«Бүлүү» федеральнай суолун дириэксийэтэ муус устар 16 күнүттэн, Бүлүү Эбэни туоруур «муус-килиэ» («Ледовые переправы») суоллары бопто.
Ол аата, бэс ыйын ортотугар диэри эмиэ уhун-унньуктаах хаайтарыы саҕаланна. Уопсайынан, суол боппуруостарыгар тохтоотоххо киhи сонньуйуох, дьиксиниэх санаата кэлэр.
Саха сирин усталаах туоратын тухары, 40 тыhыынчаттан тахса км. суол баар. Бу мантан 15 бырыhыана эрэ – кутуу суол (дороги с твердым покрытием). Хайдахтаах курдук хобдох суоллаах-иистээх олорорбутун билэ-билэ билбэтэх буолаахтыыбыт. Биир саамай кэлиилээх-барыылаах, федеральнай дьаралыктаах суолунан «Бүлүү» аартыга буолар. Үрэхтэр, Эбэлэр муустара хамсыыр, күhүн муус турар кэмигэр айан сырыыта “Бүлүү” трассатыгар тохтуур. «Бүлүү» федеральнай суола Саха сирин Иркутскай уобалаhын кытары холбуур. Yп-харчы боппуруоhа ыараан, Таас-Yрэхтэн Верхнемарковалыыр (Иркутскай уобалас) 800 биэрэстэ усталаах суол тутуутун кэскилэ сарбылынна. Бу иннинэ, 2017 сыл олунньутугар, Мииринэйгэ бырабыыталыстыба отчуотугар “федеральнай суол тутуллуохтаах” диэн эппиттэрэ. Онуоха 74 млрд солк. ананыахтаах диэбиттэрэ. Халтай эрэннэриллибит. Ити кэмтэн суолу тутар, хааччыйар ороскуот лаппа улаатта. Уматык ыарыы турар. Суолу хааччыйар тэрилтэлэргэ сарбыйыы буолар кыахтаах. Манан сэдиптээн, суолбут-ииспит хайдах буолаахтыыр? «Мииринэй-Кириэстээх» суолун кэрчигин, билигин «Сунтааравтодор» тэрилтэтэ дьаhайар.«Бүлүү» федеральнай суолун управлениетыгар бэдэрээччитинэн буолар.Суб-бэдэрээт ньыматынан суол араас учаастактарын туттарар. Оччугуй Ботуобуйаттан (1151-с биэрэстэ) бэтэрээ учаастагы МУАД тэрилтэтэ суолу сүрүннүүр. Оччугуй Ботуобуйа үрэххэ понтоны түhэрээччилэр – кинилэр. Оттон федеральнай суол устун быйыл хаhан понтон түhэрэ биллибэт. 2013 сыллаахха, Мииринэй уонна Ленскэй айан суолугар сытар үрэххэ күргэ тутуллубутун бэлиэтиир туомугар, эппиэттээх салайааччылар “Оччугуй Ботуобуйа сотору муосталаныа” диэбиттэрэ баара.Онтон ыла 5 сыл ааста. Билигин Оччугуй Ботуобуйаны киhи саныырын курдук түргэнник тута охсоллоругар эрэл кыччаата.
Ааспыт сыл олунньутугар Мииринэй куоракка, оччотооҕу бырамыысыланнас миниистирэ А.Панов салайааччылааах бырабыыталыстыба дэлэгээссийэтэ кэлэ сылдьыбытыгар, «Оччугуй Ботуобуйа күргэтэ хаhан тутуллар?» диэн суругунан ыйытык ыыппытым.Онно бырабыыталыстыба дэлэгээссийэтин бэрэстэбиитэлэ «Бастаан 2018 сылга Марха күргэтин тутабыт, онтон 2020 сылга Түүкээн муостатын бүтэрэбит. Ол эрэ кэнниттэн Оччугуй Ботуобуйа күргэтинэн дьарыктаныахпыт» диэн «үөрдүбүтэ». Аны билигин, Марха күргэтин 2019 сылга тутуллан бүтэр диэтилэр. Болдьохторугар саарбахтыах курдукпун. Федеральнай суол боппуруостара кытаата турар. Экэниэмикэ кириисиhигэр сигэнэн, «Росавтодордар» арыый да тыыппалаах бырайыактары киэр илгэр кыахтаахтар. Маны учуоттаан, тырааныспары сүрүннүүр бырабыыталыстыба салаалара, «Бүлүү» федеральнай суолун салалтата, айанньыттар усулуобуйаларын чэпчэтэр, оруннаах миэрэлэри ылалларын күүтэбит.
Станислав Алексеев, Мииринэй куората.
Сэҥээриилэр