Семен Семенович Жирков

Олоҕун сыллара: 13.08.1927 - 27.12.2019

Подробности

Сүрэхпитигэр өрүү хаалыаҕа 

Бу сыл олунньу 4 күнүгэр күндү киһибит Семен Семенович Жирков  күн сириттэн күрэммитэ 40 хонугун туолар. Кини Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, САССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, ССРС физическэй култуураҕа туйгуна, РСФСР, САССР успуордун бэтэрээнэ, СӨ XX үйэ успуордун лауреата, физическэй култуура уонна успуорт салаатыгар Д.П. Коркин аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Идэлээх сойуус бэтэрээнэ, СӨ бочуоттаах бэтэрээнэ, олохтоох суолталаах персональнай биэнсийэлээх, Горнай улууһун уонна Одуну нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.

Семен Семенович атырдьах ыйын 13 күнүгэр 1927 сыллаахха Горнай улууһун Кырамда нэһилиэгэр элбэх оҕолоох дьадаҥы-бааһынай ыалга күн сирин көрбүтэ. 14 сааһыттан күүстээх үлэҕэ миккиллэн улааппыта. Ол курдук, дьаамсыгынан, идэтийбит булчутунан уонна сельсэбиэт сэкирэтээринэн үлэлээбитэ.

1945 сыл бэс ыйын 1 күнүгэр дьиҥнээх байыаннай сулууспаҕа, милитаристыы Япония сэриитигэр кыттыбыта. Сэрии бүппүтүн кэннэ 6 сыл аармыйаҕа сулууспалаабыта, пуолка ыстаабыгар суруксутунан, байыаннай чаас уопсастыбаннай үлэтигэр көхтөөхтүк кыттан, ситиһиилээхтик сулууспалаабыта. Өссө хомсомуол тэрилтэтигэр бүрүө чилиэнинэн, үс байыаннай чаас аатыттан Улан Удэ Бурят-Монгуол АССР оройуоннааҕы тимир суолун дьокутааттарын сэбиэтигэр киирбитэ. Байыннай олоххо бэлэмнээх, күүстээх санаалаах киһини иитэн таһаарбытын иһин, ийэтигэр байыаннай чаастан махтал сурук кэлбитэ.

Диэмбэллэнэн баран 1951 с. музыкальнай-художественнай училищеҕа сопхуостаабыта.

1953 с. Семен Семенович физическэй үөрэхтээһин салаатыгар бастакы нүөмэрдээх педагогика училищетыгар физкультура учууталын идэтигэр үөрэнэ киирбитэ. Үөрэх кэмигэр хомсомуол кэмитиэтин сэкирэтээринэн, физкультура кэлэктиибин сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн, волейболга кыргыттар хамаандаларын эрчийээччинэн сылдьыбыта. Маны таһынан, волейболга уонна баскетболга орто үөрэхтэр ортолоругар спартакиадалар чөмпүйүөннэрэ, Дьокуускай куорат хомуур хамаандатын чилиэнэ, волейболга 5 төгүллээх өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнэ буолбута. Кини успуорка таптала, үлэһит майгыта, тэрийэр-салайар дьоҕура болҕомтото суох хаалбатаҕа. Ол курдук, 1957 сыллаахха үөрэҕин бүтэрэригэр САССР миниистирдэрин Сэбиэтин иһинэн физическэй култуураҕа уонна успуорка Кэмитиэт бэрэссэдээтэлин солбуйааччытынан анаммыта. Биллиилээх салайааччы, успуорт хамсааһыннарын тэрийээччи Николай Тарскайдыын үлэтин саҕалаабыта. Семен Семенович салайыытынан, бастакытын биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр норуоттар спартакиадалара, көҥүл тустууга, буоксаҕа, чэпчэки атлетикаҕа, волейболга, путбуолга, о.д.а. көрүҥнэргэ өрөспүүбүлүкэ чөмпүйэнээттэрэ, САССР уонна атын уобаластар табаарыстыы көрсүһүүлэрэ төрүттэммиттэрэ. Анал сэминээрдэри уонна маастар-кылаастары ыытыыга Сэбиэскэй Сойуустан идэлээх исписэлиистэр уонна спортсменнар ыҥырыллар буолбуттара. Бу хамсааһын физическэй култуура инники сайдыытыгар, чуолаан тириэньэрдэргэ уонна спортсменнарга, сүҥкэн суолталаах буолбута. Өрөспүүбүлүкэ успуорка кэмитиэтэ киин үрдүк уонна орто үөрэх кыһаларыгар исписэлиистэри үөрэттэриигэ сүрүн болҕомтону уурбута. Семен Семенович салайыытынан бас-көс успуорт федерациялара тэриллибиттэрэ.

