Киир

Киир

Хой

xoy

Айылҕаттанбэриллибиттускэрэҕин көрдөрөркэмкэлбит. Ити аҥаардас тас көстүүгэрэрэбуолбакка, дьоҥҥо-сэргэҕэ сыһыаҥҥар суолталаах. Бунэдиэлэҕэсаҕалаабыт дьыалаҕыҥ тиһэҕэртиэрдэргэ күүскэ түһүнүөххүн наада. Үлэолусэлбэх. Ыаллар, дьиэ-уоткыһалҕатынбыһаараргасыраҕыт-сылбаҕытбарыыһы. Дьонукыттакэпсэтэргэбэйэҕэрэрэллээхбуол.

Оҕус

ogyc

Төһө да ньиэрбинэйдээбитиҥ иһин, мээнэ-мээнэтыллаһыма. Айдаарсыытахсаркэмигэр, сороҕористэнэрэкэбиһэртабыгастаахбуо­луо­ҕа. Бириэмэнихалтайгаыыппакка, чугас дьонуҥ олохторугар, кыһалҕаларыгарболҕомтоҕунуур. Эп­пиэтинэстээх докумуоҥҥа илии баттыаҥ иннинэ, хаста да ааҕан көр. Санааҥ, толку­йуҥ уларыйасылдьарынантулалыыр дьоҥҥун сөхтөрөҕүн.

Игирэлэр

igire

Интэриэһинэйбилсиһии күүтэр. Саҥа уопутыларгакыах көстүөҕэ. Эдэрдэр, сөпкө аһаан-таҥнан сылдьаргытирдэнэр. Сарсыардаутуйанхааларгытэлбиирчинчилээх. Тыалкурдукбииртэнбииргэ көһө сылдьыма, үлэҕэрэппиэтинэстээхбуол. Ыаллар, туохэмэсыаналаахтаҥаһы-сабы, малы-сабыатыылаһарбуоллаххытына, үчүгэйдик толкуйданыҥ.

Араак

rak

Букүннэргэсүрүнкыһалҕахарчыбуолуоҕа. Хамнастуохха да тиийбэтбуолбутун өйдүөҕүҥ, эбиидохуоткиллэрэртуһунан толкуйданыаҕыҥ. Онноэбииуруккуиэһи-күүһү төлөһүү ыгар. Уустуккүннэрэрээри, өлөн-охтон биэримэ. Саҥа дуоһунаска көһүү туһунан үчүгэйэтиилэркиириэхтэрэ. Доруобуйаҕын көрүн. Кэлиҥҥинэн тымырыкыттасибээстээхыарыыбааркурдук.

Хахай

xaxai

Бэйэҥ кыаххынэрэн, эйигин үлэҕэр, тусолоххортургутан көрөөччүлэр бааллар. Сулумахтары истиҥ билсиһии күүтэрэрээри, сүрэххэрчугастык кими да ылыммаккын. Массыынауруулугаролорооччулар, суолбыраабылатын кэһимэҥ. Нэдиэлэбүтүүтэ соһуччу үөрүүлээхсонун күүтэр. Уһун айаҥҥа турунаргабыыс-арыт көстүбүт. Кытаатан үлэлээнис, оччоҕобарытатабыллыаҕа.

Кыыс

kuus

Ис туругуҥ тугу “этэрин” иһит. Доруобуйаҕарсэрэхтээх буоларыҥ ирдэнэр. Ыарыыныкөбүппэккэ эрдэтинээмтэнэрордук. Үлэ үөһүгэр сылдьар буолаҥҥын, күннээҕиаһылыкканаадыйбатбуолбуккун. Биисинэсэйгэтигэр үлэлээччилэриситиһии күүтэр. Үөскүүркыһалҕалартанчаҕыйбакка, инниҥ диэкикимэнкиирэнис.

Ыйааһын

uyaahun

Бэйэҕинаһыннарасатаама. Тулуурдаах, дьулуурдаахбуол. Үлэҕинкыайыасуохбуоллаххына, элбэҕиылыма. Бэйэкыаҕынбилиниэххэнаада. Тасдойдугатахсартуһунансанааларбааллар, омуктылынкуурустарыгарсылдьанбилиигинхаҥатарыҥ олуснаадалаах. Туохэмэтабыллыбатбуоллаҕына, буруйдааҕы көрдүү сатыырсоччотосуоҕун өйдөө. Тапталлаахкиһигэрсылаас сыһыаҥҥын бэлэхтээ.

Скорпион

ckorpion

Саҥа бырайыагыолоххокиллэрэркэмкэлбит. Туох-баар өйгүн-са­нааҕын үлэҕэууруоххунсаныыгынэрээри, “сүрэх” ыарыытабаар. Кими эрэолус күүскэтаптаабыккын, эккинэн-хааҥҥынан ылларбыккын. Маныаха, сулустарсүбэлииллэринэн, тусолоҕу оҥосторго саамайтоҕоостоохкэмэбит. Ыаллар, истиҥ сыһыаны бөҕөргөтөргүт уратысуолталаах.

Охчут

oxchut

Элбэхдьонтоҕуоруһарсиригэрсылдьыма. Кыраттанкыйаханар, ньиэрбинэйдиирбуолбуккун. Арааһа, үлэҕиттэнсылайбыккынбыһыылаах. Ыарыысибикитэбаарбуоллаҕына, интэриниэти, блогердарыитэҕэйимэ. Тута бырааска сүүр. Дьоһуннаах үлэбааркурдук, ононэппиэтинэстээххардыыны оҥорорго бэлэмбуол. Аҕасаастаахдьонсүбэтиниһит.

Чубуку

chybyku

Аймахтаргынкыттасыһыанытупсарарга сыраҥ-сылбаҥ бараныаҕа. Эбэнэттэххэ, наһаауордайдаххына, кыыһырдаххына, сибээсбыстар да чинчилээх. Интэриниэттэнмал-салсакаастыырбуоллаххына, болҕомтолоохбуол. Өйгүн-санааҕынсааһылаан, истуруккункытарыкэпсэтэ үөрэн. Тусолоххорбулкуллуу-тэккиллииэлбэх. Сүрэҕиҥ тугуэтэриниһит.

Күрүлгэн

kyrylgen

Эбии үпкиирэрчинчилээх. Тусолоххунуларытартуһунан толкуйдаммытыҥ ырааппыт. Барытабэйэҕиттэнтутулуктаах. Иллэҥ бириэмэҕиндо­ҕот­торгункытарыатаар. Эрэллээх дьоҥҥун кытарысанааҕынатастаһан, санааҥ чэпчиэ. Нэдиэлэиккис аҥаарын бэйэбодотунтупсарыныыга аныырыҥ ордук. Өссө айар-тутардьоҕургун, кыаххынтолорутуһаннаххына, үпкурулаччыкутуллатуруоҕа.

Балыктар

balyk

Кэллиэгэлэриҥ эйи­гиттэнолусэлбэ­ҕиирдииллэр. Онуохаэткиһиэлэйэр, сыакиһисылайаркэмэкэлбит. Кыһалҕаҕынмээнэ дьоҥҥо кэпсээмэ, хобу-сибитар­ҕа­тасылдьыахтара. Дьиэлээхтэргин, оҕолор­гун үөрдэн өрөбүллээҕи бириэмэҕинкуукунаҕаатаарасатаа. Дьонуҥ эн минньигэсбүлүүдэҕинсуохтаабыттар. Ыраахайаҥҥа турунааччыларыситиһии күүтэр.

Санааҕын суруй