“Рододендрон даурский” Дьоппуон дойдутун сакуратын санатар талах Саха сиригэр Уус Маайа, Өлүөхүмэ улуустарыгар үүнэр. Сахабыт сирин дьонугар бу талах “Амма сакурата” диэн билиннэ. Кэрэ көстүүлээх сибэккилээбит талаҕы олохтоохтор уонна ыалдьыттар кэлэн кэрэхсээн көрөллөр. Куйаар ситимигэр бу “сакураны” атын улуустан кэлэн түөрэн ылан атыылаан биисэнэс оҥостон эрэллэрин туһунан тахсыбыт биллэрии олохтоохтору олус долгутта.
“Рододендрон даурский” Дьоппуон дойдутун сакуратын санатар талах Сибииргэ, Байкалга, Азияҕа, Алтай хайаларыгар, Уһук Илиҥҥэ киэҥник тарҕаммыт. Саха сиригэр Уус Маайа, Өлүөхүмэ улуустарыгар үүнэр. Кэнники сылларга Сахабыт сирин дьонугар бу талах “Амма сакурата” диэн билиннэ. Ыам ыйын ортотуттан уонча күҥҥэ сибэккилэнэр кэрэ көстүүлээх талаҕы олохтоохтор, атын улуустартан кэлэн кэрэхсээн көрөллөр. Ол эрээри куйаар ситимигэр бу “сакураны” атын улуустан кэлэн түөрэн ылан атыылаан биисэнэс оҥостон эрэллэрин туһунан тахсыбыт биллэрии олохтоохтору улаханнык аймаата.
Станислав Васильев, Амматааҕы экология иниспиэксийэтин ыстаарсай иниспиэктэрэ: “Биһиги айылҕаҕа харыстабыллаах сыһыаны ирдиир уонна булчуттары, балыксыттары, мас кэрдээччилэри кэтээн көрөр тэрилтэ буолабыт. Нэһилиэнньэҕэ сэрэтэр үлэни ыытабыт, элбэх рейдэлэргэ сылдьабыт, полициялары кытта эмиэ барабыт. Бу талах сибэккилиир кэмигэр Короленко Хайатыгар тахса сылдьыбыппыт, бэрээдэги кэһээччилэри көрбөтөхпүт. Оттон түөрэ сылдьар дьоҥҥо түбэстэхпитинэ, тута хаартыскаҕа түһэрэбит уонна уопсай сибидиэнньэни миэрэҕэ тардар, ыстарааптыыр туһааннаах тэрилтэҕэ ыытабыт”.
Римма Петрова, Амма лесничествотын салалтатын ойууру туһаныы инженерэ: “Хомойуох иһин, дьон бу дьикти үүнээйини кэрэхсээн көрөн, хаартыскаҕа түһэн баран, бөҕү-саҕы хаалларан, эбиитин түөрэн барар буоллулар. Биһиги рейдэҕэ сылдьабыт, нэһилиэнньэҕэ сэрэтэр үлэни ыытабыт, кэрэ үүнээйини харыстыырга ыҥырабыт. Бу талах Кыһыл Кинигэҕэ киирбэт да буоллар бэйэбит сирбитигэр-уоппутугар баарынан син биир харыстаныахтаах. Ыстараап төһө хоромньу оҥоһуллубутунан ааҕыллар. Биир талах сыаната 1640 солкуобайга тэҥнэһэр. Биирдиилээн дьоҥҥо ыстараап 3-4 тыһ солк., дуоһунастаах сирэйдэргэ 20-40 тыһ солк., юридическай сирэйдэргэ 200-400 тыһ солк буолар. Онон Амма олохтоохторо уонна ыалдьыттара хатыламмат кэрэ көстүүлээх үүнээйиилэрбитигэр харыстабыллаахтык сыһыаннаһыҥ уонна кэлэр көлүөнэбитигэр чөл хаалларыаҕыҥ диэн ыҥырабын”.
Алтана Артемьева, ulus.media
