Киир

Киир

Иннибитигэр уһун - уһун айан суола .... Олохпут сайдыытын , таһымын кэрэһилээн, Дьокуускайтан Боотулууга тиийэ уонтан эрэ тахса чаас айан. Намыын ырыаҕа уйдаран, Боотулуулар бэйэбит ыччаппыт уопуттаах суоппар Николай Спиридонов такситынан ыраах айаҥҥа, Дьокуускайтан Боотулууга тиийэ дьүөгэбинээн Ликалыын туруннубут.

 Бииргэ уерэммит до5отторо

Хас биирдии киһи төрөөбүт төрүт сирин ааттаатаҕына кини дьоно- сэргэтэ хараҕар көстөн кэлэр. Ол курдук, бастатан туран саха норуотун эмчитэ Ньыыкаҥҥа төһөлөөх киһи эмтэнэ, Боотулууга ааттаан - суоллаан айаннаабыта буолуой?! Саха тыла сайдыытыгар тумус туттар киһибит М.П.Алексеев - Дапсы, саха литэрэтиирэтигэр суруйааччы бэйиэт дьоннорбут Николай Герасимов - Айталын, Василий Сивцев курдук норуот билинэр суруйааччылара, Ольга Григорьева, Домна Уйгурова, Дьулустаан Семенов курдук тыйаатыр артыыстара, Иван Иванов, Ульяна Догорова курдук норуокка биллэр ырыалардаах мелодистар, Саргылаана уонна Сардаана Багынановалар курдук игирэ суруналыыс кыргыттар уонна да бэйэлэрин идэлэригэр бэриниилээх үгүс элбэх дьону ааттыы туруохха сөп.

Мин төрөөбүт дойдум Үөһээ Бүлүү улууһугар урукку да өттүгэр биллэр көстөр үлэлээх "Боотулуу кулууба дуо? "диэн ыйыталаһар кулууптаах , "Боотулуу тыйаатыра көрдөрөр үһү" диэн дьон тоҕуоруһа мустар норуот тыйаатырдаах, "Чаҕаан" ВИА-лаах, элбэх айар талааны оҕо саастарыттан ииппит, такайбыт үүннэрэн таһаарбыт В.Ф.Афанасьева салайааччылаах "Сарыал" ырыа- үҥкүү ансаамбыллаах, оскуола иһинэн К.Н. Саввинова салайааччылаах өрөспүүбүлүкээҕэ биллэр оскуола кыргыттарын волейболга кхамаандалара.

Маны тэҥэ үгүс элбэх Боотулуубут аатын ааттатар дьоммут өрөспүүбүлүкэ бары улуустарынан үлэлии-хамсыы, айа- тута сылдьаллар. Урукку уонна билиҥҥи кэм историятын кэлэр кэнчээри ыччакка хаалларар, кэпсиир "Боотулуулар" диэн хас да туомунан тахсыбыт, аны билигин 5-с кинигэтин бэлэмнии сылдьар Г.Н.Саввинов салайыытынан тахсар кинигэлэртэн биһиги Боотулуулар тустарынан өссө да элбэҕи билиэххэ сөп.

“Мин ырыам алыптаах дорҕооно

Ыҥырар, угуйар ыраахха...”

Биһиги кыракый дэриэбинэбитигэр ыллыыр, айар эдэр ыччат урут уруккуттан баар. Оннук биир чаҕылхай уолбут, хомойуох иһин эдэр сааһыгар олохтон туораабыт устудьуон, эдэр саас, таптал туһунан билиҥҥэ дылы уостан түспэккэ ылланар ырыалары үйэтитэн хаалларбыт мелодист уолбут Алексей Степанов кэриэһигэр аналлаах, кини ырыаларын толорууга, олохтоох кулууп иһинэн өрөспүүбүлүкэ таһымнаах онлайн - куонкурус түмүктүүр гала-кэнсиэрэ буолан ааста.

Устудьуоннаабыт киһиэхэ чугас, истиҥ, ыраас, эдэр саас кэмнэрин санатар " Сэргэлээх уопсайа" ырыа ааптара Боотулууга төрөөбүт, улааппыт, үөрэммит Алексей Степанов (Өөчүк) баара буоллар быйыл 55 сааһын туолуохтааҕа. Бу кэми санаан - өйдөөн ааһарга аналлаах киэһэҕэ дойдутун дьоно, аймахтара, доҕотторо, бииргэ үөрэммит оҕолоро, куонкурус үгүс кыттыылаахтара, маны тэҥэ оччотооҕу устудьуон сылларыгар бииргэ сылдьыбыт тутуу этэрээтин байыастара, ыраах сири аахсыбакка анаан-минээн тиийэн, доҕордорун Алешаны ахтан санаан аастылар.

