Ааспыт нэдиэлэҕэ өрөспүүбүлүкэ көҥүл тустууга уонна буоксаҕа чөмпүйэнээттэрэ буолан аастылар
Буоксаны биһиги Саха сиригэр иккис нүөмэрдээх успуорт көрүҥэ диэн ааттыыбыт (көҥүл тустуу кэнниттэн). Дьиҥинэн да, оннук. Өрөспүүбүлүкэ бастыҥ боксуордара Арассыыйа сүүмэрдэммит хамаандатыгар киирэллэр, аан дойду улахан түһүлгэлэригэр ситиһиилээхтик кытталлар. Чөмпүйэнээт кулун тутар 21-25 күннэригэр Дьокуускай “Кыайыы 50 сыла” успуорт дыбарыаһыгар буолан ааста.
– Бу чөмпүйэнээккэ ыйааһын аайыттан аҕыстыы бастыҥ боксуор аны сайын Аммаҕа ыытыллыахтаах Саха сирин норуоттарын VII оонньууларыгар сүүмэрдэннэ, – диэн кэпсээтэ “Кыым” кэрэспэдьиэнигэр СӨ буоксаҕа федерациятын толорооччу дириэктэрэ Иван Диодоров. – Былырыыҥҥы чөмпүйэнээккэ 47 боксуор кыттыбыт буоллаҕына, бу күрэхтэһиигэ 20 хамаандаттан 144 боксуор кытынна. Ити ахсаан өттүнэн үүнүүнү эрэ көрдөрбөт, боксуордар маастарыстыбалара эмиэ биллэ үрдээбит.
Бу күрэхтэһиини биһиги Уһук Илин чөмпүйэнээтигэр бэлэмнэнии иккис түһүмэҕин быһыытынан сыаналыыбыт. Оттон бэлэмнэнии бастакы түһүмэҕинэн олунньуга Александр Федотов кэриэһигэр Дьокуускайга ыытыллыбыт Бүтүн Арассыыйатааҕы турнир буолбута. Уһук Илин чөмпүйэнээтэ бэс ыйыгар ыытыллыахтаах, онно бастаабыттар Арассыыйа чөмпүйэнээтигэр кыттар быраабы ылаллар. Дойду чөмпүйэнээтигэр кыттар быраабы өссө биэдэмистибэлэр күрэхтэһиилэригэр (“Динамо”, “Спартак”, “Локомотив”) уонна Арассыыйа Куубагар ылыахха сөп. Ити күрэхтэһиилэргэ Саха сириттэн түөртүү-биэстии боксуор кыттыаҕа. Муус устарга Арассыыйа ыччатын Спартакиадата ыытыллыахтаах. Боксуордарбыт онно эмиэ кыттыахтаахтар.
“Чөмпүйэнээт бастыҥ боксуора” диэн анал бириис Ньурба боксуора Николай Григорьевка туттардылар. Кини СӨ сүүмэрдэммит хамаандатын биир эрэлэ, Александр Федотов кэриэһигэр ыытыллыбыт турнирга иккис буолбута. 49 киилэҕэ Чурапчытааҕы институт устудьуона Борис Сидоров чөмпүйүөннээтэ. Кини бу иннинэ Сочига уонна Кабарда-Балкарияҕа ыытыллыбыт үөрэтэр-эрчийэр тэрээһиннэргэ сылдьыбыта. Уһук Илин чөмпүйэнээтин кыайыылааҕа (2017), былырыыҥҥы Арассыыйа чөмпүйэнээтин кыттыылааҕа, 32 саастаах Нам боксуора Денис Халдеев (56 кг) ыйааһыныгар бастыан бастаата. 64 киилэ ыйааһыҥҥа чөмпүйүөннээбит Петр Васильев Хабаровскай устудьуона, кини Дьокуускай хамаандатын аатыттан кииристэ. Муҥутуур ыарахан ыйааһыҥҥа чөмпүйүөннээбит Петр Егоров СӨ сүүмэрдэммит хамаандатын тириэньэрэ. Кини – путбуол тиэрмининэн эттэххэ “оонньуур тириэньэр”. Александр Федотов кэриэһигэр ыытыллыбыт турнирга Арассыыйа успуордун маастарын нуорматын толорбута. Бу чөмпүйэнээт финалыгар кини успуорт маастара Петр Фокиновы (Сунтаар) кыайда.
“Оонньуур тириэньэри”, быйыл отутун томточчу туолуохтаах Петр Егоровы кытта эмиэ кэпсэттибит.
