Сүөһү хаанын тупсарыы боппуруоһун көрдүлэр

1993 сыллаахха ылыныллыбыт “Сүөһү хаанын тупсарыы туһунан” өрөспүүбүлүкэтээҕи сокуон 1995 сыллаахха итинник ис хоһоонноох федеральнай сокуон тахсыаҕыттан суолтатын сүтэрбитин туһунан тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов иһитиннэрдэ. Онон сүөһү боруодатын тупсарыыга ананар тэрээһиҥҥэ бары болҕомтону уонна күүһү уурар наадата тириир.

Миниистир этэринэн, боруоданы тупсарыы үлэтигэр Саха сирин судаарыстыбаннай бүддьүөтүттэн сыллата субсидия көрүллэр. 2018 сылга 208,3 мөл.солк, 2019 сылга 232,6 мөл.солк. көрүллүбүт. 2018 сылга биир төбө ынахха, биэҕэ, тыһы табаҕа уонна сибиинньэҕэ 8 тыһ. тахса солк. көмө харчы анаммыта. Ити суума 2019 сылга 10 тыһ. тиийэ үрдээбитэ. Биир төбө атыыр оҕуска 200000 солк. анаммыта. “Сахаплемобъединение” АУо ускуустубаннай буоһатыыга ыстаансыйата 25 төбө атыыр оҕуһугар ити көмөнү туһаммыта. Маны таһынан, өрөспүүбүлүкэ иһигэр атыыр оҕуһу тиксэриигэ эмиэ харчы көрүллүбүтэ. Ынаҕы ускуустубаннай буоһатыыга 2018 сылга 101,3 мөл.солк. туттуллубута. 2019 сылга 122,8 мөл.солк. туттуллара былааннанар.

Бүгүн өрөспүүбүлүкэҕэ 49 племенной хаһаайыстыба баар. 7 сервиснэй, 2 хааны тупсарыы үлэтин тэрийэр тэрилтэлэр үлэлииллэр. 27 хаһаайыстыба тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн хаҥатыыга үлэлэһэр хандьыдааттар буолаллар.

Аһылык баазата мөлтөҕө, хааны тупсарыыга эдэр сүөһүнү туттуу тэриллибэтэ, миэстэтигэр үрдүк таһымнаах зоотехниктар тиийбэттэрэ, племенной хаһаайыстыбаларга сөптөөх исписэлиистэр анамматтара, малынан-салынан, тэрилинэн хааччыйыы мөлтөҕө үлэни атахтыыр.

Ил Түмэн вице-спикерэ Антонина Григорьева сүөһүгэ эрэ буолбакка, сылгыга, табаҕа, сибиинньэҕэ уонна көтөргө эмиэ хааны тупсарыы үлэтигэр болҕомтону күүһүрдэргэ ыҥырда. Норуот дьокутаата Иван Слепцов үлэ хаачыстыбатын, эт, үүт көрдөрүүтүн үрдэтиигэ дьоһуннаах үлэ наадатын ыйда. Онуоха кини сүөһү атын боруодатын үөрэтэргэ, үлэ саҥа көрүҥүн туһанарга, үөрэтэргэ уонна үбү көрөргө этиини көтөҕөр.

Кэпсэтиигэ сүрүн болҕомто сиэмэлээччи-тиэхиньик үлэтигэр уурулунна. Күн бүгүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн маннык идэлээх 209 эрэ киһи баар. Онон бу идэнэн 30-тан тахса сыл үлэлээбит киһиэхэ биэнсийэтигэр 15 % эбэргэ этии киирдэ.

Бырапыассар, Арассыыйа уонна СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, өрөспүүбүлүкэ бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Чугунов эбии аһылыгы бэлэмнээһин боппуруостарыгар туһунан мунньах тэриллэрин туруоруста. Кини этиитин бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлэ Денис Белозеров өйөөтө. Белозеров селекцияҕа уонна боруоданы тупсарыыга үлэлии турар федеральнай сокуоҥҥа тирэҕириэххэ наадатын эттэ.

Интэриниэт хаартыската.