“Биир сайыҥҥы үтүө күн кыстыгы туоратар” диэн өбүгэлэрбит бэргэн этиилэрэ баар. Саха сирин экэниэмикэтин тутаах салаатыгар – тыа хаһаайыстыбатыгар эппиэттээх кэмнэр үүннүлэр.
Ил Дархан бастакы уураахтарыттан ибирдэстэринэн “Тыа хаһаайыстыбатын сайдар тосхоллорун хайысхата” диэн буолбута. Манна 2024 сылга диэри сүрүн сыалынан хаачыстыбалаах олохтоох аһынан-үөлүнэн нэһилиэнньэни хааччыйыы киирбитэ.
Сүөһү иитиитэ хаачыстыбалаах уонна сөптөөх аһынан хааччыллыыттан быһаччы тутулуктаах. Кэнники сылларга сүөһү аһын бэлэмнээһин улаатар, туорахтаах култуураны олордууга бааһына иэнэ кэҥиир. Төһө да ирбэт тоҥҥо олордорбут, 36 улуустан 20гэр оҕуруот аһын үүннэрэллэр, оттон уон улууска бурдугу ыһаллар.
Быйылгы дьылга өрөспүүбүлүкэҕэ 48,6 тыһ. га сиргэ тыа хаһаайыстыбатын култууратын олордору былаанныыллар. Бэс ыйын 3 күнүнээҕи туругунан, уопсай бааһынаттанн 89% сиргэ бурдугу уонна 42% бааһынаҕа сүөһү сиир аһын олортулар. 3832 гектарга хортуоппуйу, 817 гектарга – аһаҕас сиргэ үүнэр оҕуруот аһын үүннэрдилэр. Билигин да бааһыналарга үлэ салгыы күөстүү оргуйар.
Быйыл тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар саҥа 82 тиэхньикэни уонна тэрили ыллылар, ол иһигэр 4 бурдугу хомуйар комбайны, 8 бааһынаны хорутар тыраахтыры, 21 араас сири көбүтэр, бурдугу ыһар, хомуйар тиэхиньикэни уонна 49 бурдугу ыраастыыр тиэхиньикэни ыллылар.
ТХМ Москубаны кытары ситимнээх үлэтин түмүгэр, үһүс сылын тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар анаан 1 млрд солк. тахса үп көрүллэр. Маны таһынан, чэпчэтиилээх кирэдьиитинэн киирэр үп улаатта.
Тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар иннилэригэр турбут соругу олоххо киллэрэргэ анаан өрөспүүбүлүкэҕэ анал АПКны өйүүр Пуоонда тэриллибитэ (“Туймада” ФАПК базатыгар). Бу пуондаттан сааскы ыһыыга, от үлэтигэр, инвестиция бырйыактарын олоххо киллэрэргэ, тэрилтэлэри үп өттүнэн чөлүгэр түһэрэргэ көмө быһыытынан харчы көрүөхтэрэ.
