Киир

Киир

Хой

xoy

Бииргэ үлэлиир кэллиэгэлэргин кытта элбэхтик мөккүһүөҕүҥ, аахсыаҕыҥ. Бу көстүү этиһиигэ, иирсээҥҥэ эрэ кубулуйбатар. Үөскүүр быһыыга-майгыга сымнаҕас соҕустук сыһыаннас. Бэйэҕин сайыннарар туһугар туруулас, эбии литэрэтиирэни аах, билиигэ-көрүүгэ тардыс. Дьиэ кэргэҥҥэ сылаас, истиҥ. Тапталлааҕыҥ эн тускар аһара кыһанар-мүһэнэр. Кини сүбэтин-аматын болҕойон иһиттэххинэ, саҥаны саҕалыырга чэпчэки буолуоҕа.

Оҕус

ogyc

Нэдиэлэ түбүктээх соҕустук саҕаланыаҕа. Ордук тапталлааххын кытта сыһыаныҥ уустугурбут. Кини олус кытаанахтык саҥаран-иҥэрэн ыларын букатын сөбүлээбэккин. Эйиэхэ наһаа ирдэбиллээҕиттэн санааҥ түһэр эбит. Тус олоххор ыарахан түгэннэр баар буоланнар, үлэҕэр ээл-дээл сыһыан үөскээбит. Наар толкуйга сылдьаҕын, инникигин ырыҥалаан көрөҕүн. Санааҕа ылларыма, өрүү үчүгэйинэн эрэ сырыт. Барыта табыллыа.

Игирэлэр

igire

Доруобуйаҥ мөлтөөбүт. Сүһүөх ыарыытыттан сэрэхтээх буол. Тобугунҥ ыалдьаары гыммыт, онон ис туруккун хонтуруоллана сырыт. Таҥаскын-сапкын эрдэ чарааһатыма. Үлэҕэр түбүк элбэх. Бииртэн биир саҥа сорудаҕы толороҕун, бэйэҕин эппиэтинэстээх исписэлиис быһыытынан көрдөрөҕүн. Ол - үчүгэй. Өрөбүллэри чуумпутук чугас дьоҥҥун кытары атаара сатаа. Өссө дьиэ-уот үлэтин үмүрүтэргэ, туттуллар малы-салы саҥардарга табыгастаах күннэр.

Араак

rak

Үп-харчы кыһалҕата баар. Иэскин сатаан төлөөбөккө сылдьар эбиккин. Күннээҕи ороскуоккун үчүгэйдик үөрэт, таҥаска-сапка, буоларга-буолбакка харчыны таах кутума. Сулустар эйиэхэ “хомуллаҕас буол, күннээҕи эрэсиимҥин тутус” диэн сүбэлииллэр. Үлэҕэ өрүү хойутууруҥ иһин кэллиэгэлэриҥ эйигин сөбүлээбэт харахтарынан көрөллөр. Бэлиэтээн эттэххэ, доҕотторгун кытта сыһыаныҥ хаһааҥҥытааҕар да табыллан сылдьар. Доҕор-атас дэлэй. Өрөбүллэри көй салгыҥҥа олус сэргэхтик атаарыаҕыҥ.

Хахай

xaxai

Кытаанах майгылааххын бары билэллэр. Дьиэлээхтэргин кытта тыл бырахсан ыларыҥ элбээбит. Кэллиэгэлэргин да кытта сыһыан соччото суох буолаары гыммыт. Бэйэҕэр наһаа элбэҕи ылыммакка, кыаххын көрүнэн сырыт. Начаалынньыгыҥ эйиэхэ олус эрэнэр эбит. Тус олоххор туох да уларыйыы суох. Үлэҕэ үлүһүйэн, тапталы умнан эрэҕин, быһыыта. Ыаллар, истиҥ сыһыан туһугар үлэлиэххитин наада. Сыһыаны алдьатар сатаммат. Бу сулумахтарга эмиэ сыһыаннаах.

Кыыс

kuus

Дьиэ-уот кыһалҕатын быһааран сүүрүү-көтүү бөҕө буолбуккун. Дьиэҕэ туттуллар наадалаах мал алдьанан, үлэни атахтыан сөп. Холобур, таҥас сууйар массыына эбэтэр ас астыыр оһох. Эн тус олоххор орооһор, итэҕэһи-быһаҕы була сатыыр аймахтаах эбиккин. Кини сүбэтин сүрдээҕин ылынаҕын уонна истэҕин. Сыһыаҥҥа кыһалҕа баар эрээри, иккиэн сүбэлэһэн быһаарсаргыт ордук. Нэдиэлэ саамай үөрүүлээх түгэнинэн, үлэҕэр ситиһиин буолуоҕа. Карьераҕа табыллыы күүтэр.

