Киир

Киир

Хой

хой

Кистэлэҥ дьыаланан дьарыктанан эрэҕин. Ол быыһыгар тугу да гынара суох буолуоҥ. Сэрэдэҕэ уруу-аймах боппуруоһа сыһыан саҥа таһымыгар таһаарыа. Бу күн туох эрэ саҥа саҕаланыа. Үлэ, тиэргэн, дьиэ ыккардыгар көһүү, уларыйыы баар. Чэппиэргэ оһолтон сэрэхтээх буол. Субуотаҕа – үлэ. Баскыһыанньа±а – ыалдьыттар.

Оҕус

о5ус

Баай-дуол сыһыаннаһыытыгар дьыала-куолу түмүктэниэ. Улаханы атыылаһар туһунан быһаарыы сэрэдэҕэ ылыныллыа. Бээтинсэҕэ уу нуурал, баай-талым олоххо көһүү буолуохтаах. Биллэн турар, үп-харчы баар буоллаҕына. Үлэҕэр улахан уларыйыы, өрөбөлүүссүйэ баар. Дохуот туһунан толкуйданыаҥ. Массыына атыылаһар кыах үөскүө.

Игирэлэр

игирэ

Дуогабары, араас докумуону оҥоруу түбүгэр түһүөҥ. Сэрэдэ – уустук, сытыы күн. Оҕо лааҕыра, сынньалаҥа үүйэ-хаайа тутуо. Ыраах айаҥҥа бараргыттан туттуна сатаа. Аат-суол барара эмиэ көстөр курдук. Кинигэтэ аах. Дьиэтээҕи түбүк бүччүм санааларгын үрэйиэ.

Араак

араак

Бэнидиэнньиккэ утуйа сылдьар турукка киириэҥ. Оптуорунньукка онтуккуттан соһуйан, дьааматтан тахса сатыаҥ. Үлэҕэр барыта Ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтин курдук буолууһу. Чэппиэргэ өҥ-дьүһүн уларыйа түһүө, эппиэтинэ´и сүктэрбиттэрин даҕаны таптаан, умса түһэн үлэлээн барыаҥ. Бээтинсэҕэ кыһалҕаны барытын харчы эрэ быһаарыа. Эппиэтинэс сүгэр кэм кэлбит.

Хахай

хахай

Сэрэдэҕэ диэри үп-харчы, хамнас кыһалҕата быһаарыллыа. Ыра санааҥ туолуо. Оптуорунньук – атын култуура дьонун кытта алтыһыы. Ыал буолуом дии саныыр Хахайдар, сөпкө быһаарыммыккытын бэрт сотору билиэххит. Салалтаттан саһа сытыам диэн эрэнимэ. Баскыһыанньаҕа айылҕа ыҥырар.

Кыыс

кыыс

Саҥа түһүмэх кэпсэтиитэ. Уларыйыы сонно тута буолуо. Тус олоххор күүскэ дьайар быһыы-майгы буолан барыа. Саҥа үлэ. Саҥа бэрэпиискэ. Айан уонна үөрэх бииргэлэһиэхтэрэ. Харчыгын картанан ыыт. Бар дьоҥҥо тахсыы, көстүү баар. Дохуот саҥа көрүҥэ үөскүө.

Ыйааһын

ыйааьын

Саамай аччаабыта, бар дьоҥҥо киэҥник биллиэҥ. Үөрэҕи кытта ситимнээх түһүмэх түмүгэ бу кэлбит. Чэппиэр – айан суола, массыына. Бээтинсэҕэ саҥа хардыыны оҥоруоҥ. Ыраах командировка – табыллыы. Бу нэдиэлэҕэ эн идеологияҥ түөрэ хамсыыһы, улаханнык уларыйыыһы. Доруобуйаҕын көрүн.

Скорпион

скорпион

Атын киһи суотугар дьол-соргу кэлииһи. Баай-дуол, хапытаал чааһыгар кэпсэтии, үлэх ситиһиитэ кэлиэ. Уу кытыытыгар сынньалаҥ наада. Дьиэҕэр – өрөмүөн. Сэрэдэҕэ киһи үөйбэтэҕэ-ахтыбатаҕа буолуон сөп, атын киһи көлөтүн, малын-салын тыытыма. Оҕо улахан болҕомтону эрэйэр. Баскыһыанньаҕа туруоруммут сыалыҥ олус кутталлаах.

Охчут

охчут

Оптуорунньукка айан, көлө араас уустук буолуон сөп. Сэрэдэҕэ өр кэтэспит дуогабаргар илии баттаһыаҥ. Дьоһун дьону кытта көннөрү кэпсэтии да буолуон сөп. Ыраах айаҥҥа барааччылар кытаанахтык бэлэмнэниҥ. Дьыалаҥ-куолуҥ ыраатыыһы.

Чубуку

чубуку

Чөл олох туһугар охсуһууҥ, туруулаһыыҥ таах хаалыа суох. Туһаттан тахсыбыты быраҕан ис. Сэрэдэҕэ быһыы-майгы муоһатын ыһыктыыһыгын. Чэппиэргэ дьон сылдьар сиригэр араас уустук, буом баар. Харчыҥ тиийбэккэ ыгылыйыаҥ. Сүрэҕиҥ аҥаара көмөлөһөн, өрө тыыныаҥ.

Күрүлгэн

курулгэн

Сүүрэ-көтө сылдьан бэрт түргэнник харчыгын үлүннэрэ охсуоххун сөп. оптуорунньукка ордук-хос хамсаныма, доруобуйаҕын көрүн. Соҕотох Күрүлгэннэр аттыларыгар аанньал курдук киһи баар буолуо. Бу түгэни мүччү тутумаҥ. Дьиэ кыылын, оҕолоргун кытта бодьуустаһарыҥ наада.

Балыктар

балыктар

Оптуорунньукка элбэх ороскуот, санаа түһүүтэ баар. Нэдиэлэ иккис аҥаарыттан ханна эрэ аттыгар чуумпу, уу нуурал олох баар диэн билиэххит. Бээтинсэ диэки бырааска көрдөрүнэр улахан кыһалҕа үөскүө. Субуотаҕа биллэ-көстө сатаама, тоҕоноххунан үтүрүһүмэ. Баскыһыанньаттан дьиэни-уоту өрө тардыы наада.

Санааҕын суруй