Оҕо барахсан оскуола боруогун аан маҥнай атыллаан киирэрэтөрөппүккэ да, оҕоҕо да наһаа долгутуулах кэм буолар. Төрөппүтоҕо бэйэтэ үөрэ-көтө оскуолаҕа барарын ситиһэ сатыахтаах. Оннобастатан туран, оҕо дьыссаакка сылдьан оҕолору кытта сылдьаүөрэнэрэ улахан оруолу ылар. Дьиэҕэ олорбут оҕотооҕор быданчобуо, билиитэ-көрүүтэ киэҥ буолар, оҕолору, улахан дьону кыттабодоруһар буолан тыла-өһө чочуллар, санаатын этэ үөрэнэр.
Оҕо оскуолаҕа үөрэнэр баҕата (мотивация) уонна сатаанбэйэтин көрүнэн сылдьара оскуола усулуобуйатыгар үөрэнэригэрсаамай наадалаах хаачыстыбалар. Төһө да ааҕар уонна суруйарбуолбутун иһин, бу икки хаачыстыбата ситэ сайдыбатах буоллаҕынаэлбэхтик сылайар, үөрэҕин ыарырҕатар.
Илиитэ сурук үлэтигэр бэлэм буолара эмиэ олус уустук.Оҕолор бу өттүнэн ситэ бэлэмэ суохтарыттан ордук үөрэх бастакыыйдарыгар эрэйдэнэллэрин үгүс учуутал билэр, ону ситиһэргэоҕону элбэхтик уруһуйдатыахха, кыра леголарынан оонньотуохханаада.
Төрөппүттэр маннык көмөлөһүөхтэрин сөп:
· күннээҕи эрэсиими, бириэмэни туһанарга үөрэтиэххэ наада.Ол наадатыгар дьиэ кыра үлэтин оҕолоргутугар эбээһинэстээн, олүлэлэрин хонтуруоллаан иһэргит наада;
· дьиэҕэ үлэ толороругар болҕомтолоро ыһылла илигинэ,ыарахан сорудахтан саҕалыыр ордук. Оҕоҕут тугу эрэ сатаантолорботоҕуна, кыралаан көмөлөһөргүт наада. Ол гынан барансорудаҕы барытын оҥорон биэрэн буолбакка, сөп эппиэти бэйэтэ
уларыгар сирдээн биэрэр ордук. Оҕо алҕаһыыртан куттаныа суохтаах. Кини сыыһаларын наҕыллык быһаарар куолу;
· оскуолаттан кэллэҕинэ, үөрэх туһунан сиһилии кэпсэтиҥ, тугу билбитин-көрбүтүн, сатаабытын ыйыталаһыҥ;
· учууталы кытта уопсай тылы булуҥ, өйдөспөт түгэни, оҕоҕут ыарырҕатар өрүтүн кини истибэтигэр кэпсэтэр ордук. Учууталы ытыктыыргытын көрдөрүҥ;
· уруок ааҕар бириэмэтин тутуһуҥ. Оҕо үчүгэйдик сынньанарын, салгыҥҥа сылдьарын, оонньуурун хааччыйыҥ, элбэхтик хамсанарын ситиһиҥ;
· бэйэтин кыаҕар эрэнэ үөрэнэригэр оҕоҕутун элбэхтик хайҕааҥ. Кыахтаах, үчүгэй өрүттэригэр тирэҕирэн эрэ оҕону ситиһиилээх буоларга үөрэтиэххэ сөп. Оҕоҕутун бииргэ үөрэнэр оҕолорун кытта хаһан да тэҥнээмэҥ.
Надежда Ивановна ЛУКИНА, Үгүлээт нэһилиэгин уһуйаанын иитээччитэ, Бүлүү улууһа
