Тэбэнэттээх “Тэбэнэккэ” Василий Кузьмин-Invent диэн талааннаах уол ыалдьыттыыр. Invent (изобретатель) ол эбэтэр айааччы-тутааччы диэн суолталаах. Биһиги дьоруойбутугар аата-суола сөрү-сөпкө барсар эбит. Онон дьоҕурдаах, талааннаах, көхтөөх Invent кэпсээнин сэргээн ааҕыҥ.
-- Эйигин элбэх кэпсээннээх-ипсээннээх диэн кэпсээбиттэрэ. Дьэ, билсиһиэххэ...
- “Кыым” хаһыат ааҕааччылара дорооболоруҥ! Бэйэбин билиһиннэриим. Мин Сунтаар улууһун Күндэйэтиттэн төрүттээхпин. Төрөппүттэрим иккиэн учууталлар. Аҕам Андрей Макарович – физкультура, ийэм Елизовета Васильевна саха тыла учуутала идэлээхтэр. Бииргэ төрөөбүт үһүөбүт, бары уолаттарбыт.
Оҕо саас туһунан санаабычча, оскуолаҕа үөрэммит сылларбын санаан кэллим. Кыра сааспыттан өрүү тугу эрэ айа-тута, толкуйдуу, ырыҥалыы улааппытым. Аан бастаан 6 дуу, 7 дуу сааспар нууччалыы хоһоон суруйбутум. Ол хоһооннорум билигин да тэтэрээт лииһигэр суруллан сылдьаллар. Маны таһынан ийэм төрөөбүт тыл учуутала буолан, саха литэрэтиирэтин айымньыларын сөбүлээн ааҕар этим. Онтон кынаттан, кэлин сахалыы хоһооннору суруйар буолбутум. Мин маҥнайгы холонууларбын саамай сэҥээрэр уонна сэргиир киһим эбэм этэ. Кини хаһыат ааҕа олордоҕуна, сүүрэн кэлэн, бастакы хоһооннорбун доргуччу ааҕарбын олус истиҥник санаан кэллим...
-- Ол эбэтэр, айар дьоҕуруҥ эйиэхэ кыра эрдэххиттэн баара диигин...
- Оннук. Ол эрээри оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан бары хайысхаҕа барытыгар сыстаҕас этим. Иллэҥ кэммэр айар-тутар дьоҕурбун сайыннаран, доҕотторбор арагаайка эҥин оҥорон биэрэрим. Үөрэх буоллун -- үөрэх, спорт буоллун – спорт, ситиһиим, кыайыым-хотуум элбэҕэ. Санаттахха, көҥүл тустуунан үлүһүйэн туран дьарыктанан иһэн, илиибин эчэтэн, тэйэн хаалбытым. Билигин сороҕор бииргэ дьарыктаммыт уолаттарым ситиһиилэрин истэн, кэмсинэ да санаабыт түгэннэрим баар. Арай салгыы дьарыктана сылдьыбытым буоллар, билиҥҥи олоҕум отой атын буолуо этэ. Эбэн эттэххэ, “Инникигэ хардыы” кэмпириэнсийэлэргэ көхтөөхтүк кыттан, үгүс ситиһиилэммитим. Уопсайынан, бэйэбин араас хайысхаҕа сайыннарбытым киһи быһыытынан сайдарбар күүс буолбут эбит. Устудьуоннуу да кэлэн баран, көхтөөх олохпун, үөрэххэ дьулуурбун тохтоппотоҕум. Өссө харчылаһар туһуттан аптекаҕа кытары харабылынан үлэлии сылдьыбыттааҕым.
-- Арба, туох идэлээххиний?
- Мин култуура эйгэтигэр киириэхпин баҕарар этим. Ол эрээри сатаан ыллаабат этим. Баҕа санаа күүһүнэн, култуура колледжыгар туттарса сатаабытым эрээри, “сатаан ыллаабаккын” диэн ылбатахтара. Ол иһин, омук тылын эмиэ оскуола саҕаттан интэриэһиргиир буоламмын, омук тылын учууталын идэтигэр ХИФУга үөрэнэ киирбитим. Идэбинэн аангылыйа уонна француз тылларын учууталабын. Өссө эрдэ быраас буолары былааннаммытым эрээри, сүрдээх ыарахан идэ буоларын өйдөөн, хайысхабын уларыппытым.
