Биһиги дойдубутугар дьокутааттарга тэриллибит холуобунай дьыалалары саппыттарын, саба баттаабыттарын туһунан кэпсээн кими да соһуппаккын. Ол гынан баран, олус наһаалаабыт сиэрэ суох түбэлтэлэри умнан кэбиһэр табыллыбат. 2013 сыллаахха Гордуума дьокутаата Иван Данилов “Служба эксплуатационно-технического обеспечения” ГБУну салайан олорбута. Эбэтэр “хаһаайыстыбаҕа” бэркэ иҥэн олорбута.
Дьокутаат Саха сирин бэрэсидьиэнин күннээҕи түбүгэр матырыйаалынай-тэхиниичэскэй боппуруостарын, тырааныспарын хааччыйан олорбута, судаарыстыбаннай көрсүһүүлэри, боротокуолланар тэрээһиннэри үлэлэппитэ. Саамай сүрүнэ – бүддьүөт суотугар уонна бүддьүөтү таһынан харчыга өҥөнү оҥорууга, табаары тиэйиигэ, араас үлэлэргэ судаарыстыбаннай сакааһынан дьарыктаммыта. Ити хайысха барыта 2005 сыл от ыйын 21 күнүнээҕи 94-ФЗ №-дээх федеральнай сокуон чэрчитинэн салаллыбыта.
Судургутук эттэххэ, Иван Данилов судаарыстыбаннай тэрилтэлэр гос-сакааһы түһэрдэхтэринэ, ону аукциоҥҥа таһааран кыайыылааҕы була олорбута. Аукциоҥҥа саамай кыра сууманы биллэрбит тэрилтэ кыайыылааҕынан тахсарын билэр буолуохтааххыт.
Биир эскиис мөлүйүөннээх үбү хаһыйыан сөп дуо?
2015 сыллаахха тохсунньу 16 күнүгэр “Служба эксплуатационно-технического обеспечения” госзакупка саайтыгар (оччолорго Иван Данилов дириэктэр этэ) сувенир фарфор иһиттэринэн хааччыйыыга аукцион биллэриллибитин туһунан иһитиннэрбиттэрэ. Ол фарфор иһиттэри Кыайыы 70 сылынан бэтэрээннэргэ бэлэхтээри гыммыттара. Хантараак саҕаланар сыаната 14 930 329, 33 солк. этэ!
Бастакы электроннай аукцион 2015 сыл олунньу 16 күнүгэр буолбута. Ол эрээри, СӨ федеральнай антимонопольнай сулууспатын управлениета аукцион бэрээдэгин кэһии баарын булбута. Атыылаһыы биридимиэтин ойуулуурга биир киитэрэй хаамыы көстүбүтэ. Ол курдук, фарфор иһиттэр хахтарын тас көстүүлэрэ хайдах буолуохтаахтара сиһилии ыйыллыбакка, хах дьүһүнэ “бэриллибит эскииһинэн” уонна “сөпсөһүллүбүт эскииһинэн буолуохтаах” диэн суруллубут. Маныаха Иван Данилв салайааччылаах сакаасчыт биир да эскииһи биэрбэтэх. Омос көрдөххө, ити улахан суолтата да суох “бытархай” курдук. Ол эрээри, ити 15 мөл. солк. аукциоҥҥа ити бытархай ымпыктааһын туох ис түгэхтээҕэ биллибэт этэ.
ФАС орооспутун кэннэ, атыы боротокуола тохтотуллан, аукцион болдьоҕо уһатыллан биэрбитэ.
8 мөл. солк. 15 мөл. солк. кубулуйар!
Тиһэҕэр, аукциоҥҥа 8 056 416,94 мөл. солк. эппит “ТРАНССТРОЙСАХА” ХЭУо, 8,6 мөл. солк. эппит ИП Емельянова В.С., 11,6 мөл. солк. биллэрбит С.И. Слепцова уонна саамай кыра сууманы – 7 981 765,29 солк. диэри түспүт ИП Лирия Алексеевна Дүпсүн кыттыбыттар. 2015 сыл муус устар 2 күнүгэр Дүпсүн кыайыылааҕынан ааттаммыт. Кыра суумаҕа түспүт урбаанньыт куонкуруһу кыайан, бэтэрээннэргэ бэлэҕи биэрдин да этэ. Ол эрээри, биһиэнэ-биһиэнин курдук төттөрү буолан тахсыбыт. Хантараагы хойутаан – ыам ыйын 2 күнүгэр Дүпсүн уонна Данилов түһэрсибиттэр. Ол гынан баран, хантараак били 8 мөл. солк. эмискэ үллэн тахсан, отой да 14 520 922,56 солк. түһэрсиллибит!
