Ол эрээри SARS-CoV-2 атын да уорганнарга ончу дьайбат диир кыах суох. Ол курдук, Ухань быраастара этэллэринэн, хоруона вируһугар хаптарбыт дьон 10-ча %-нара сүрэхтэринэн киирбит.
Аны туран, Италияҕа, биир дьахтары инфарка күтүрээн киллэрбиттэр. Кардиограммата да, хаанын анаалыһа, сүрэҕин иһиитэ да (отек с рубцами) ону кэрэһилиир эбит. Ол гынан баран артерията олох үчүгэй үһү. Ол оннугар “хоруона” анаалыһа “положительнайы “ көрдөрбүт.
COVID-19 буулаабыт дьонугар хаан свертываемоһыгар кэһиллии тахсан, тромба үөскүүр эбит. Ол тромба алдьанна да, артерияны бүөлүүр кутталлаах. Өскөтүн ити тромба тыҥаҕа үөскээтэҕинэ , тыҥа эмболията буорайар. Бу түгэҥҥэ симптома ойоҕостотууну санатар, үгүс өттүгэр өлүүгэ тиэрдэр. Оттон тромба мэйиигэ үөскээтэҕинэ– инсульт .
Ону тэҥэ инфекция тымыры кыаратар дьиктилээх. Ол да иһин ыалдьыбыт киһи этэ иһэр, дарбайар, тарбахтара ыарытыйар. Онон бу ыарыы ордук диабетиктарга уонна гипертониктарга кутталлаах. Бу дьон тымыра вируһа да суох, бэйэтэ мөлтөһүөрүнэн ону быһаарбыттар.
Ыарыһахтара өйдөрүн сүтэрэр түбэлтэлэрэ элбэх, амтаны, сыты билэр дьоҕурдара сүтүөн сөп. Бу түгэн туһааннаах вирус мэйиини кытта “атаакалыан” сөбүн көрдөрөр.
Бу ыарыыга ыалдьыбыттар сорох өттүлэрэ хойуулара убуур, хотуолууллар. Вирус РНК-та хойууга эмиэ көстөр. Онон хойуу да сыстыганнаах буолуон сөп да, ол өссө дакаастана илик. Хоруоналаах вирус ону таһынан конъюнктивикка, быар, үөс аһааҕырыытыгар тиэрдиэн сөп диэбиттэр. Бу да быһаарыы билиҥҥитэ чопчулана илик. Оттон ким эрэ букатын да муус доруобай курдук сылдьан, атын дьону сутуйара эмиэ элбэх.
