Мииринэй куоратыгар Оҕо айымньытын дьиэтэ («Центр дополнительного образования детей»(ЦДОД)) үгүс тэрээһиннэри тиһигин быспакка ыытар.
Мииринэйгэ саха норуотун уус-уран айымньытын кэрэхсиир дьон баар буолан эрэрэ үөрдэр. Оҕо эрдэхтэриттэн сатаан хомустуурга, тигэргэ, төрүт иис араас көрүҥнэрин баhылыырга, анаан-минээн, ЦДОДка уhуйтара биэрэллэр.Оҕо айымньытын киинигэр олус талааннаах Надежда Михайловна Кан диэн эдэркээн саха кыыhа саха норуотун ускуустубатын методиhынан үлэлиир.
Саха, нуучча, украинец, кыргыыс уо.д.а омуктар ыччаттарын хомуска уhуйар. Надежда Михайловна кэскиллээх үлэтигэр бэйэтин ураты талаана, урана, сатабыла сүдү тирэх буолаллар.
Кини үлэтин сыала-соруга чуолкай ис хоһоонноох. Ол – бырамыысалыннастаах куоракка олохтоохтор оҕолорун сахалыы тыыннаах эйгэҕэ сыһаралларын ситиһии, ийэ тылларын билэллэрин курдук иитии-такайыы.Ылсыбыт эрэ барыта куораттыы иитиилээх ыччаттары сахатытытан барбат.
Оннук уустук, ылбычча кыаллыбат үлэни, уhуйаан маастара Надежда Михайловна Кан кыайа-хото тутта диир оруннаах уонна кини ахсаабат сыратын бэлиэтиир сиэрдээх буолуо.
Н.М.Кан, Мииринэйгэ норуот үгэстэрин иилээччи буолан дьонугар-сэргэтигэр билиннэ. ЦДОДка, биэстэриттэн уон сэттэлэригэр тиийэ, дьыссаат иитиллээччититтэн оскуоланы бүтэрээччилэргэ тиийэ сылдьаллар. Манна сылдьалларын олус астыналлар. Оҕолор манна сылдьыахтарыттан ыла, саха баай ускуустубатын сүөгэйин-сүмэтин биллилэр, былыргы үгэстэрин кытары билистилэр.
Бэс ыйын өҥүрүк куйаас сатыылаабыт күнүгэр, алмаастаах Мииринэйгэ, Ил-Эйэ туругурарын кэрэhэлиир араас омук кырачааннарын ыhыахтара буолан ааста.«Ысыах дружбы детской Ассамблеи народов Якутии» диэн дирбиэннээх ааттаах. Түһүлгэни Мииринэй куорат пааркатыгар анаабыттара да ыhыах суолтатын быдан үрдэттэ. Олус элбэх киhи муhунна. Ыhыах сиэрэ-туома бигэтик тутуhуллан, олус долгутуулаахтык ааста. «Арчы» фольклорнай кулууп кыттыылаахтара арчылаатылар. Алгысчыт былыргы үгэhинэн аал-уот иччитин иннигэр сүгүрүйдэ. Арыылаах алаадьынан, ахсым сылгы кылынан, уохтаах кымыhынан айах тутта. Үүнэн көлүөнэ инники кэскилэ сырдык буоларын туhугар Айыылартан ааттаста.ЦДОД иитиллээччилэрэ киhи дууhатыгар сылаастык киирэрин курдук, ыhыах киирии биhирэмин бэлэх ууннулар. Салама ыйаатылар, ыалдьыттары арыылаах алаадьынан, лэппиэскэнэн уонна кымыhынан күндүлээтилэр.
Бу ыhыахха, уус-уран көрүү күрэх, успуорт тэрээhинэ ыытылынна. Манна «Хомус дьyрyскэнэ», Хаамыска», «Хабылык», «Мааны киэргэл», «Кэрэ куо», «Мас тардыhыыта», «Кылыйыы» курдук ыhыах биhирэбиллээх күрэстэрэ буоллулар. Кырачааннар да, арыый обургу саастаах ыччаттар да кыhаллан туран кытыннылар.
«Хомус дьүрүскэнэ» күрэhи анаан-минээн талан, ыччаттарбыт ураннарын анаардым. Дьүүллүүр сүбэ састаабыгар саха уус-уран ускуустубатын билэр, уопуттаах дьон киирдилэр.
Улахан кыргыттарга, орто саастаахтарга, аччыгыйдарга туспа күрэс тэрийбиттэр. Кыттааччылар да олус бэркэ бэлэмнэммиттэр. Ордук эдиийдии-балыстыы - Диана уонна Галя Спиридоновалар сахалыы дьэрэкээнник киэргэммиттэрин киhи эрэ барыта кэрэхсээтэ. Оттон хомуска дьарык таhыма уруккутунааҕар биллэ улааппытын бэлиэтиибин.
Уhуйааччы Надежда Кан араас омук ыччатын хомус эйгэтин тыыппалаах батыhааччылара гына ииппит.
7-9 саастаахтарга Турсунбекова Асылай бастакы миэстэни ылла. Иккис миэстэ – Алина Стегайло. Yhүс миэстэ – Зоя Максимова.
10-12 саастаахтарга бастакы миэстэни Виктория Черепанова ылла.
Иккис миэстэ – Галя Спиридонова. Yhүс миэстэ – Нина Сидорова.
13 – 16 саастаахтарга бастакы миэстэни Диана Спиридонова ылла. Иккис миэстэ – Софья Кутузова.
Ыhыахтарга куруук кыттар, сахалыы тыыннаах дьыссаат – «Теремок» иитиллээччилэрэ эмиэ бэркэ кытыннылар. Кинилэр хомустуулларын, ырыаларын-тойуктарын эмиэ астына иhиттим. Бу кырачааннары Лилия Акимова үөрэтэр.Чобуолара, сытыылара-хотуулара да сүрдээх эбит. Оттон, хаамыскаҕа уонна хабылыкка ыытыллыбыт күрэх тэрээһини олус киэргэттэ.
Ону иилээн тэрийбит А.Саввиновка улахан махтал тылларын этэбит. Ыhыах дьикти кэрэ тыыннаахтык, дьэрэкээнник барда, мустубут дьону астыннарда.
Кырачааннар ыhыахтара алмаастаах Мииринэйгэ аан-бастакынан ыытыллар диэн хатылаан этэбин.
Ити курдук, ЦДОД курдук айымньылаах тэрилтэ, саха норуотун төрүт үгэстэрин араас омуктарга салгыы тириэрдиэ, кэрэхсэтиэ диэн эрэнэбин.
Станислав Алексеев, Мииринэй куорат. Ааптар хаартыскалара
