Кэлэр нэдиэлэҕэ (муус устар 6-10 күннэригэр) өрөспүүбүлүкэ киин куоратыгар кикбоксиҥҥа Арассыыйа чөмпүйэнээтэ ыытыллаары турар.
Ити улахан түһүлгэни көрсө Саха сирин кикбоксиҥҥа федерациятын толорооччу дириэктэрэ Николай Слепцову кытта кэпсэттибит.
– Николай Владимирович, Дьокуускайга кикбоксинг чөмпүйэнээтин ыытар санаа хаһан үөскээбитэй?
– 2019 сыллаахха Самараҕа Арассыыйа чөмпүйэнээтэ ыытыллыбыта. Ити күрэхтэһиигэ Саха сириттэн – дойду кикбоксиҥҥа федерациятын президиумун чилиэннэрин кытта көрсөр, кэпсэтиилэри ыытар сыаллаах-соруктаах дэлэгээссийэ барбыта. Дэлэгээссийэни успуорт миниистирэ Иннокентий Григорьев иилээн-саҕалаан илдьэ сылдьыбыта. Дэлэгээссийэ састаабыгар – Саха сирин кикбоксиҥҥа федерациятын вице-бэрэсидьиэннэрэ Александр Михайлов уонна Альберт Иванов бааллара.
Онон Самараҕа, чопчулаатахха муус устар 6 күнүгэр, Арассыыйа кикбоксиҥҥа федерациятын президиума – аны икки сылынан дойду чөмпүйэнээтин Дьокуускайга ыытарга быһаарыммыта. Былырыын ахсынньыга Ил Дархан Айсен Николаев анал уурааҕа тахсыбыта. Итинтэн ыла тэрээһин үлэлэрэ саҕаламмыттара.
Саха сиригэр ааспыт үйэ 90-с сылларыттан саҕалаан кикбоксинынан маассабайдык дьарыктанан барбыттара. Кикбоксиҥҥа интэриэс олус күүстээҕэ. Бастакы кыайыылар Ньурбаттан төрүттээх Александр Иванов аатын кытта сибээстээхтэр. Кини 1989, 1990, 1991 сыллардаахха ыытыллыбыт ССРС чөмпүйэнээттэригэр эрэллээхтик бастаабыта.
1991 сыл кулун тутар 12-13 күннэригэр Лондоҥҥа (Англия) кикбоксиҥҥа аан дойду чөмпүйэнээтэ ыытыллыбыта. Онно Александр Иванов бүтүн Сэбиэскэй Сойуустан аан бастакынан аан дойду чөмпүйүөнүн үрдүк аатын ситиспитэ. Онон Арассыыйа чөмпүйэнээтэ ити өрөгөйдөөх кыайыы 30 сылыгар ананар. Аны быйыл Арассыыйа кикбоксиҥҥа федерацията төрүттэммитэ эмиэ 30 сылын туолуохтаах. Биир дойдулаахпыт Александр Михайлов дойду федерациятын тэрийиигэ быһаччы кыттыбыта уонна федерация бастакы вице-бэрэсидьиэнинэн буолбута.
– Өрөспүүбүлүкэ сүүмэрдэммит хамаандата эрчийэр-үөрэтэр тэрээһиннэр түһүмэхтэрин аастаҕа?
– Оннук. Сүүмэрдэммит хамаанда Дагестаҥҥа, Ингушетияҕа уонна Москуба уобалаһыгар дьарыктаммыта. Барыта холбоон үс ый курдук кэмҥэ. Түгэнинэн туһанан биһиэхэ сүрдээҕин көмөлөспүт сүрүн успуонсардарбытын ааттыым: АЛРОСА, “Полиметал” акционернай хампаанньа уонна Өлүөнэтээҕи холбоһуктаах өрүс пароходствота (ЛОРП).
– Саха сирин сүүмэрдэммит хамаандатын састааба бигэргэннэ дуо?
– Сүнньүнэн биллэр. Бигэргэммит састаабы бу күннэргэ биллэриэхпит. Эр дьоҥҥо уонна дьахталларга хамаандабыт 20 киһилээх буолуохтаах. Оттон уолаттарга, кыргыттарга, эдэрдэргэ (юноши, юниоры) хамаандабыт састаабыгар 30 кикбоксуор киириэхтээх.
Саха сирин сүүмэрдэммит хамаандатын лиидэрдэрэ – аан дойду кылаастаах успуорт маастардара, Европа уонна Арассыыйа чөмпүйэнээттэрин кыайыылаахтара Денис Адамов (67 кг) уонна Айаал Местников (54 кг). Денис Адамов Арассыыйа үс төгүл бастаабыта. Араас улахан түһүлгэлэргэ ситиһиилээхтик кыттыбыт боксуордарбыт итинэн муҥурдамматтар. Успуорт маастара Виталий Филиппов (63,5 кг) Аан дойду Куубагын кыайыылааҕа. Кини былырыын күһүн Ульяновскайга ыытыллыбыт Арассыыйа чөмпүйэнээтигэр боруонса мэтээл хаһаайынынан буолбута. Михаил Иванов (67 кг) Анапаҕа ыытыллыбыт “World Cup Diamond” турнир кыайыылааҕа, Арассыыйа уонна Кавказ Куубактарын боруонса призера.
Бу сыл саҥатыгар (тохсунньу 21-23 күннэригэр) Москуба уобалаһыгар "Moscow Open 2021” диэн турнир ыытыллыбыта. Ити күрэхтэһиигэ Саха сирин сүүмэрдэммит хамаандатын чилиэннэрэ Петр Васильев (51 кг), Иван Ле (54 кг) уонна Тимофей Сивцев (57 кг) чөмпүйүөннээбиттэрэ. Онон уолаттарбыт сирбитигэр-дойдубутугар буолар чөмпүйэнээккэ ситиһиилээхтик кыттыахтара диэн эрэх-турах санаалаахпыт. Тэрийэр кэмитиэт үлэтин СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников иилиир-саҕалыыр.
– Чөмпүйэнээккэ анаан кинигэ бэчээттэнэн тахсыбыт эбит.
– Оннук. Чөмпүйэнээт кэмигэр “Кикбоксинг: 30 лет прогресса” кинигэ сүрэхтэниитэ буолуоҕа. Ити кинигэҕэ сүнньүнэн кикбоксуордар ахтыылара киирдэ. Кинигэни суруналыыс Владислав Коротов эрэдээксийэлээн, көмпүүтэргэ таҥан оҥордо. Владислав Коротов уонна дизайнер Вера Трофимова хаһыс да сылларын бииргэ үлэлииллэр. Кинилэр Александр Иванов бииргэ төрөөбүт убайа, эмиэ биллэр кикбоксуор, СӨ кикбоксиҥҥа федерациятын вице-бэрэсидьиэнэ Альберт Иванов-Альпа туһунан кинигэни бу күннэргэ эмиэ таҥан бүтэрдилэр. Бүгүн-сарсын бэчээккэ барыахтаах. Бу икки кинигэ тахсыытыгар Альберт, Александр Ивановтор бииргэ төрөөбүт балтылара Наталья Егоровна Михайлова үлэлэстэ. Ахтыы хомуйуутугар, бары аймахтарын, убайдарын доҕотторун түмэ тардыыга.
– Николай Владимирович, кэпсээниҥ иһин махтал!
Федор Рахлеев.