- Онтон Invent диэн ааты хайдах ылыммыккыный?
- Биирдэ быраатым көмпүүтэргэ оонньуутугар “ник” толкуйдуоххун наада диэн ууга-уокка түһэрбитэ. Онуоха, аангылыйа тылдьытын хасыһа олорон, invent диэн тылга хараҕым хатаммыта. Бу тыл айар диэн суолталааҕын өйдөөн баран, бэйэбэр бу ааты ылыммытым. Онтон кэм-кэрдии ааһа түспүтүн кэннэ рэп хайысхата үөскээбитэ. Оччотооҕу оҕолор бу саҥа сүүрээни сүрдээҕин сөбүлээбиппит. Мин хоһооннорбун рэп көмөтүнэн тиэрдэргэ холоммутум. Салгыы муусука оҥорорго үөрэммитим уонна “Южная долина” диэн бөлөххө ыллыыр буолбутум. Онтон бастакы ырыабын күн сирин көрдөрөн баран, ааппар Invent диэн суруйбутум. Дьэ, ол кэмтэн ыла бу аат мин олохпор киирэрдии киирбитэ.
-- Гитараны кытары алтыһыыҥ хайдах саҕаламмытай?
- Устудьуоннуу кэлэн баран гитараны кытары чугастык алтыспытым. Аан бастаан Баһылай Еремеев “Кытылга” диэн ырыатын гитара доҕуһуоллаах үөрэппитим. Ити курдук, кыра-кыралаан ыллыырым тупсан испитэ.
Билигин ырыаһыттарга муусука оҥорон биэрэбин, кимиэхэ эмэ ырыа айан биэрэбин. Араадьыйаҕа ол ырыалар тыаһыылларын истэбин, ол эрээри мин суруйбутум диэн эппэппин. Тоҕо эрэ кистиибин.
-- Вася, эн оскуола саҕаттан көхтөөх, талааннаах, билиигэ-көрүүгэ тардыһыылаах буоларгын биллибит. Аны туран, үрдүк үөрэҕи бүтэрэн баран, тута аармыйа кэккэтигэр сулууспалыы барбыт эбиккин дии...
- Дьэ, бу эмиэ кэпсээнтэн кэпсээн (күлэр). Үөрэхпин бүтэрэн баран, хайаан да ытык иэспин төлүөхтээхпин диэн толкуйдуур этим. Эбэн эттэххэ, дьиҥнээх эр киһилии өйдөбүлү аҕабыттан билэбин. Мин табаарыспыныын аармыйаҕа ыҥырыы кэлэрин күүппүппүт аҕай. Ол эрээри... кэлбэтэҕэ. Онуоха сайын обходной лиис толорторо сылдьан, байаҥкамаакка тиийбиппит. Онно тиийэн, “бэбиэскэ биэрэҕит дуо, аармыйаҕа барыа этибит” диэн буолбута. Онно үлэлиир кэрэ аҥаардар бары олус дьиктиргээн, күлэн тоҕо барбыттара уонна бэбиэскэни илиибитигэр туттаран кэбиспиттэрэ. Онон күһүн алтынньы 1 күнүгэр мэдиссиинэ бэрэбиэркэтин ааһан, сулууспалыы барар буолбуппут. Мин сүүмэрдээһини ааһан, Владивостокка муоратааҕы байыаннай флокка түбэспитим. Кыра эрдэхпиттэн муора пехотатыгар сулууспалыыр баҕа барар санаалаах этим. Ол иһин баҕа санаабын толорон, туруорсан туран, ол чааска сулууспалаабытым. Аармыйаҕа сулууспалыыр ыарахан этэ, ол эрээри сүрдээх улахан үөрэҕи, олох оскуолатын ааспытым. Сулууспабын бүтэрэрбэр отделение хамандыыра уонна младшай сержант диэн ааттаах-суоллаах дойдубар эргиллибитим.
-- Аармыйа эйигин туохха үөрэппитэй?
