчуттартан саһыл уонна норка тириилэрин атыыласпытым. Сунтаар маастарыгар үтүлүк уонна дьахтар кура сакаастаабытым. Оттон сонун буоллаҕына, бэйэм ийэбин кытта тикпитим.
Үлэ үөһүгэр сылдьан өрөбүллэрим ааспыттарын да билбэккэ хаалбытым. Ол гынан баран сырабын толору толуйбутум. Кимиэхэ да суох ураты кэрэ көстүүлээх кыһыҥҥы кэмпилиэк тиктибитим. Саһыл саҕалаах уһун саҥа сону, киис билэлээх үтүлүгү уонна куру кэтэр дьолломмутум. Оннук киэргэнэн-симэнэн баран үлэбэр Мииринэйгэ төннүбүтүм. Дьэ, онно тиийбиппэр, сөҕүү-махтайыы бөҕөтө буоллулар. Этэргэ дылы, дьахталлар бука бары сырса сылдьаллар. “Хантан ыллыҥ? Хаска ыллыҥ?” – диэн сылайыахпар диэри ыйыппыттара. Оннук айыылаах ымсыыра көрбүттэрэ. Элбэх кыыс: “Миэхэ эмиэ тигэн биэриэн дуо?” – диэн көрдөспүтэ.
Онон өрдөөҕүттэн сөбүлүүр дьарыгым түмүгэ дьоҥҥо биһирэнэн, онтон эрэл-турах санааланан, Бүлүүбэр төттөрү төннөн кэлэммин бэйэ дьыалатын арыммытым.
– Харчылаах АЛРОСА-ттан барбыккын кэмсиммэккин дуо?
– Олох кэмсиммэппин. Саҕалаабыт биисинэһим билиҥҥитэ үчүгэйдик баран иһэр. Сүрүнэ, мин сөбүлүүр дьарыкпынан дьарыктанабын, дьону үөрдэбин, оттон ордук дьоллонобун.
– Аан бастакы килийиэниҥ ким этэй? Бука, дьүөгэҥ буолуо?
– Оннук. Хата, ону хайдах таайдыҥ? Дьүөгэбэр кыһыҥҥы сон тигэн биэрбитим. Онто коралл өҥнөөх, үлдьү саһыл бэргэһэлээх этэ. Бүлүүгэ олох суох сон. Күн бүгүнүгэр диэри кэтэр. Бүлүү бастакы “модницата” (күлэр). Дьэ, ол кэннэ, кыргыттар кинини көрө-көрө миэхэ кэлии да кэлии. Онон сакаас бөҕөтүн ылбытым.
– Оччоҕо иис эмиэ дьоҥҥо наадалаах эбит дуо?
– Наада бөҕө. Дьахталлар олус сэргииллэр. Ордук оҕо көрөн олорор ийэлэр сэҥээрэллэр. Кэлэн үөрэнэн барааччы да элбэх. Былырыын күһүн улуус баһылыгын граныгар тиксэммин Бүлүү дьахталларыгар кырыйан тигии босхо куурустарын тэрийбитим. Миэстэ олох былдьаһык этэ. Бэйэм кыргыттары төһө кыалларынан үөрэтэ сатыыбын. Тоҕо диэтэххэ, инникитин сорох сакаастарбын кинилэргэ быраһыаҥҥа биэрэн тиктэриэхпин сөп. Соҕотох бэйэм барытын кыайбат буоллаҕым. Ол куурустарбар үөрэммит кыргыттар аҕыйах күн иһигэр бэйэлэригэр свитшот, былаачыйа, бүрүүкэ эбэтэр дьууппа тиктэн үөрэн аҕай барбыттара. Онон инникитин да маннык куурустары тэрийэр баҕалаахпын.
– Сахалыы таҥаһы дьон төһө сэҥээрэр эбиттэрий?
– Сахалыы тыыннаах таҥас кэлин муода буолла. Ыччат итинэн уратытын көрдөрө сатыыр. Аны билиҥҥи кыргыттар бэйэ бэйэлэригэр олох майгыннаһардык таҥныахтарын баҕарбаттар. Тыа да сиригэр, куоракка даҕаны. Онон матырыйаалыгар, дизайныгар улахан болҕомто уураллар. Маҕаһыын таҥаһа барыта биир. Билигин куоракка эр дьон “Баск”, оттон кыргыттар норка саҕынньахтаахтар. Бары үтүктүспүт курдук. Онуоха биһиги мастарыскыайбытыгар тигиллэр таҥас сыанатынан да, уратытынан да – дьиҥнээх “эксклюзив”.
Холобур, бу күөх өҥнөөх сон сыаната – 60 тыһыынча. Олус халыҥ уонна сылаас. Норка мөлтөҕө чэпчээбитэ 100-120 тыһыынча солк. Оттон “Баск” ортотунан 30 тыһыынча. Санааҥ көр, уулусса устун норка саҕынньахтаах уонна бу маннык бэйэ ураты тигиилээх сонноох кыргыттар иһэллэр, кимиэхэ ордук хараҕын хатаныа этэй? Биллэн туран, бу дьикти сонноох кыыска (күлэр).
– Өссө атын тугу тигэҕит?