Били 8 мөл. солк. фарфор иһиттэри аҕалыахтаах Лирия Дүпсүҥҥэ тоҕо эмискэччи, халлаантан ылыллыбыт 15 мөл. солк. буолан таҕыста? Дьокутаат Иван Данилов кытаран да көрбөккө, 7,9 мөл. солк. оннутугар тоҕо 14,5 мөл. солк. биэрэргэ илии баттаата? Өрөспүүбүлүкэ 6 539 157 солк. мата сыстаҕа ол! Хааһынаттан харчы барыа этэ, оттон “откаттан” ылыллыбыт үп ким эрэ хармааныгар барыахтааҕа сэрэйиллэр.
Кэтэһиилээх Кыайыы күнэ ааһар. Биллэн турар, эрэннэриллибит фарфор иһити ким да ылбатах. Арааһа, үөһэттэн чөмчөкөлөр Данилов иҥсэтин сэрэйэн, тутан ылбыттар уонна сабан кэбиспиттэр. Ол иһин, ыам ыйын 20 күнүгэр суһаллык Иван Данилов уонна Лирия Дүпсүн түһэрсибит гос-хантараактарыгар эбии сөбүлэҥ түһэрсэллэр. Оттон номнуо 4 мөл. 356 тыһ. солк. абаанса Дүпсүҥҥэ бэриллибит этэ ээ. Эбии сөбүлэҥҥэ хантараак сыаната намыһах буолуохтааҕа ыйыллыбыт, инньэ гынан 14,5 мөл. солк. буолбакка, 8 мөл. 779 тыһ. 942 солк. диэн түһэрсиллибит.
Эмиэ сокуону кэһии тахсыбыт. Дүпсүн куонкуруска 7,9 мөл. солк. сүүйбүтэ да, хантараак 8,7 мөл. солк. баттаннаҕа ол. Дьиҥэ, эрдэттэн 8 мөл. солк. киирсэ сатаабыт “ТРАНССТРОЙСАХА” да маннык эргитэн-урбатан хантараагы ылыан да сөп этэ ээ. Иван Данилов көтүмэх сыһыаныттан (баҕар, отой да атын санааттан буолуо) өрөспүүбүлүкэ эбии 900 тыһ. солк. курдугу төлөөбүт. Киискэ кистэммит ойохтоох Иван Даниловка 900 тыһ. солк. диэн, баҕар, харчы да буолбатаҕа буолуо, оттон кини быыбарга туруммут 17-с кыбартаалын олохтоохторугар бу улахан суума ээ!
Хайа бэтэрээҥҥэ бэлэх тиксибэтэ?
Тоҕо суума 900 тыһ. солк. үрдээтэ? Быһаарыыта олус судургу. Дьиҥэ, гос-хантараак усулуобуйатынан, Иван Данилов хантараак усулуобуйатын уларытар бырааба суох. Киниттэн сылтаан өрөспүүбүлүкэ 6,5 мөл. солк. сүтэрэ сыспыта. Ол гынан баран, хантараакка “сакаасчыт этиитинэн табаар ахсаана 10 % кыччыан сөп” диэн пуун баар. Онтон сылтаан хантараак сыанатын лоп курдук 10 % улаатыннаран биэрбиттэр. Ол иһин суума үрдээн тахсыбыт. Ол эбэтэр, Данилов иһит ахсаанын судургу баҕайытык кыччатан кэбиспит. Хайа муҥнаах бэтэрээҥҥэ фарфор иһит тиксээхтээбэтэҕэ буолла?
Ыам ыйын 21 күнүгэр өссө биир эбии сөбүлэҥ түһэрсиллибит. Онно 3 чааскыттан уонна 3 бүлүүһэттэн турар бэлэх кэмпилиэгин ахсаана 18 651 уст. 10 тыһ. уст. диэри түспүт. Маныаха кэмпилиэк сыаната үрдээн тахсыбыт!
Туох да диэбит иһин, хас бэтэрээн бэлэҕэ суох хаалла? Хантыраак быһыытынан, толоруу болдьоҕо 45 күн усталаах. Оттон хантыраак балаҕан ыйын 9 күнүгэр биирдэ сиппитэ ээ! Бу айдаан кэнниттэн Иван Данилов дириэктэр доуһунаһыттан барбыта буолаарай? “Служба эксплуатационно-технического обеспечения” саайтыгар ити кэмҥэ эмискэччи салаайааччылар булгуччу дохуоттарын отчуоттуулларын туһунан иһитиннэрии тахсыбат буолан хаалбыта. Данилов биографиятыгар бу туһунан иһитиннэриини булан ылар да уустук. Тоҕо ханна да ахтыллыбат?
Хайдах бириигэбэр күүтүөхтээх этэний?
Бу баар чахчылары көрдөрөн туран ыйытыаҕы баҕарыллар: “Бу көстөн турар халаатынас буолбатах дуо?” - диэн. Холуобунай кодекса хараҕынан – 293 ыст. ээ! Сокуон быһыытынан, буруйдаах 120 тыһ. солк. диэри ыстараабы төлүөхтээҕэ, эбэтэр сууттаммыт киһи биир сыллааҕы хамнаһа эбэтэр дохуота тутуллуохтааҕа. Эбэтэр булгуччулаах күһэлэҥ үлэ, биитэр үс ыйга диэри хаайыы кэтэһиэхтээҕэ.
