Быйыл Эбээн Бытантайга улуус дьаһалтата тыыл бэтэрээннэригэр уонна кырдьаҕас кыаммат, доруобуйаларынан хааччахтаах дьону өйүүр саҥа сүүрээни киллэрдэ. Бырайыак чэрчитинэн ХИФУ устудьуоннарын көмөтүнэн 25 дьиэни, ол иһигэр биир социальнай объегы толору хааччыллыыга холбуохтара.
Бырайыак туһунан Эбээн Бытантай улууһун баһылыгын солбуйааччыта Р. Д. Старостина кэпсиир: «Ыччат министиэристибэтин кытта үлэлэһэммит, тутар этэрээттэргэ Грант күрэҕэр кыттан, кыайаммыт Хотугулуу-Илинҥи үнүбүрсүтүөт инженернай – техническэй бакылтыат устудьуоннарын аҕалан үлэлэтэн эрэбит. Бырайыак чэрчитинэн тутуу матырыйааллары толору Дьокуускай куораттан тиэйтэрдибит. Маны таһынан устудьуоннар олорор дьиэлэрин, аһылыктарын улуус бүддьүөтүттэн төлүүбүт. Ыччат министиэристибэтэ устудьуоннар анал үлэлиир таҥастарын, кэлэр-барар бырайыастарын, хамнастарын хааччыйда. Ити курдук утары үбүлээһин күрэххэ кытынныбыт.
Тыыл бэтэрээннэригэр уонна доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон олорор усулуобуйаларын тупсарарга үлэлэһэн эрэбит. Толору хааччыллыыга уопсайа 25 дьиэ холбонуоҕа, бу иһигэр биир социальнай эбийиэк – киин балыыһа холбонуоҕа. Олорор усулуобуйаны тупсарыыга үлэлэһиэн баҕалаах дьон устудьуоннары кытары билсэн, хайдах үлэлииллэрин көрөн, кинилэртэн уопут ылыахтара диэн эрэнэбит. Бэйэбит олохтоох да урбаанньыттарбыт ылсаллара үчүгэй буолара саарбаҕа суох. Мантан инньэ нэһилиэнньэ олорор усулуобуйатын тупсарыыга болҕомто ууруохтара дии саныыбын. Бэйэ дьыалатын тэриниэн баҕалаах дьону өйөөн олохтоох дьаһалта да көмөлөһүөҕэ.
Бүгүнҥү күҥҥэ 6 ыалга дьиэ иһинээҕи сантехника турда. Ол курдук, тыыл бэтэрээннэригэр М. Н. Мироноваҕа, П. М. Колесовка, М. К. Лукинҥа, доруобуйаларыгар хааччахтаах Ф. С. Андросовка, М. С. Поповаҕа, А. В. Стручковка киирдэ. Бу курдук уочаратынан үлэ-хамнас от ыйын 18 күнүгэр диэри барыаҕа.
Хотугулуу-Илинҥи үнүбүрсүтүөт 3 кууруһун бүтэрэн биһиэхэ үлэлии кэлбит устудьуоннар санааларын иһиттим. Кинилэр хамандыырдара Уус-Алдантан төрүттээх Скрыбыкин Николай Александрович. Кини бэйэтин санаатын маннык үллэһиннэ:
– Сэттэ уол бэс ыйын 18 күнүгэр Саккырыыр нэһилиэгэр көтөн кэлэн үлэбитин саҕалаан эрэбит. Бакылтыаппытыгар биһигини хайдах туттан-хаптан, сатабыллаахтык үлэлииргэ эрдэттэн бэлэмнээбиттэрэ. Толору хааччыллыыны 5 дьиэҕэ киллэрдибит, аны тас өттүн үлэлэрэ хааллылар.
– Үлэҕитигэр туох ыарахаттары көрүстүгүт?
– Матырыйаал тиийбэтэ эрэ эрэйдиир. Илии-атах бардаҕына киһи хайдах баҕарар үлэни кыайар.
– Эбээн-Бытантай туох уратылаах дойду эбитий?
– Күн киирбэт эбит. Онно түүн утуйарбытыгар кыратык мэһэйдэттибит.
– Олорор усулуобуйаҕыт хайдаҕый?
– Дьиэбит-уоппут, баанньыкпыт үчүгэй. Бастаан кэлэрбит саҕана үлэлээн ырарбыт буолуо дии санаабыппыт даҕаны, аһылыкпыт олус үчүгэй иҥэмтиэлээх эбит. Онон, тото-хана аһыырбытыттан астынныбыт.
– Эбээн-Бытантай олохтоохторугар тугу баҕарыа этигитий?
– Эбээн-Бытантай олохтоохторугар баҕарабыт дьолу-соргуну, хас биирдии киһи олоххо сыалын ситиһэригэр. Улуус дьаһалтата Хотугулуу-Илинҥи үнүбүрсүтүөтү кытары сибээһин быспатын. Биһигини ыҥыран үлэлэтэ сылдьалларыгар барҕа махталбытын тиэрдэбит. Тоҕо диэтэр, биһиги быраактыкаланан инники үлэлиирбитигэр уопут ылабыт. Ону тэҥэ үлэлээн эһиги улуускут бэтэрээн дьонугар көмөлөһөбүт. Онон, улуускут дьаһалтата устудьуоннары өссө да ыҥыра турдун. Маннык бырайыактарга кыттан дьон олоҕор өссө да көмөлөстүннэр.
Былыр-былыргыттан киһи-аймах олоххо элбэх хаары уулларбыт кырдьаҕас дьонун ытыктаан баччаанҥа диэри кэлбитэ. Сахаларга «кырдьар – кырыыс» диэн өс хоһооно баар. Тоҕо диэтэр, хас биирдии инчэҕэй эттээх киһи этэ-сиинэ бу аан ийэ дойдуга өөр-өр олордоҕуна хаппыт мастыы эмэҕирэр, кырдьар. Ол иһин эдэр-сэнэх дьон кырдьаҕастарга туох баарынан көмөлөһөр иэстээх. Бу киһи-аймах үтүө үгэһэ, олох суруллубат сокуона буолар.
Оксана Апитова, Ньургун Боярский хаартыскалара, ulus.media
