Баччааҥҥа диэри “быыбар ааһыахтаах, Путин кыайыахтаах” диэн курдук балаһыанньа баһыйар. Быыбарга улахан тэрээһин, бэлэмнэнии баара көстүбэт, суолта да ууруллубат курдук. Ахсынньыга диэри “кулун тутарга быыбарга дойду лиидэрин кэннэ, Госдуума үс улахан баартыйатын салайааччылара эрэ киирсэллэрэ буолуо” дии саныыр этим. Онтубут баара, РФКП аатыттан саҥа аат үөскээтэ. Бассаабынан тэнийбит саҥатынан, тылынан-өһүнэн сэргэх киһи -- Грудинин -- күөрэйэн таҕыста. Миронов турбат буолла. Ким хайа иннинэ Жириновскай мандаат ылла. Дьэ маны киһи хайдах өйдүөн сөбүй?
Мин толкуйдаан көрүүбүнэн, Зюганов Грудинины эрдэттэн бэлэмнээн киллэрбитэ улаҕалаах, атын суолталаах. Ол -- компартия быыбар кэннинээҕи дьылҕатын кытта сибээстээх эбит. Үйэ чиэппэрэ уларыйбатах салайааччылардаах РФКП, ЛДПР баартыйалар, “сиэрдээхтэр” бу быыбар кэнниттэн ыйааһыннара, аптарыатыаттара букатыннаахтык түһэн, аны 6 сылынан буолар быыбарга тиийбэт кутталлаахтар. Зюганов ону өйдөөн, бэрэсидьиэн быыбарын туһанан баартыйатыгар саҥа тыыны киллэрэргэ соруммут дии саныыбын.
£рүү 15 кэриҥэ %-ны ылар компартия Грудинин суотугар 5 %-ны эбиниэн сөп. Өссө 5 %-ны сэргээбит-сөбүлээбит быыбардааччылар эптэхтэринэ, кырдьык даҕаны, РФКП иккис сүрүн маассабай баартыйа аатын бигэргэтиэн сөп. Жириновскай баартыйата 10 %-тан ордугу ылбата чахчы. Атын тарбахха баттаммат хандьыдааттар бары холбоон 5 %-ны ылыахтара. Холобур, Собчак дьахталлартан -- 2 %-ны, урбаанньыттары өйүүр Титов -- 1 %-ны.
Саха сиригэр да балаһыанньа онтон атын буолбата буолуо. Өскөтүн, 2012 сыллааҕы быыбарга Саха сирэ Путиҥҥа 69,6 % биэрэн үрдүк таһымнаахтык куоластаабыт, ол түмүк дойду орто көрдөрүүтүттэн таһыччы үрдүк эбит буоллаҕына, быйыл ону ситиһэрбит саарбах. Быйылгы кулун тутар 18 күнүн түмүгүнэн, Саха сирэ уопсай Арассыыйа көрдөрүүтүттэн 4-6 %-нан хаалыа диэн сылыктыыбын. Тоҕо диэтэххэ, онно үс сүрүн төрүөт баар.
Бастакыта, “Ньыгыл” баартыйа өттүттэн өйдөтөр-быһаарар маассабай үлэ барар дуу, суох дуу? Уоттаах-төлөннөөх аҕытаассыйа барбытын да иһин, уруккуттан атын, сонун, дьон долоҕойугар түһэр тылы-өһү булуохтара, этиэхтэрэ дуо? Боппуруос.
Иккиһэ, дьон былаастан аһара тэйдэ. Былаас, холобур биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр, атын көрүүлээх дьону туоратта. Ситэриилээх былаас хаһыат сирэйин, араадьыйаны, күөх экраны аҥаардастыы баһылаабыта дьон клэйиитин эрэ үөскэттэ. Ону быыбарга кыттыы аҕыйаан иһэрэ да көрдөрөр. Ол тута көнө охсоро уустук буолуо.
Үсүһэ, былаас дьонун үйэтэ олус уһаан, этэр тыла, ыытар бэлиитикэтэ олус сылатта, хал гынна. Олох-дьаһах ыараабыта да охсор. Бэйэтэ уларыйбат былаас быыбар кэнниттэн олоххо туох саҥа сүүрээни киллэрэрин, туох үтүө бэлиитикэни ыытарын күүстээхтик уонна тиийимтиэ гына этэрэ-тыынара эрэйиллэр. Быйыл “чиэһинэй, албына суох, көҥүл быыбар буолуо” дииллэр. Саха сирин быыбардааччылара, Төрүт сокуонунан көрүллүбүт бырааппытын туһанан, өрөспүүбүлүкэбит туһун өрө тутан, бүттүүн дойдубут кэскилин санаан, быыбарга кыттыаҕыҥ диэн ыҥырабын.
Егор Жирков, Ил Түмэн дьокутаата.
Сэҥээриилэр