– Ааспыт сайынтан “Аламай” диэн ааттаах аны трикотаж таҥас кэлиэксийэтин атыыга таһаардыбыт. Билиҥҥитэ дьахтар эрэ киэнэ баар. Онтубут быйылгы Олонхо ыһыаҕар бастаан көстүбүтэ. Ону “Симэх” устуудьуйа кыргыттара сыанаҕа көрдөрбүттэрэ. Ол кэннэ таҥас бүтүннүү атыыга барбыта. Ол кэннэ саҥа кэлиэксийэ оҥорон “Бизнес-Экспо-2017” киирбиппит. Бастакы күммүтүгэр барыта атыыга баран үөрдүбүтэ. Бу тугу этэрий? Дьон дизайнер тигэр таҥаһыгар баҕалаах эбит. Аны билиҥҥитэ ырыынак аһаҕас.
– “Аламай” кэлиэксийэҕэ туох таҥас баарый? Сыаната төһөнүй?
– Дьахтар уһун уонна кылгас чараас сонноро, свитшоттар, спортивнай таҥас, дьууппалар, икки өттүнэн тиэриллэн кэтиллэр былаачыйалар, о.д.а. бааллар. Орто атыылаһааччыга анаан тигэр буоламмыт сыаната удамыр – 3-6 тыһ. солк. Кэлиэксийэни Инстаграм @alamayshop диэн сирэйигэр киирэн көрүөххүтүн сөп. Сакаастары Арассыыйа иһинэн ханна баҕарар ыытабыт.
– Матырыйаалгын хантан ылаҕын?
– Матырыйаалга улахан болҕомто уурабын. Мээнэ сырьену атыыласпаппын. Тоҕо диэтэххэ, сакаастааччы эйигиттэн ураты таҥаһы ылыан баҕалаах кэлэр. Онон тигиллэр матырыйаала эмиэ уһулуччу хаачыстыбалаах буолуохтаах. Ол иһин барытын Москубаттан, дьиҥнээх турецкай трикотаһы сакаастаан аҕалтарабыт.
– Бырастыы гын, олох да умна сыстым. Эйигин иистэнэргэ ким үөрэппитэй?
– Бастаан ийэм үөрэппитэ. Кэлин Москубаҕа баран үөрэммитим. Билигин да үөрэнэ сылдьабын, Интэриниэт нөҥүө анал куурустары ааһабын.
– Баҕар, ааҕааччыларым быыстарыгар иистэниэн баҕалаахтар бааллара буолуо. Кинилэргэ ханнык иистэнэр массыынаны сүбэлиэҥ этэй?
– Саҥа саҕалааччыларга Brother (Япония) фирма массыыната үчүгэй. Бэйэтэ инньэни угардаах, олус судургу массыына. Ону тэҥэ кыргыттар иистэнэргэ үөрэниэхтэрин баҕарабын. Тоҕо диэтэххэ, син биир кинилэр хаһан эмэ ийэ буолуохтара, оҕо көрөн олоруохтара. Оттон иистэнэри сатыыр кыыс, сатаатаҕына, дьиэ кэргэҥҥэ эбии дохуот киллэриэн сөп. Оннук үлэлии олорор кыргыттар билигин аҕыйаҕа суохтар. Дьон-сэргэ таҥас тигээччилэргэ наадыйар.
– Туох баҕа санаалааххын?
– “Аламай” бренд куорат ырыынагар тахсыан баҕарабын. Итиннэ номнуо үлэлэһэ сылдьабыт. Онон биһигини сотору дьоллоох Дьокуускай куоракка күүтүҥ!
“Аламай Kids”
Лидия дьүөгэтэ Надежда Корякина “Аламай Kids” диэн оҕо оонньуурун бренынан дьарыктанар. Ол туһунан кылгастык маннык кэпсиир.
Надежда Корякина, оҕо оонньуурун дизайнера:
– Бэйэм икки кыыстаахпын. Танюша уонна Ульяна диэннэр. Иистэнэрбин олус сөбүлүүбүн. Кыра кыыспын таптаан Куки диэн ааттыыбын. Аан бастаан киниэхэ анаан сымнаҕас матырыйаалынан икки куобахчааннары тикпитим. Онтон ыла кыра кыралаан барыта саҕаланан барбыта.
Күн бүгүн араас оонньууру барытын оҥоробун. Экологически ыраас матырыйааллары туһанабын. Тоҕо диэтэххэ, оҕо доруобуйата сүрдээх кэбирэх, уйаҥ. Онон оҕоҕо барыта бастыҥ хаачыстыбалаах буолуохтаах. Холобур, хлопок, бязь, флис уонна фетр эрэ барсар. Ис өттүгэр холофайбер эбэтэр синтепон угабын. Көрөргүт курдук, бу матырыйааллары быратын Дьокуускай маҕаһыыннарыттан холкутук булуохха сөп.
Мин оҕолорбор кытай оонньуурун ылбат буолбутум ыраатта. Хаачыстыбатын олох саарбахтыыбын. Ол оннугар мастан оҥоһуллубут эбэтэр бэйэ матырыйаалынан тигиллибит оонньуур быдан ордук. Онон төрөппүттэри олохтоох оҥорон таһаарааччылар оҥоһуктарын ылалларыгар сүбэлиибин.
Күндү ааҕааччылар, оттон эһиги олохтоох иистэнньэннэр тикпит таҥастарын таҥнаҕыт дуо? Тоҕо? Баһаалыста, бэйэҕит санааларгытын суруйаргыт буолла. Уонна маннык биисинэс төһө кэскиллээх буолуон сөбүй?
Сэҥээриилэр