Бу күннэргэ аны Силиэстийэлиир кэмитиэт Амма улууһун “Болугур” ТХПК үлэһиттэригэр хамнас төлөммөтөҕүн иһин холуобунай дьыаланы көбүппүтэ. Силиэстийэ сабаҕалыырынан, бу тэрилтэ 62 үлэһитэ хамнастарын ылбакка олорбуттар. Былырыыҥҥы хамнаска иэстэрэ 7 мөл. солк. тахсыбыт.
Силиэстийэлиир кэмитиэт биһиэхэ маннык быһааран ыыппыта:
“ Тэрилтэ салалтата хамнаска иэһи аһара бэркэ төлүүр кыахтаах этэ. Онуоха кинилэр 2 мөл. 300 тыһ. солк. курдугу кэпэрэтиип үлэтигэр туох да сыһыана суох тэриллэрин атыылаһыыга ыыта олорбут. Кэпэртиип суотугар бэйэ наадатыгар диэн бородууктаны, эми-тому атыыласпыттар. Үп-харчы ытарчатын да кэмигэр, хамнас да төлөөбөккө олорон, тэрилтэ салалтата туохтан да аккаастаммакка үлүбүөй талбыттарынан атыылаһа олорбуттар: сыл устатыгар “Тойота Лэнд Крузер 100” массыынаны, “Ямаха-60” оҥочо мотуорун, “Вельбот” мотуордаах оҥочону, квадроциклы атыыласпыттар. Оттон ити тиэхиньикэ барыта тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтэ буолбатах, тэрилтэҕэ туох да көдьүүһү аҕалбатахтар, төттөрүтүн, ороскуокка эрэ тэбэн биэрбиттэр. Билиҥҥитэ көбүтүллүбүт холуобунай дьыала чэрчитинэн дакаастыыр матырыйаалы хомуйарга силиэстийэлиир дьаһал ыытыллар. Дьыала салгыы силиэстийэлэнэр. Холуобунай дьыала борокуратуура бэрэбиэркэтин кэнниттэн көбүтүллүбүтэ”.
Биһиги “Болугур” ТХПК салайааччыта Михаил Ксенофонтовка эрийэ сырыттыбыт. Онуоха маннык кэпсээтэ:
– Бассаапка, интэриниэккэ силиэдэбэтэллэр холуобунай дьыаланы көбүппүттэрин туһунан истэн билбитим. Барыта тарҕаммытын кэннэ биирдэ кэлэн кумааҕы туттарбыттара. Тэрилтэбитигэр бэйэбин кытары 63 киһи үлэлиибит, 538 сүөһүлээхпит, 550-ча сылгылаахпыт. Бөдөҥ хаһаайыстыбабыт. Хамнаска иэстээхпитин билинэбин, ону туох да диэн утарбаппын. Ол эрээри, күтүрүүллэрин курдук, 7 мөл. 78 тыһ. солк. буолбатах, 2020 сылга хамнаска иэспит 6 мөл. 900 тыһ. солк. Бу иннинэ ким эрэ борокуратуураҕа хамнаспытын толору ылбаппыт диэн үҥсүбүтүгэр бэрэбиэркэ кэлэн барбыта. Мин сылы быһа үлэһиттэрим көлөһүннэрин босхо тоҕо олорботум, кыахпыт баарынан ый ахсын абаанса ыыта олорбуппут. Харчылаахпыт буоллар, биэриэ этибит буоллаҕа. Ити 2 мөл. 300 тыһ. аһы-үөлү уонна эми-тому бэйэлэрэ сиэбиттэр диэн суруйбуттар этэ дии. Оччо харчы буолбатах. Уопсайа 400 тыһ. солк. биһиги отчуттарбытыгар диэн өйүөҕэ бородууктаны уонна бэтэринээринэй килииньикэлэртэн ынах сүөһүгэ, сылгыга эми-тому ылбыппыт.
– Аны “Лэнд Крузер” эҥин ылыммыттар диэн баар. Тоҕо хайаан да итинник сыаналаах массыынаны ылыахха сөбүй?
– Ити тиэхиньикэлэрбит уруккуттан баар этилэр. 2015-2018 сс. атыылаһыллыбыт тиэхиньикэлэр. Өссө “Сафарилаах” этибит, ону ити 2018 сыллаахха “Лэнд Крузерга” атастаспыппыт. Оҥочо уонна мотуор 2015 сыллаахха ылыллыбыттара. Биһиги ходуһаларбыт өрүс уҥуор бааллар. Онно оттуурбутугар туох баар тиэхиньикэбитин, отчуттарбытын эҥин көһөрөр буоллахпыт дии. Онон биһиэхэ олус наадалаах тиэхиньикэлэр. 2018 сыллаахха квадроцикл ылбыппыт. Онтубутунан саппаастарбытын, ГСМмытын, үлэһиттэргэ аһы-үөлү тиэйэбит. Тоҕо диэтэххэ, итиччэ ыраах, суола-ииһэ суох сиргэ атын тиэхиньикэ тиийбэт. Ити тиэхиньикэ, ыйыллыбыт эмп-томп, бородуукта кэпэрэтиип бырабылыанньатын быһаарыытынан ылыллар.
– Хамнаска иэс тоҕо мунньулунна?
– Хотон оҥостубуппут. Онтубут эмиэ ороскуоту эрэйэр буоллаҕа. Саамай сүрүнэ диэн, нолуокка олус элбэҕи тутан ылбыттара. 4 мөл. 100 тыһ. солк. тутан кэбиспиттэрэ. Аны туран, саатар, туттарбыт эппитин соҕотуопкалыыр тэрилтэ төлөөн быстыбатаҕа. 2020 сылга биһиги 3 мөл. солк. тахса суумаҕа эти туттарбыппыт. Мин бэйэм эмиэ хамнаспын толору аахсыбакка олордоҕум дии. Быйыл, хата, бырабыыталыстыба, дьокутааттар, министиэристибэ туруулаһан, үүт харчыта улаатта. Инньэ гынан бачча бөдөҥ хаһаайыстыба үп ытарчатыттан этэҥҥэ босхолонор ини диэн эрэллээхпин.
Билигин хамнас толору быһаарылынна. Бу нэдиэлэҕэ үлэһиттэр хамнастарын толору ылыахтара. Үүппүт, эппит иэһин төннөрдүлэр.
– Кыстыгы хайдах туораан иһэҕит? Оккут тиийэр дуо?
– Ааспыт баһаардартан сылтаан от боппуруоһа ыарахан этэ. Тиийэрэ дуу диэн эрэммиппит да, билигин сылгыларбытын аһатар буолан, 140 туонна курдук от тиийбэт, ону Сулҕаччыттан атыылаһарга диэн кэпсэттибит. ТХУ онуоха төлөһөргө бэлэм. Сүөһү төрөөн эрэр, күөххэ этэҥҥэ үктэнэр инибит.
Дмитрий Иванов.
