Мииринэйгэ ынах арыыта – 700 солк.! Тыаттан эт кэлбэт буолла.
Манна, Мииринэйгэ, арыый чэпчэки сыанаҕа сыалаах эмис сүөһү этин эбэтэр сибиэһэй халбаһыыны амсайыам диэн саараама. Эргиэммит кииннэригэр ас долбуурдарын кэрискэтэ дьадаҥы. Ону ааhан, киин сирдэртэн, бэл Дьокуускайтан хас да бүк ыарахан сыаналаахпыт. Мииринэйгэ аспыт салгын аалларынан уонна Усть-Куттуур, баара эрэ түөрт ый эрэ туhаныллар кыһыҥҥы айан суолунан тиэллэр. Диисэл уматыгын сыаната лиитирэтэ 51 солк. үктээбитин кэнниттэн, сыана намтааһыныгар, ас тиэрдиллиитигэр эрэл өссө кыччаата. Аны туран, эргиэмсиктэрбит сыана эбиилик турумньутун тобулан, аһылык сыаната, биhиэхэ ортотунан 17-18 бырыhыан ыараата.
“Социальнай суолталаах бородуукталар кэрискэлэрин хонтуруоллуубут” диэн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн хамсааһын баран испитэ. Ханна баарый? Мииринэй туспа бэрээдэктээх, суруллубатах сокуоннаах дойду курдук. Бастыҥ суортаах киилэ гречка, шлифованнай ириис куруппа сыаналара 90 - 100 солк. Быйыл кyhyн «Акбар» сүүс бакыаттаах чэйэ ыараата. Билигин – 350 солк. атыылаһарга күһэллэбит. Кофе, шоколад, шербет, суфле балтараа бүк ыараатылар. Биир киилэ кедр эриэхэтэ – 1 тыhыынча 500 солкуобай! «Материктан» кэлбит киилэ тунец балык 500 солк сыаналаах. Атыыланар бородууксуйаны ритейлердэр («бытархай атыылааччылар») эбии сыана быhыыларын хааччахтаммыт үрдэлэ Мииринэй оройуонугар аанньа тутуhуллубат. Куруппалар атын сирдэри кытары холоотоххо син биир ыарахаттар. Эмиэ ортотунан ыллахха, урут «кэппиэйкэлээх астар» - мааннай куруппа - 60, пшено – 70, кукуруза – 60 солк сыаналаахтар.
Бүгүн, оройуоммут саамай сэрэхэдийэр боппуруоhа – аны ый курдугунан суолунан айаммыт сабыллыыта. Онтон Өлүөнэ өрүһүнэн алтынньы ортотугар диэри сэлээркэ тиэммэтэхпитинэ, балаhыанньабыт ордук уустугурар туруктаах. Ленскэй нефтебазатыгар баар Мииринэй уматыкка хасааhа ааспыт сыллааҕар нэhиилэ 40 бырыhыанын эрэ ылар.
Манна уматыгы ыытар Иркутскай уобалас ньиэби сүүрдэр собуоттара харайыы, логистика-ыскалаат тарыыптарын ыараппыттарын эбэн кэбис. Саха сирин курдук уйаара-кэйээрэ биллибэт уонна ыарахан суоллаах-иистээх сиргэ биир үксүн массыына быhаарар.
Билигин тыа хаhаайыстыбатын улахан улууhунан биллибит Сунтаартан бородууксуйа бэрт кэмчитик кииритэлиир. Онуоха экологиялара сүрдээҕин энчирээбитэ дьайар диир оруннаах.
Сибиэhэй эт Мииринэйгэ сэдэх
Бүлүү өрүс алдьархайдаах будулуйуутун кэнниттэн, ынах-сүөһү иитиитэ биллэ аччыыра сабаҕаланар. Эбиитин Бүлүү Эбэ Хотун уутун хаамыытын буккуйбут ГЭСтэри күтүрүүллэрэ олохтоох. Cветлэй анынан ГЭС уута тохсунньу томорооон тымныытыгар тоҥмокко будулуйа сытар.Сунтаар-Ньурба сирдэригэр урут нэлэччи оттонор, тыраахтыр тааҕы сылдьар cыhыылара, киһи курданарыгар диэри батарчы түһэр, маар-бадараан буолан хаалбыттара мантан тутулуктаах. Килиимэппит уларыйан, сайыммыт да сайынтан ураты дьикти буолан турар. Тропиктаах дойдуларга курдук быыстала суох самыыр.
Мииринэй ырыынагар – барыта кэлии бородууксуйа
Мииринэй «Юбилейнай» атыытын киинигэр олохтоох бородууксуйа биир бырыһыаны муҥнаан-сордоон ылара дуу суоҕа дуу?! 2018 сыл күһүнүгэр ордук сөбүлүүр бэйэбит ынахпыт этин дьөрү көрбөппүт. Саха сиригэр бэлэмнэммит ынах этэ атыыга кэмчи. «Новай» сопхуос биир киилэ арыытын сыаната – 700 солк. Cунтаартан кэлэр Кириэстээх арыытын сыаната эмиэ соччо.
Бырамыысалыннас дэлэй аска наадыйар
Удачнай 11 тыhыынчалаах нэhилиэнньэтэ аны аҕыйах сылынан баахтабыыктар суоттарыгар 20 тыhыынча буолара күүтүллэр. Манна Таас Yрэх тыатыгар ньиэп-гаас хостооччуну, геологтары, буровиктары эбэн кэбис. Таас Yрэххэ сыбыытыыр «Сургутнефтегаз» буровиктарын «УРАЛ» массыыната хас нэдиэлэ ахсын Мииринэй куорат ырыынагыттан ас тиэнэн барар. Ыарахан үлэлээх дьон биллэн турар тотоойу, сибиэhэй аhылыкка наадыйаллар.Ону Сахабыт сирэ кыайан хааччыйбат. Барытын кэлии бородууксуйаҕа найылаатылар. Дьэ, ити баар суол.
Станислав Алексеев, Мииринэй куорат.