– Үлэбиттэн быыс-арыт булан дьарыктана сатыыбын, – диир кини. – Дьарык түмүгэ күрэхтэһиилэргэ көстөр, ол иһин кыттабын. Сунтаар маастара Петр Фокиновы кытта үһүс төгүлүн күөн көрүстүм. Бүтэһигин ый анараа өттүгэр Александр Федотов кэриэһигэр ыытыллыбыт турнир финалыгар көрсүбүппүт. Былырыыҥҥыга холоотоххо, чөмпүйэнээт таһыма лаппа үрдээбит. Ыйааһын аайы 8 бастыҥ боксуор аны сайын Аммаҕа ыытыллыахтаах Саха сирин норуоттарын VII Оонньууларыгар сүүмэрдэнэр буолан, хамаандалар күүскэ бэлэмнэммиттэр. Тус бэйэм Горнай уонна Нам хамаандаларын чорбото бэлиэтиибин. Горнайга уруккуттан буокса үчүгэй оскуолата баар. 49 киилэҕэ бастаабыт Борис Сидоров Горнай боксуора, чөмпүйэнээккэ үөрэнэр сирин, Чурапчы аатыттан кииристэ. Хас да сыл тохтуу сылдьан баран буоксаҕа ситиһиилээхтик эргиллибит, Уһук Илин чөмпүйүөнэ буолбут, былырыын Грознайга Арассыыйа чөмпүйэнээтигэр кыттыбыт Нам боксуора Денис Халдеевы хайгыахха эрэ сөп. Эмиэ Нам боксуора, 60 киилэҕэ үһүс буолбут Михаил Парников чөмпүйэнээккэ үчүгэйдик кииристэ. Кини финал аҥаарыгар Саха сирин биир бастыҥ боксуора Михаил Варламовка (Сунтаар) кыайтарбыта. Парников уонна Варламов олунньуга Юрий Пестерев кэриэһигэр турнирга күөн көрсүүлэрин иһин “Бастыҥ киирсии” бирииһинэн наҕараадаламмыттара. Бу чөмпүйэнээт финалыгар Михаил Варламов устудьуоннарга аан дойду чөмпүйүөнэ (2014) Дарман Кутубековы кытта киирсибитэ. Иккис рауҥҥа Кутубеков илиитэ эчэйбитин бэргэтэн туораабыта.
Аммаҕа ыытыллар VII Оонньууларга путевканы Дьокуускай уонна 12 улуус боксуордара “сүүйдүлэр”: Мииринэй, Ньурба, Бүлүү – алталыы; Дьокуускай, Чурапчы, Сунтаар – биэстии; Нам, Уус Алдан, Мэҥэ Хаҥалас – түөртүү; Горнай, Хаҥалас – үстүү; Өлүөхүмэ – 2; Үөһээ Бүлүү – 1. Анал бириистэринэн наҕараадаланнылар: “Чөмпүйэнээт бастыҥ боксуора” – Николай Григорьев (Ньурба); “Кыайыыга дьулуурун иһин” – Прокопий Яковлев (Сунтаар); “Күрэхтэһии бастыҥ судьуйата” – Аркадий Ушканов.
Чөмпүйүөннэр уонна призердар
49 кг: 1 – Борис Сидоров (Чурапчы); 2 – Асим Ахмедов (Горнай); 3 – Николай Матвеев (Ньурба) уонна Айтал Новиков (Бүлүү).
52 кг: 1 – Николай Григорьев (Ньурба); 2 – Андрей Софронеев (Горнай); 3 – Сирожидин Абдукадиров (Мэҥэ Хаҥалас) уонна Михаил Хатылыков (Ньурба).
56 кг: 1 – Денис Халдеев (Нам); 2 – Айаал Степанов (Уус Алдан); 3 – Семен Степанов (Хаҥалас) уонна Дьулус Яковлев (Чурапчы).
60 кг: 1 – Михаил Варламов (Сунтаар); 2 – Дарман Кутубеков (Чурапчы); 3 – Михаил Парников (Нам) уонна Егор Васильев (Ньурба).
64 кг: 1 – Петр Васильев (Дьокуускай); 2 – Прокопий Яковлев (Сунтаар); 3 – Станислав Константинов (Горнай) уонна Сергей Семенов (Хаҥалас).
69 кг: 1 – Виктор Федоров (Бүлүү); 2 – Виталий Филиппов (Ньурба); 3 – Василий Тимофеев (Хаҥалас) уонна Виктор Панченко (Нерюнгри).
75 кг: 1 – Роман Обутов (Таатта); 2 – Сергей Беседин (Нерюнгри); 3 – Вагиф Гадимов (Горнай) уонна Сергей Жирков (Сунтаар).
81 кг: 1 – Шамиль Наурузов (Мэҥэ Хаҥалас); 2 – Семен Саввинов (Ньурба); 3 – Максим Плакутин (Дьокуускай) уонна Константин Шестаков (Мииринэй).
91 кг: 1 – Алексей Шахов (Алдан); 2 – Валентин Игнатьев (Сунтаар); 3 – Александр Горчаковскай (Дьокуускай) уонна Руслан Сивцев (Чурапчы).
91 кг үөһээ: 1 – Петр Егоров (Мэҥэ Хаҥалас); 2 – Петр Фокинов (Сунтаар); 3 – Виктор Перекупка (Алдан) уонна Сергей Татаринов (Дьокуускай).
