«Пугало» диэн ааттаах режиссер Дмитрий Давыдов сахалыы киинэтэ, Арассыыйа таһымынан быракаакка олунньу 25 күнүттэн тахсыбыта. Номнуо 12 күн ааста. “Киинэ бэйэтин ороскуотун төһө толуйда”?, - диэн дьон-сэргэ сэмээр интириэһиргиир буолуохтаах. Харда биир: киинэ бэйэтин ороскуотун хас да төгүл толуйда.
Ааспыт сыл балаҕан ыйыгар, “Кинотавр” диэн Арассыыйаҕа уһуллубут үрдүк таһымнаах киинэ бэстибээлигэр бириэмийэ туттарыы кэмигэр, Пугало» диэн ааттаах сахалыы киинэ эмискэччи инники күөҥҥэ тахсан, Гран-при хаһаайынынан буолбута. Киинэ иккис дьоһун ситиһиитинэн туох да саарбаҕа суох ааҕыахха сөп хартыынаны айан таһаарааччылар «Про:взгляд» диэн киинэни быракааттыыр хампаанньаны кытары икки өртүттэн сөбүлэҥ түһэрсиилэрин. Бу хампаанньа сахалыы киинэни бүтүн Арассыыйа таһымынан киэҥ эйгэҕэ таһааран быракаакка ыытта.
Киинэ уратыта - саха кырыы нэһилиэгэр олорор норуот эмчитин - чэпчэкитэ суох ыар дьылҕата. Киниттэн эдэрдиин-эмэнниин бары куттаналлар, ол эрээри кыһалҕа тирээтэҕинэ бары киниэхэ тиийбиттэрин бэйэлэрэ да билбэккэ хаалаллар. Эмчит, удаҕан дьахтар – кинилэр соҕотох, бүтэһик эрэллэрэ. Айылҕаттан айдарыы буолуу – ыар сүгэһэр, өбүгэлэрин кистэлэҥэ, ол ындыыттан босхолоноору кини бар дьоҥҥо көмөлөстөҕүнэ эрэ санаата чэпчиир.
Киинэттэн хамнас хайдах ааҕылларый?
«Пугало» киинэ быракаатын түмүгүн ааҕан таһаарыах иннинэ бастаан биһиги быһаарыстахпытына сатанар. Хайдах харчы өлөрөллөрүй, айымньыларын быракакка биэрэн, киинэ айан таһаарааччылар? Тутула манна сүрдээх боростуой: 50% на киинэ быракаатын кэмигэр киинэ тыйаатырдарыгар хаалар, ордубута киинэ быракааттыыр хампаанньаҕа уонна айан таһаарбыт хамаандаҕа тиксэр.
Манна бэйэтэ туһунан боппуруос үөскүүр. Хайдах гынан быракааттыыр хампаанньа уонна киинэ айан таһаарбыт хамаанда хамнастарын үллэстэллэр диэн? Эбэтэр барыта халыҥ халҕан аан кэннигэр, били этиллэр “кэммиэрчэскэй кистэлэҥ” кэннигэр хаалар дуу? Кэнники сылларга үгэс курдук олохтоммутунан, быһа холоон киинэ быракааттыыр хампаанньа киирбит харчыттан 20 %-нын бэйэлэригэр хааллараллар, онтон ордубута киинэ устубут хамаанда чилиэннэрин икки ардыларыгар(инвестордар, продюсердар, режиссердар, сценаристар уонна да атыттар) үллэриллэр диэн. Эбэтэр икки өрүттэр бэйэлэрин икки ардыларыгар хайдах кэпсэтэллэриттэн тутулуктаах буолуон сөп.
Быһа холоон маннык тутулу ылыахха. 20% барыыс – быракааттыыр хампаанньаҕа, 30 % барыыс – айар бөлөххө.
Мөллүйүөн, мөллүйүөн, ол эрээри аалай оруоса буолбатах
Тутатына бэлиэтиэ этибит, киинэ өссө даҕаны быракаакка көстө турар, ол иһин билигин аллараа көстүөхтээх сыыппаралар бүтэһиктээх буолбатахтар. Киинэ көрдөрүүлэрин туһунан биир кэлим автоматизированнай информационнай систиэмэ тиэрдэр чахчыларынан, «Пугало» хара көстүөҕүттэн 9,3 мөлүйүөн солкуобай быракааттан киллэриэн сөп эбит. Ол аата билигин уопсайа: быракааттыыр хампаанньа уонна айар бөлөх илиилэригэр быһа холоон 4,65 мөллүйүөн солкуобай киирбит буолуон сөп Үгэс буолан олохтоммут тутулга төннөбүт уонна көрөбүт. Быракааттыыр хампаанньаҕа – 930 тыыһынча солкуобай хаалар. Оттон айан таһаарбыт режиссер Дмитрий Давыдов (режиссер, сценарист, продюсер) – быһа холоон – 3,7 мөллүйүөн солкуобайга тиксэр.
Санатар эбит буоллахха, «Пугало» 1,5 мөллүйүөн солкуобай харчыга уһуллубута. Онтон 500 тыыһынчата – Дмитрий тус бэйэтин үбүлээһинэ. 1 мөллүйүөн – «Синет Сахавуд» киллэриитэ. Инньэ гынан, «Пугало» бэйэтин бүддьүөтүн 2,5 төгүл куоһарда диэххэ сөп. Салгыы барыта хайдах салгыы «Про:взгляд» быракааттыыр хампаанньаны кытары сөбүлэҥ түһэрсэллэриттэн тутулуктаах.
Саамай кассовай киинэ аатын ылыан сөп, инникитин
Түмүккэ бэлиэтиэ этибит, хайдах көрдөрүүлээх - киинэ быракаатын түмүктүөн сөбүн. Бу иннинэ ахтан аһарбыппыт курдук «Пугало» Саха сирин кинематографиятын устуоруйатыгар - саамай элбэх кассовай хомуурдаах киинэнэн аатырыан сөп. Бу сабаҕалаан көрөн эттэххэ. Билиҥҥи кэм туругунан – оннук киинэ үрдүк чыпчаалын режиссер Алексей Амбросьев «Агент Мамбо» диэн ааттаах киинэтэ эрэ тутан турар, быракаакка 16 мөллүйүөн кэриҥэ кассовай хомуур киллэрэн.
Киинэ быракаакка тахсыаҕыттан иккис нэдиэлэтин өрөбүллэринээҕи көрдөрүүлэринэн - кассовай хомуур үс төгүл түспүтүнэн сибээстээн, бүтэһиктээх көрдөрүүлэр 11-12 мөллүйүөн солкуобай кэрдиискэ кэлэн тохтоон хаалыахтарын сөп. Ол эрээри киинэ көрдөрүүтүн устуоруйатыгар араас түбэлтэлэр буолуталыыллара. Бастакы өрөбүллэргэ киирии харчы аҕыйаҕын аанньа, бүтэһигэр биирдэ эмискэччи өрө баһан таһаараллара.
Ол эрээри биһиги билиниэх тустаахпыт - «Пугало» сахалыы кинематограф устуоруйатыгар саҥа көстүү, сайдыы, инникигэ хардыы. Ол туһунан үрдүк киинэ бириэмийэтэ эрэ этэр буолбатах – ол туһунан киэҥ Арассыыйа көрөөччүтүгэр тахсыы кэрдииһэ элбэҕи этэр. Удаҕан дьылҕата саха кырыы нэһилиэгэр – бу бастакы уонна ураты.
Иван Евсеев
ЯСИА