- Эр киһиэхэ аармыйа суолталаах уонна наадалаах бөҕө буоллаҕа дии. Үгүс дьон аармыйаны дьыссаат курдук саныыллара абалаах. “Эн хаарыан бириэмэҕин ыытан, тоҕо бардыҥ?” диэччилэр бааллара. Мин сулууспалыы барыам иннинэ хайдах эрэ оттомо суох соҕус этим. Аармыйаттан боччумнаах киһи буолан эргиллибитим. Маны таһынан умнуллубат биир сыл миэхэ эрэллээх доҕоттору бэлэхтээбитигэр дьылҕабар махтанабын! Аны туран, барыам иннинэ нууччалыы үчүгэйдик саҥарбат этим. Хата, кэлэрим саҕана отой нуучча буола сыһан кэлбитим (күлэр). Өссө эбэн эттэххэ, сулууспам кэмигэр бойобуой аппыһыардарым, хамандыырдарым үөрэппит үөрэхтэрин хаһан да олоххо туһамматым, сэрии хаһан да буолбатар диэн ыра санаалаахпын.
Аармыйаттан кэлэн баран, үлэ көрдөөбүтүнэн барбытым. Дьиҥэр, оскуолаҕа учууталлата ыҥырбыттара. Ол эрээри “Сосновый бор” диэн оҕо киинигэр бастаан баһаатайынан, онтон учууталынан икки сыл үлэлээн кэллим. Бэйэм айбыт бырагыраамабынан оҕолору үөрэппитим. Кырдьык этэбин, кэнчээри ыччаты кытта алтыһар, кинилэри үөрэтэр наһаа үчүгэй эбит. Мин бу тэрилтэҕэ үлэлээн олус элбэххэ үөрэнним уонна манна иҥэриммит билиим инники олохпор көмөлөһүөҕэ диэн эрэллээхпин. Билигин туспа хамсыахпын наада диэн санааны ылынан, бэйэм бэйэбэр үлэлээн эрэбин. Ол эбэтэр хоһоон суруйуутунан, муусука оҥоруутунан дьарыктанабын. Бу эйгэҕэ үлэлиир баҕа сүрдээх улахан.
-- Айар үлэ умсулҕаныгар ураты талааннаах, айылҕаттан айдарыылаах эрэ дьон ылларыахтарын сөп диэни кытары сөпсөһөҕүн дуо?
- Бэйэбин талааннаах киһинэн ааҕыммаппын. Киһи талааны бэйэтэ сайыннарар кыахтаах. Тоҕо эрэ кыра эрдэхпиттэн туох эрэ саҥаны боруобалыахпын, сайдыахпын баҕарабын. Ол санааттан күн ахсын үөрэ-көтө сылдьабын уонна билиигэ-көрүүгэ дьулуурум улаатан иһэр. Билигин хоһоон эҥин суруйуутугар ылсан эрэр буоламмын, араас үйэ биллиилээх суруйааччыларын хоһооннорун ааҕабын, тылларын үөрэтэбин. Биллэн турар, биһиги кэккэбитигэр ураты талааннаах дьон бааллар бөҕө буоллаҕа дии. Кинилэргэ тэҥнэһэ да сатаабаппын. Оннооҕор миигин “ырыаһыт уол” дииллэрин ылыммаппын. Көннөрү муусука айыахпын, хоһоон суруйуохпун баҕарабын.
-- Эйиэхэ иэйии хайдах киирэрий?
- Миэхэ иэйии диэн туох баар көстүү барыта. Холобур, күн киириитэ-тахсыыта, айылҕа, доҕотторум сыһыан туһунан кэпсээннэрэ, үчүгэй ис хоһоонноох кинигэни аахтахпына, о.д.а. Ол түгэннэри дьоҥҥо-сэргэҕэ интэриэһинэйдик тиэрдэ сатыыбын. Истээччилэргэ тугу этиэхпин баҕарбыппын үксүн бастакы сирэйтэн кэпсиибин. Оччотугар кинилэр сэргииллэр уонна чугастык ылыналлар. Өссө иэйии дьыл кэмиттэн тутулуктаах. Мин айар-тутар дьоҕурум саас уонна сайын ордук күүстээх. Арааһа, саас төрөөбүт буоламмын буолуо, сааһы кытары ыкса ситимнээхпин. Онон кыһын хаайтара сылдьыбыт санаам-оноом саас төлө барар. Маныаха, саха киһитэ буоларым быһыытынан, айылҕа күүһүн итэҕэйэбин. Өссө кыах баар буоллаҕына, Санкт-Петербурга тиийэн сынньанар үгэстээхпин. Бу куораты олус сөбүлүүбүн.
