Киир

Киир

Хой

хой

Үлэ элбэх буолуоҕа. Итинтэн сылтаан, кыратык истириэстээн да ылыаххын сөп. Кэллиэгэлэргин кытта күрэстэһэр, бэрт былдьаһар аакка киирбиккин. Онон олоҕуҥ бэрт интэриэһинэй, кэлиилээх-барыылаах. Урукку тымныйыыҥ бэргиэн сөп. Онон халыҥнык таҥна сырыт. Таптал сыһыаныгар улахан уларыйыы бэлиэтэммэт. Биири өйдөө, дьиэ кэргэҥҥэр эн болҕомтоҥ букатын тиийбэт. Онон чугас дьоҥҥор бириэмэ аныырыҥ булгуччулаах.

Оҕус

о5ус

Кыһалҕаны түргэнник быһаарар ордук. Бииртэн биир силигин сиппэтэх боппуруос күөрэйэ туруоҕа. Дьыалабыай кэпсэтиилэри былаанныыр туһата суох курдук. Ол оннугар арамаантыка хабааннаах көрсүһүүлэр ордук табыллыахтара. Салайааччы Оҕустар, каадыргытыгар ирдэбилгит күүһүрүөн наада. Үлэҕэ ээл-дээл сыһыан үөскээбит. Өрөбүллэри туһалаахтык атаар. Дьиэҕэ чуҥкуйан сытыах кэриэтэ, сөбүлүүр дьарыгы сөргүтэр туһалаах буолуоҕа.

Игирэлэр

игирэ

Олоххун-дьаһаххын үчүгэйдик былаанныаххын наада. Былаан суох буоллаҕына, улахан ыһыллыы буолар чинчилээх. Элбэх сыраҥ-сылбаҥ үлэҕэ барыаҕа эрээри, ситиһии баар. Онон хас биирдии хардыыгын үчүгэйдик хонтуруоллан. Сурук үлэтигэр ордук болҕомтолоох буолуоххун наада. Суолталаах дьыалаҕа-куолуга сыыһан кэбиһиэххин сөп. Нэдиэлэ сүрүн долгуйуута доруобуйа буолуоҕа. Кэлиҥҥи кэмҥэ төбө ыарыыта үксээбит.

Араак

араак

Тус идиэйэҕин олоххо киллэрэргэр наһаа табыгастаах кэм тосхойбут. Ордук урбаанньыттар табыллыахтара. Эргитии-урбатыы бырассыаһа муҥутуур ситиһиилэнэр кыахтаах. Маныаха барыстаах этии киириэн сөп, ону мүччү тутумуоххун наада. Бу нэдиэлэҕэ кими эрэ кытта сыһыаныҥ бүтэһиктээхтик тохтуон, быстыан сөп. Үгүс Араак олоҕун тосту уларытарга күүскэ санаммыт. Онон боччумнаах быһаарыныыны ылынар, эппиэтинэстээх нэдиэлэ күүтэр.

Хахай

хахай

Сэрэйэн көрөр дьоҕуруҥ күүскэ сайдыбыт. Тапталлааҕыҥ сыһыана уларыйбытын, туох эрэ үктэтиилээх түгэн буолбутун эккинэн-хааҥҥынан сэрэйэн сылдьаҕын. Аны туран, үчүгэйдик билбэт дьоҥҥун наһаа эрэнимэ. Көрсүһүү, сынньалаҥ кэмигэр айаҕыҥ олус аһыллара наадата суох. Кэпсэниллиэ суохтааҕы быктаран кэбиһиэххин сөп. Дьиэҕин-уоккун үчүгэйдик хомун, сууй-тараа, ону тэҥэ санаалыын ыраастан.

Кыыс

кыыс

Аптарытыатыҥ үрдээн аҕай сылдьар кэмэ. Аҥаардас тылынан эрэ буолбакка, дьыаланан тулалыыр дьоҥҥор сиэрдээх, эрэллээх сыһыаҥҥын көрдөрө сылдьаҕын. Үлэҕэ табыллыы үгүс буолуоҕа. Хаһааҥҥытааҕар да сырдаан, үлэҕэ-хамнаска баҕалаах буолан сылдьар кэмиҥ. Аҕа саастаах Кыргыттар үөрэххэ кыттан, бастыҥнар кэккэлэригэр киирбиттэр. Доруобуйа чааһыгар эттэххэ, түүн үчүгэйдик утуйбат буолбуккун.

