Былырыын күһүн, балаҕан ыйын 8 күнүгэр, Покровскай куорат 1-кы №-дээх “Сардаана” оҕону сайыннарыы киинэ – оҕо уһуйаана үһүс этээһиттэн улахан киһи дьалаҕайыттан үс саастаах уол сууллубута. Араас эчэйиилэри ылбыт оҕо, Таҥара көмөтүнэн, тыыннаах хаалбыта. Билигин даҕаны доруобуйатын быраастар кэтээн көрөллөр, хата, туруга этэҥҥэ.
Быһылаан тахсаатын кытары, Силиэстийэлиир кэмитиэт Арассыыйа ХК 118 ыст. дьыаланы көбүппүтэ. Дьыала силиэстийэлэнэн, быһылаан кэмигэр баар иитээччи суут иннигэр эппиэттээбит.
Соторутааҕыта эчэйиини ылбыт оҕо ийэтэ эрийэ сырытта. Кини “оҕом сууллубутугар буруйдаах, дуоһунастаах дьон эппиэтинэһи сүгүөхтэрин баҕарбаттар, бэйэ-бэйэлэригэр “футболлаһа” сылдьаллар” диир.
Билигин силиэдэбэтэллэр аны дьыссаат сэбиэдиссэйигэр дьыала тэрийэн суут көрүүтүгэр ыыппыттар. Төрөппүт этэринэн, дуоһунастаах “тоҕо миэхэ дьыала тэрийбиттэрин сатаан санаабаппын, мин итиннэ туох да буруйум суох” диир эбит. Ити туһунан саас сааһынан.
Быһылаан тахсар күнүгэр, 70 саастаах иитээччи үлэлээбит. Бу бөлөххө 2,5-3 саастаах оҕолор сылдьаллар. Бөлөххө 17 оҕо сылдьар эбит. Бу күн, дьыссаат саҥа аһылла сылдьар буолан, бөлөххө 5 эрэ оҕо баар эбит. Дьиҥэ, биэс оҕону кэтии-маныы сылдьар быдан судургу буоллаҕа. Аны туран, маннык кыра саастаах оҕолор бөлөхтөрө, СанПин ирдииринэн, хайаан даҕаны алын этээстэргэ сылдьыахтаахтар. Ону куруубайдык кэһэн туран, бу кырачааннары кырдьаҕас киһи көрүүтүгэр биэрбиттэр. Сокуон үлэһити сааһынан, доруобуйатынан хааччахтаабат. Ол гынан баран, хас биирдии үөрэҕирии эйгэтигэр үлэлиир киһи, сыллата мэдиссиинэ көрүүтүн барар. Ол түмүгүнэн, доруобуйата эппиэттэһэр буоллаҕына, маннык эппиэтинэстээх үлэҕэ быраас көҥүл биэрэр. Оттон быһылаан тахсар күнүгэр дьуһуурунайдаабыт иитээччи 1-кы курууппалаах инбэлиит, күн өрүү-өрүү куоракка киирэн бүөрүн ыраастатар эбит. Мэдиссиинэ көрүүтүн түмүгэр профпатолог быраас “үлэлиэн сөп” диэн бэчээттээн биэрбит. Кырачааннары харах далыттан аҕыйах да мүнүүтэҕэ аһарар табыллыбат буоллаҕа. Оттон доруобуйатынан мөлтөх киһи, бачча эппиэтинэстээх үлэҕэ тииһиммэтэ чахчы. Бу иитээччини сэбиэдиссэй маннык эппиэтинэстээх үлэҕэ, буолаары буолан, кырачааннар бөлөхтөрүгэр сүрүн үлэһит оннугар (кини оҕотун көрөн уоппускаҕа барбыт) ылбыта өйдөммөт.
Аны туран, дьарайар уорган – Роспотребнадзор – приемка кэмигэр тоҕо үһүс этээскэ кырачааннар бөлөхтөрүн арыйарга көҥүл биэрдэ? СанПин ирдэбилин куруубайдык кэһии түмүгэр бу быһылаан таҕыста буолбатах дуо? Оччотугар эппиэтинэһи тоҕо аҥаардас иитээччи эрэ сүктэ?
Төрөппүт оҕотун сайыннара ыыппыт дьыссаатыгар оҕо доруобуйатыгар, олоҕор бүтүннүү эппиэтинэһи сүгэр дьонтон сылтаан маннык быһылаан тахсыбытыгар биллэн турар буруйдаахтары барыларын эппиэттэтэргэ дьулуһара өйдөнөр. Оннук да буолуохтаах. Кемерово иэдээнин кэннэ, дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин “Харчыта суох ыспыраапканы кыайан ылбаккын, оттон харчы иһин туохха барытыгар илии баттыыллар” диэбиттээх. Дьарайар уорганнар үлэлэригэр көтүмэҕэй сыһыаннарыттан сылтаан оҕолорбут эчэйэллэрэ, эмсэҕэлииллэрэ кистэл буолбатах.
Кырачаан, улахан дьон хараҕын далыгар сылдьан, үһүс этээстэн сууллан түспүтүгэр эппиэтинэстээх дьон бары суут-сокуон хараҕынан эппиэттиэхтээхтэр. Аны маннык хаһан да хатыламматын туһугар. Оннук буолбатах дуо?
kyym.ru