однокурсники

Ол курдук, өрөспүүбүлүкэ улуустарынан тарҕанан олорор Алексей доҕотторо Уус Алдантан, Амматтан, Чурапчыттан, Мэҥэ Хаҥаластан, Ньурбаттан, Сунтаартан, Дьокуускай куораттан бу күннэргэ ыытыллыбыт тэрээһин тула санааларынан бииргэ буоланнар, оччотооҕу устудьуон тутар этэрээт үтүөкэн кэмнэрин санаан аастылар. Сайыҥҥы кулуһун тула мустан олорон "Сэргэлээх уопсайа" ырыа хайдах айыллан тахсыбыт түгэнин ахтан- санаан тураннар, Алексейдарын кэриэһигэр ыытыллар куонкуруска анал бириистэрин туттардылар.

Курэх Гран при кыайыылаа5а Михаил Спиридонов 2

Ырыа айыллыбыт ол кэмнэригэр Алеша баара-суоҕа 21эрэ саастааҕа. Онон куонкурсаннар ортолоругар 21-тэн үөһэ саастаах эдэр уолаттарга туһаайыллыбыт түһүмэххэ, анал бириис хаһаайынынан элбэх онлайн куонкурсу ааһан Гала-кэнсиэркэ тиийбит Үөһээ Бүлүүттэн сылдьар Василий Тимофеев буолла. Киниэхэ анал бэлиэ сурук уонна 15000 суумма уу харчынан бириис туттарылынна. Оччотооҕу устудьуон ыччат “Кэнчээри” тутуу этэрээтин байыастарын аатыттан бу бирииһи туттара Дьокуускайтан Лилиана Антонова, Ньурбаттан Иннокентий Саморцев,Үөһээ Бүлүүттэн Михаил Хаччагаев Боотулууга тиийэннэр куонкурс ыраахтан кэлбит ыалдьыттара буоллулар. Кинилэргэ махталбытын биллэрэбит.

Өөчүк оскуолаҕа бииргэ үөрэммит кылааһын оҕолоро сылаас чэйинэн, толору астаах сандалы тэрийэн, устудьуон уонна оҕо саас кэмнэрин туһунан бэрт истиҥник, иһирэхтик ахтан-санаан аастылар. Бииргэ үөрэммит доҕордорун, мелодист Алексей Степановы кэриэстээтилэр. Төрөөбүт дойдутун Боотулуутун туһунан айбыт ырыатыгар – төрөөбүт дойдубут Муоһааны, Таас күөллэрин, кини айылҕатын хоһуйан ыллыыра, дойдуга ахтылҕан иэйиитин өссө күүһүрдэргэ дылы. Бу ырыа тылларын иһиттэххэ киһи дууһалыын уоскуйар, сүрэхтиин налыйар.

 

Аныгы үйэ биир сайдыыта ханна да олорон куйаар ситимин нөҥүө бэйэ-бэйэни билсиһэн олоруу. Бу тэрээһин кэнниттэн устудьуоннаабыт доҕоттор оччотооҕу кэми куйаар ситимигэр маннык ахталлар.

"Сэргэлээх киэн туттар ыччата. Сахаларга, биһиги дьолбутугар, чахчы талааннаах уол кэлэн бараахтаабыт..."

"Мин Алешалыын, 13-с куорпуска биир хоско олорбуппут. Кини үгүс ырыата онно суруллубута.   Нуотаны сатаан ааҕар буолан, синтезаторга, байааҥҥа холкутук оонньуура, ырыаны айара. Дьиҥэр ВИА да тэриниэхпитин сөп этэ”.

Боотулуубут биир чаҕылхай уола Алексей Степанов (Өөчүк) туһунан сырдык өйдөбүл кини айан таһаарбыт ырыалара көлүөнэттэн көлүөнэҕэ өссө да ылланыахтара турдаҕа...

“Кэнчээри” тутар этэрээт, истиҥник ахтар-саныыр доҕордоругар, эрэллээх табаарыстарыгар, аламаҕай майгылаах байыастарыгар Алексей Степановка анаабыт хоһоонунан суруйуубун түмүктүүбүн.

"Кэнчээри 87" медига Лидия Аргунова суруйуута

 
"Алешабыт сырдык аатыгар"
 
Үчүгэй да кэмҥэ
Биһиги үөрэммиппит,
Оо, кэрэ да сайыҥҥа
Баайаҕаҕа барбыппыт.
Алёшабыт ырыата,
Аламаҕай майгыта
Аартыктары арыйан,
Алгыс курдук арыаллаан,
,,Кэнчээри" тутар этэрээт
Күргүөмнээхтик турунан,
Күнү көрсө үлэлээн,
Күрүө тутан биэрбиппит.
Айар куттаах доҕорбут
Ааспат ахтылҕан буолан,
Ырыаларыҥ ылланар,
Ыллыктары сырдатар.
Умнуллубат умсулҕаны
Санааларга саҕаҥҥын,
Эдэр сааһы эргитэҥҥин,
Эн өрүүтүн бааргын дии.
 
Маргарита Степанова ( Акимова),
Дьокуускай куорат.

Санааҕын суруй