Оттон олус улахан хоромньу оҥоһуллубут буоллаҕына, бириигэбэр кытаатан биэрэр – сыл аҥаарыгар диэри хааллыы, эбэтэр үс сылга диэри хамнастан, дохуоттан тутуу күүтэрэ. Билигин кэлэн ким ону хасыһа барыаҕай?
КоАП 7.32 ыст. 1%-тан саҕалаан ыстарааптаныан сөбө (эбэтэр физическэй сирэйгэ 30 тыһ. солк. тиийэ, оттон юридическай – 300 тыһ. солк.).
Сир тиэстэ курдук үллэр
Уустук үллэриини бары билэр буолуохтааххыт. Фарфор иһиттэри хасыһан баран, биһиги 10 сыл дьокутааттаабыт Иван Данилов баайын-дуолун интэриэһиргээн өҥөйөн көрдүбүт.
2003 сыллаахха биэрбит декларациятыгар, Иван Данилов бас билиитигэр икки гараж уонна ойоҕор даача баара. Сыл буолан баран, 124,7 кв. м иэннээх даачаламмыт, 2005 сылга – эргиэн комплекса (343,7 кв.м) эбиллибит, оттон өссө сыл буолан баран – 1104 уонна 1701 кв.м иэннээх сир учаастагын атыылаһа охсубут.
2008 сыллаахха (бастаан дьокутааттыырыгар) 117,9 кв.м иэннээх кыбартыыраламмыт, онтон 2010 сылга автостоянкаҕа анаан эмиэ 1,5 тыһ. иэннээх сири атыыласпыт, онтон 348, 2626, 814, 8022 кв.м иэннээх сирдэммит... 2012 сыллаахха эмиэ автостоянкаҕа диэн сир атыыласпыт – 778 кв.м иэннээх. 2014 с. эмиэ 1862 кв.м иэннээх сири атыыласпыт уонна 2017 сыллаахха 87,7 кв.м иэннээх кыбартыыра атыыласпыт. Маны таһынан, кини кэргэнигэр гараж икки учаастага (27 уонна 24 кв.м.) уонна үс гараж боксата сурулла сылдьар.
Ол эбэтэр, 2008 сылтан ыла сытыйа байан барбыт. Тоҕо эрэ фарфор иһиттэрин айдааныгар уонна дириэктэртэн уһулларыгар (2015 уонна 2016 сс.) Иван Данилов туох да улахан хамсаабат баайы-дуолу атыыласпатах эбит.
Оттон норуот?
Кыһалҕаттан кыһалҕаҕа, нэһиилэ өнүйэн олорор17-с кыбартаал уларыйа сатаабыта 6-с сыла буолла. Элбэҕи эрэннэрбит “Чжода” хампаанньа 17-с кыбартаал олохтоохторун отоойкоҕо олордубутун бары билэр буолуохтааххыт. Оттон ити барыта дьокутаат Иван Данилов сөбүлэҥи биэриэҕиттэн ыла саҕаламмыта ээ. Кини дьыала тугунан түмүктэниэҕин аһара сэрэйэр этэ.
Ону ол диэбэккэ, аны дьокутааппыт куорат Дууматыттан дураһыйан, Ил Түмэҥҥэ үтүрүһэр. Амбиция күүстээх. Билигин кини праймеризка биир мандааттаах уокуруктан киирсэргэ ох курдук оҥостор. Бүтэһик дебаттарга Данилов оппоненын “10 сыл дьокутааттаабытыҥ устата ханнык сокуону киллэристиҥ?” диэн судургу ыйытыытыгар мух-мах баран кыайан да эппиэттээбэтэ. Илииһин хасыһан көрөн баран, “бу Силкина барытын билэр, киниэхэ бары сыыппара баар, элбэх ээ” эрэ диэхтээбитэ. Ол тухары тугу үлэлээбитин өйдөөбөтө. Арааһа, бу уон сыл устата тугу үлэлээбитин быыбардааччылара да билбэт, өйдөөбөт буолуохтаах.
Хоруйа суох ыйытыылар эрэ хааллылар. Тоҕо кини өрүү киэн туттар суоллара бас билэр тутуу ырыынагынан эрэ ааһарый? Норуот итэҕэлин ылан олорон, тоҕо 17-с кыбартаалы бас-баттах ыытта? Тоҕо бу түөлбэҕэ оскуола, оҕо саада тутуллуутун туһунан кэпсэтии да барбатый? Дьон кини курдук сири үлүннэрэр “доруоһатын” хантан ылыан сөбүй? Уонна, биллэн турар, бэтэрээннэргэ фарфор иһити үллэрэллэригэр испииһэктэн Данилов илэ бэйэтинэн таһаартаабыта дуо?
Источник: https://sakhatime.ru/politics/6134/
Наталья Барышева хаартыската.
