Киир

Киир

Хой

хой

Үп-харчы эйгэтигэр араас эбэһээтэлистибэни толорортон соло булуоҥ суоҕа. Иэс-күүс, кирэдьиит диэнтэн оронон тахса сатыыгын. Өтө көрөр дьоҕуруҥ уһуктан соһутуон сөп. Түүл-бит элбэҕи кэпсиэҕэ. Суолга-иискэ быраабыланы кэһии хайаан да содуллаах буолуоҕа.

Оҕус

о5ус

Үп-харчы хаамыытын кыраҕытык хонтуруоллаа. Баантан сууда ылартан туттун. Баан карточкатын сэрэнэн тутун. Харчыны иэс ылыма да, биэримэ да. Ыал дьон, сыһыаҥҥыт биллэ-көстө тупсубут. Кыттыгас үлэ, дьарык, көр-нар -- барыта туһалаах. Уоппускаҕытын бииргэ былааннааҥ.

Игирэлэр

игирэ

Ыал дьоҥҥо уустук соҕус күннэр. Куруутун бииргэ сылдьар сылаалаах. Үлэҥ элбээбит. Аһаҕас сытыы киирсиилэр буолуталаан ылыахтара. Доруобуйаҥ тупсубут. Дьиэ кыылын иитэргэ табыгастаах кэм. Билсибит киһигин кытта ыал буоларгын-буолбаккын быһаар. Ол эрээри умнума: таптал суорат буолбатах.

Араак

араак

Тумуу өрө туран, охторуон да сөп. Эрдэттэн бохсор тэрээһини ыыта сырыт. Ыт ытырдаҕына, ыты буруйдаама, бэйэҥ эмиэ аанньал буолбатаххын. Соҕотох араактар, ыал буолар ааҥҥыт аһыллыбыт. Тапталга билинии, бэлэх-туһах баар. Таптал баар буолан, бэйэҕин үчүгэмсийэ көрүнэриҥ элбээбит.

Хахай

хахай

“Орон дьыалатыгар” быстах кириисис баар. Паараҥ олус имэҥнээх буолан, аны онтон куота сатыыр түбүгэр түспүккүн. Ол түмүгэр күнүү уонна таҥнарыы баар буолуон сөп. Арай сокуоннай ыал дьоҥҥо ити сыһыана суох. Дьиэ кэргэҥҥэ барыта этэҥҥэ. Дьиэ-уот түбүгэ, улахан атыы-тутуу баар.

Кыыс

кыыс

Көрү-нары, айаны батыспыккын. Дьиэ-уот умнулла быһыытыйбыт. Эр-ойох сыһыана тымныйыыһы. Атын сиргэ тоҕо эрэ ордук сылаас, үөрүүлээх курдук буолбут. Билсии-көрсүү элбэх. Үөрэх этэҥҥэ бара турар. Көрдөөх-нардаах айан табыллыыһы.

Ыйааһын

ыйааьын

Үп-харчы туруга этэҥҥэ. Атыы-тутуу үллэҥнэс. Үлэҥ тахсыылаах. Дохуотуҥ улаатыыһы. Аһас буолбуккун. Дийиэтэ диэн баарын кыратык да умнума. Саҥа билсиһииттэн туттуна сатаа. Өйдөөбөт да, отой атыны да ирдиир киһиэхэ түбэһэн истириэскэ киириэххин сөп.

Скорпион

скорпион

Өрүү буоларын курдук, барытыгар бэйэҥ түһүнэн ис. Бэйэҕин билинэриҥ улааппыт. Тулалыыр дьонуҥ өйүөхтэрэ. Сөбүлүүр дьарыктаах буолуоххун наада. Таптыыр дьоҥҥун сөхтөр, үөрт. Харчыгын харыстаа. Баар эрэ диэн, туттан кэбиһимэ. Нэдиэлэ бүтүүтүгэр баҕа санааларгын хам баттыы сатыыргыттан соло булуоҥ суох.

Охчут

охчут

Санаабытыҥ курдук буолбатаҕына, ол аата тохтуу түһүөххүн наада. Күүт. Кэтэс. Дьылый. Бу эргииртэн биир кымаах сырдык санааны ытыран ыл. Дьиэ кэргэҥҥэр бардам майгыгын сыһытыаххын наада. Бэриниэхтээххин уонна туораан биэриэхтээххин.

Чубуку

чубуку

Сыыспат туһугар барыны-бары билэ-көрө олоруохтааххын. “Мин билбэт дьыалам, истибэтэҕим” диэн куотунар кыаҕыҥ суох. Сөпк³ дьаһаннаххына, аан дойду эн эрэ тула эргийиэ. Сураҕы-садьыгы дьиҥнээх сонунтан араара үөрэн. Үчүгэйдик билбэт киһигиттэн ыраах сырыт. Аат-суол барара ырааҕынан буолбатах.

Күрүлгэн

курулгэн

Эйигин кэрэхсииллэр, сэргииллэр уонна саҥа үлэҕэ ыҥыраллар. Тас көрүҥүҥ олоҕуҥ-дьаһаҕыҥ таһыма хайдаҕын ырылыччы көрдөрүө. Эйигин араҥаччылыыр киһи көмөтүнэн дохуотуҥ улаатыыһы. Биллэн турар, барыта хара көлөһүнүнэн кэлиэҕэ. Доҕор-атас сүбэтигэр сүүс бырыһыан эрэнимэ. Тыастаах-уустаах сиртэн дьалты сырыт.

Балыктар

балыктар

Үөрэххэ, атын да уустук үлэҕэ өйүҥ сытыырхайбыт. Салалтаҕын кытта киирсимэ, утарылаһарыҥ ночооттоох буолан тахсыан сөп. “Мин кими ордук таптыыбыный?” уонна “бу балаһыанньаны туһанан хайдах байабын?” диэн икки ыйытыы ыккардыгар сылдьыаҥ. Доруобуйаҕынан оонньоомо. Туох барыта кирбиилээх. Эйигиттэн өйдөөх үтүө сүбэһит көстөн кэлиэ.

Санааҕын суруй