-- Киһи ситиһиитэ, үлэҕэ дьулуура иитиититтэн тутулуктаах...
- Мин оҕо сааһым наһаа дьоллоох этэ. Дэриэбинэҕэ Интэриниэт эҥин суоҕа. Ол иһин таһырдьа сүүрэн-көтөн, доҕотторбун кытары мэниктээн-көрүлээн, төрөппүттэрбэр көмлөһөн, дьиэ ис-тас үлэтин кыайа-хото тутан улааппытым. Бэлиэтээн эттэххэ, төрөппүттэрбит биһиэхэ арыгы уонна табах буортулааҕын кыра эрдэхпититтэн өйдөппүттэрэ. Биһиги дьиэ кэргэҥҥэ ким да табахтаабат, аһыы утаҕы сэҥээрбэт. Оҕо саас диэбиккэр ийэлээх аҕабыт утуйуохпут иннинэ остуоруйа, араас интэриэһинэй кэпсээн кэпсииллэрин санаан кэллим. Ийэм кэлин “Төлкөнү” уонна “Сааскы кэми” кэпсиир буолбутугар интэриэс улааппыта. Аҕам остуоруйалара муора туһунан буолаллара. Онон күндү дьонум мин айар үлэбэр сүҥкэн оруолу ылаллар. Оҕо саас кэмнэрин олус сылаастык саныыбын.
-- Эн билигин төһө ырыалааххыный?
- Элбэх. Хас биирдии ырыам ураты ис хоһоонноох уонна олоҕум ханнык эрэ кэрчик кэмин санатыахтарын, ойуулуохтарын сөп. Холобур, аармыйаҕа сылдьан “Муорабын” диэн ырыаны суруйбутум, “Ойуур” диэн ырыабар айылҕа кэрэ көстүүтэ, кыыстаах уол тапталлара кэпсэнэр, эбэлээх эһэм сырдык кэриэстэригэр анаан, кинилэр ыраас уонна сырдык тапталларын устуоруйатынан “Маайа” диэн ырыалаахпын. Санаттахха, эбэлээх эһэбэр наһаа чугас этим. Кинилэри кытары хотонтон ынах ыаһан киирэн баран, тапталларын туһунан кэпсээннэрин туоһулаһар, интэриэһиргиир этим. Биирдэ үлэлии олорон, эмискэ кинилэри санаан кэлэн, ити ырыаны суруйбутум.
-- Ырыа эйиэхэ тугу биэрэрий?
- Хайаан да айар үлэнэн дьарыктаныахтаахпын диэн ирдэбили туруоруммаппын. Ол эрээри хайдах эрэ барыта сатанан хаалар. Ыллаатахпына санаалыын чэпчиибин, үөрэбин-көтөбүн, үчүгэйгэ тардыһабын. Мин ырыабын истээччилэр эмиэ ураты турукка киирэллэрэ буолуо диэн эрэллээхпин. Инниким туһунан элбэҕи этэри туттунабын, барыта санаа-хоту табыллан иһэригэр эрэнэбин уонна итэҕэйбин!
Сэһэргэстэ
Екатерина АФАНАСЬЕВА.
Сэҥээриилэр
Also visit my website Вечные: https://bit.ly/Vichni-2021-dyvytys-onlayn
Visit my website Вечные: https://bit.ly/3k7aaip
привидениями смотреть онлайн: https://bit.ly/2Ypzjgq
Here is my page :: Фильм Человек паук: https://clck.ru/XEMJK
дуэль: https://bit.ly/3mRnV6v
мультик маленький мук: https://bit.ly/malenkii-muk-2021
онлайн: http://bit.ly/pchelka-mayya
бодиграфа — Дизайн Человека: https://rasschitat-dizayn-cheloveka-onlayn.ru хьюман
дизайн расчет
8 серия: https://tinyurl.com/yrzkyga5
кровь на асфальте бесплатно: https://tinyurl.com/ypfysjpg
бесплатно: http://tinyurl.com/yvdyc8e2
цена: https://bit.ly/dizayn-cheloveka-onlayn
качестве: https://tinyurl.com/2dk3ypgq
сериал качестве: https://tinyurl.com/26a28ykp
смотреть бесплатно: https://tinyurl.com/28bwtj6v