Ыйааһын

uyaahun

Харчыга иҥсэрэн, кими да албыннаабат буол. Ордук урбаанньыттар бэйэ хаассатыгар дохуот киллэрэр сыалтан, чэпчэки суолу батыһары санаммыттар. Күүлэй, кэлии-барыы туһунан кылгас кэмҥэ умнуохха наада. Билигин туох баар күүһү-уоҕу санааны бөҕөргөтүүгэ, үлэни-хамнаһы саҥардыыга ууруохтааххын. Маны таһынан, арыый да тардына тутта-хапта сылдьарын буоллар. Сороҕор олус бардамныыргын, тылгын-өскүн хонтуруолламмаккын тулалыыр дьонуҥ бэлиэтииллэр.

Скорпион

ckorpion

Суолталаах дьыаланы-куолуну быһаарарга туруммуккун. Бу нэдиэлэ устата докумуон эккирэтэһиитигэр сылдьыаҕыҥ. Чугас дьоҥҥор оҥорбут көмөҥ, бэйэҕэр икки-үс бүк үтүөнэн эргиллиэҕэ. Тапталлаааххар эрэммэккин наһаа биллэримэ. Кинини кэтииргиттэн-маныыргыттан ньиэрбинэйдиир, кыйаханар буолбуккун. Куһаҕан санааны искэр хаайа сылдьыбакка, аһаҕастык кэпсэт. Бу күннэр хайдах ааһаллара, бэйэҕиттэн улахан тутулуктаах.

Охчут

oxchut

Ас күн ахсын көрөр дьоҥҥуттан аһара сылайбыккын. Олоххор дьэрэкээн “кырааска” тиийбэт курдук. Сөбүлүүр дьарыккын сөргүтэн, күннээҕи олоххун киэргэтиэххин сөп. Дьиэ-үлэ-дьиэ буолан баран сылдьыма. Аҕа саастаах Охчуттар, элбэхтик хаама-сиимэ сылдьаргыт наада. Асчыт дьоҕургун туһанан, өрөбүллэри куукунаҕа атааран чугас дьоҥҥун үөрт. Оҕолоргор, чугас аймахтаргар истиҥ, харыстабыллаах буол.

Чубуку

chybyku

Дьоҥҥо үтүөнү оҥорбутун, бэйэҕэр хас да бүк эргиллэн кэлэр дииллэрин итэҕэйиэҥ. Үөскүүр кыһалҕалар түргэнник быһаарыллыахтара. Үлэҕэр олус сатабыллааххын. Кытаатан аҕа саастаах дьон сүбэтин төбөҕөр “хатыы” сырыт. Ыарыы туһунан ыраланыма, кыра ыарыы аайы эмп иһэртэн туттун. Үпкүн үчүгэйдик былааннаан тутта сырыттаххына, улахан ороскуоту көрсүөҥ суоҕа. Сулумахтары саҥа интэриэһинэй билсии-көрсүү күүтэр.

Күрүлгэн

kyrylgen

Туора дьон истэригэр бэйэҕин өрө бара-бара кириитикэлээмэ. Сатаабаккын туһанан, кэллиэгэлэриҥ бэйэлэрин тустарыгар туһаныахтарын, карьераҕар охсууну оҥоруохтарын сөп. Алдьаммыт малы-салы суумкаҕар, массыынаҕар таһа сылдьыма. Дьиэҕин-уоккун түптээн-таптаан ыраастыы, сууйа сырыт. Доҕотторгор сыһыан туһунан эттэххэ, лиидэр быһыытынан баһылааан-көһүлээн сылдьаргын сөбүлүүгүн. Бу нэдиэлэ таһаарылаахтык ааһыаҕа, өскөтүн бириэмэҕин таба туһаннаххына.

Балыктар

balyk

Суоппардар, суол-иис бырааблатыгар болҕомтолоох буолуҥ. Өскөтүн, дьыалабыай көрсүһүүгэ хойутаары гыммыт буоллаххына, аһара көтүтэрин сэрэхтээх. Өссө сулустар эйиэхэ доруобуйаҕын хонтуруолланаргар сүбэлииллэр. Киэһэтин олус сылайар, ыарытыйар буолбуккун. Сынньалаҥы ырыа-тойук аргыстаах атаарар ордук. Онон бу күннэри бэһиэлэйдик атаарарга дьулус. Чугас дьонуҥ эйиэхэ сыһыаннара истиҥ бөҕө.

Санааҕын суруй