Ыйааһын

ыйааьын

Урукку олоххор төннө сатыыр эбиккин. Син өтөрдөөҕүтэ арахсыбыт киһигин кытта сибээһи сөргүтэр туһунан саныыгын. Ол төһө сөптөөҕүн бэйэҥ эрэ билэн эрдэҕиҥ... Нэдиэлэ бүтүүтэ сыаналаах малы-салы атыылаһан, кумааһынньыгыҥ биллэ кураанахсыйыа. Харчыгын төһө кыалларынан сөпкө туһан, инникитин үп-харчы кыһалҕата ааҥныан сөп. Карьераҕа суолталаах уларыйыы суох. Арай, күн-түүн үлэҥ элбээн иһэр, эппиэтинэс күүһүрэр. Кэллиэгэлэриҥ эйиэхэ сыһыаннара бэртээхэй.

Скорпион

скорпион

Эбии дохуот киллэринэр туһунан толкуйдар бааллар. Дьиҥэр, төбөҕөр араас идиэйэ элбэх. Ол эрэн саҥа хардыыны оҥороргор олус куттанаҕын, тус кыаххар эрэлиҥ кыра. Онон бэйэҕэ эрэлгин үрдэтэ таарыйа, ситиһиилээх дьон туһунан суруйуулары ааҕарыҥ суолталаах. Таптал сыһыана бигэ. Тапталлааҕыҥ эйигин наһаа күүскэ таптыыр уонна эрэнэр эбит. Кыра мөккүөр аайы сыһыаны уустугурда сатаама. Өрөбүллэри дьиэлээхтэргин кытта бииргэ атааран, санааҥ өссө көтөҕүллүөҕэ.

Охчут

охчут

Эбии куурустарга, маастар кылаастарга үөрэнэн, элбэҕи билиэҥ-көрүөҥ. Чугас дьоҥҥун кытта санааны аһаҕастык атастаһар күннэр буолуохтара. Төрөппүттэриҥ сүбэлэрин үчүгэйдик иһит, төбөҕөр хатыы сатаа. Нэдиэлэ улахан үөрүүтэ – айаҥҥа турунуоҕуҥ. Быыс-арыт булан, доҕотторгор, атастаргар бириэмэҕин аныыргын умнума. Эйигин эрэллээх дьон тулалыылларын өссө төгүл билиэҕиҥ. Өссө булчуттар айылҕалыын алтыһыылара байанайдаах буолара саарбахтаммат.

Чубуку

чубуку

Былааҥҥын олоххо киллэрэргэ элбэҕи хамнаныаххын наада. Ситиһии кэлиэҕэ эрээри, үгүстүк турууластаххына биирдэ. Саамай сүрүнэ, табыгастаах кэми куоттарыма. Хаһан эрэ бириэмэтигэр түгэни мүччү туппуккун кэмсинэр курдуккун. Үлэҕэ эппиэтинэс элбэх, сотору кэминэн, өссө биир суолталаах хардыы оҥоһуллуоҕа. Аҕа саастаах Чубукулар дьиэ үлэтиттэн ордубаттар. Кытаатан чэгиэн-чэбдик сылдьыҥ диэн сулустар баҕа санааларын тиэрдэллэр.

Күрүлгэн

курулгэн

Олоххо көхтөөх күрүүгүнэн элбэҕи ситиһиэххин сөп. Наһаа сэргэхтик тутта-хапта сылдьарыҥ көрүөххэ эриэккэс. Кэрэ аҥаардар кырасыабайдара өссө тупсубут курдук. Үгүстэр успуордунан күүскэ дьарыктанар буоланнар, биллэ бүгүүрэлэрин тупсарбыттар. Кытаатан тиэхиньикэҕин, күннэтэ туттар малгын-салгын харыстаа. Сыаналаах тиэхиньикэ алдьанар кутталлаах. Сиэп төлөпүөнүн оонньуутугар аһара үлүһүйүмэ, хараҕыҥ ыалдьыа.

Балыктар

балыктар

Барытыгар баар буола сатыыгын. Төбөҕөр олус элбэх информацияны илдьэ сылдьаҕын. Атын дьон кыһалҕатын төбө ыарыыта оҥостон, санааҕа баттаппыккын. Дьиҥэр, доҕотторгор, кэллиэгэлэргэр кыһалларыҥ-мүһэллэриҥ үчүгэй. Ол гынан баран, туора дьон кыһалҕатынан олорор соччо сөбө суох буолуо. Уопсайынан, үлэ кыһалҕатын дьиэҕэр соһума, кэпсээн оҥостума. Сулумахтары интэриэһинэй көрсүһүү күүтэр, барыта этэҥҥэ буоллаҕына, олоххут да аргыһын көрсүөххүтүн сөп

Санааҕын суруй