1960 сыллаахха кини “Труд” диэн успуорт уопсастыбатын бэрэссэдээтэлинэн талыллыбыта, онтон 1962 сыллаахха — “Спартак” диэн улахан успуорт уопсастыбатын бэрэссэдээтэлинэн. Онно өрөспүүбүлүкэ бырамыысыланнай оройуоннара уонна Дьокуускай куорат киирбиттэрэ, бу дуоһунаска 17 сыл үлэлээбитэ. “Спартак” лииньийэтинэн элбэх ахсааннаах спортсменнар кыттыылаах өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күрэхтэр ыытыллыбыттара. Холобур, Идэлээх сойуустар, дьахталлар, миниистирдэр, үлэ кэлэктииптэрин спартакидалара, бастыҥ хамаандалар ортолоругар сыл ахсын ыытыллар чөмпүйүөн кубоктара уо.д.а. Бу сылларга өрөспүүбүлүкэҕэ уопсайа 48 успуорт саалата, 11 стадион, 3 харбыыр бассейн, 493 успуорт былаһаакката, 33 хайыһар уларсар база, 83 булчуттар уонна балыксыттар дьиэлэрэ, 16 успуорт лааҕыра баар буолбуттара. Манна эбэн эттэххэ, ДЮСШ-лар элбээн, эбийиэктэр тэхиньиичэскэй базалара саҥардыллан, спортсменнар аан дойду таһымыгар тахсан кыттар буолбуттара. Ол түмүгэр биллиилээх спортсменнар элбээн, Арассыыйа, Сэбиэскэй Сойуус, Дьобуруопа уонна бүтүн аан дойду чөмпүйүөннэрэ тахсыбыттара. Семен Семенович салайыытынан “Спартак” уопсастыба инники күөҥҥэ тахсан, элбэх успуорт көрүҥнэригэр ситиһиилэр кэлбиттэрэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ успуорт хайысхатыгар биир бастыҥ салайааччы дойдутун туһугар оҥорбут өҥөтө дириҥ суолталаах. Кини успуорт көрүҥнэрэ сайдыыларыгар, спортсменнары иитии, каадырдарынан хааччыйыы, тутуу эбийиэктэрин саҥардыы, саҥа эбийиэктэри олоххо киллэрии курдук суолталаах үлэлэри өрөспүүбүлкэҕэ тэрийбит киһинэн буолар. Өссө эбэн эттэххэ, 1977-1983 сс. Семен Семенович “Якутрыбпром” оҥорон таһаарар холбоһук профкомун бэрэссэдээтэлинэн эмиэ үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Кини тыл көтөҕүүтүнэн, өрөспүүбүлүкэҕэ балык собуоттарын уонна балыксыттар ортолоругар социалистическай күрэхтэр, Балык күннэрэ ыытыллар буолбуттара. Олоҕун оҥкулун тухары араас хайысхаҕа уопсастыбаннай үлэни ыыппыта, күүһүн-күдэҕин сөбүлүүр успуордун көрүҥэ -- волейбол — сайдыытыгар анаабыта. Семен Семенович сэрии кыттыылааҕа, “Ветеран” кулууп чилиэнин быһыытынан, кэнчээри ыччаты төрөөбүт дойдуга бэриниилээх буоларга, чөл олоҕу уруйдуурга эппитэ-тыыммыта, ыраас санаалаах буола улааталларыгар төһүү күүс буолбута элбэх. Кини үтүө санаатын, дьоҥҥо болҕомтолоох сылаас истиҥ сыһыанын тулалыыр дьоно мэлдьи бэлиэтииллэрэ. Бэйэни сайыннарыынан умсугуйан туран дьарыктанара, билиитин-көрүүтүн, баай уопутун эдэр исисэлиистэргэ тарҕатара, өрөспүүбүлүкэ уонна дойду олоҕун-дьаһаҕын өрүү интэриэһиргиирэ.

Семен Семенович тапталлаах кэргэн, үтүө санаалаах аҕа, эһэ уонна эрэллээх доҕор этэ. Кэргэнэ Варвара Федотовналыын 58 сыл дьоллоохтук олорбуттара. 2017 сыллаахха Жирковтарга “За любовь и верность” Арассыыйа үрдүкү мэтээлэ туттарыллыбыта. Жирковтар өрөспүүбүлүкэ бастыҥ дьиэ кэргэнин Бочуоттаах кинигэтигэр киирбиттэрэ. Кини олорон ааспыт чаҕылхай олоҕо, дойдутун туһугар турууласпыт үтүө өҥөтө, өрөспүүбүлүкэ, успуорт сайдыытыгар киллэрбит кылаата үүнэн иһэр көлүөнэҕэ үтүө холобур буолар.

Физическэй култуураҕа уонна успуорка ситиһиитин, уһун сыллаах үтүө суобастаах үлэтин иһин Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Бүрүсүдьүүмүн, ЯОСПС, РСФСР успуордун кэмитиэтин, ЫБСЛКС КК, ДОСААФ, Арассыыйа уонна бүтүн Сойуустааҕы “Спартак” успуорт уопсастыбатын бочуотунай грамоталарынан, “За активную работу в профсоюзах” ВЦСПС түөскэ кэтиллэр мэтээлинэн, “За заслуги перед Отечеством II степени” уордьан мэтээлинэн, “Гражданская доблесть” бэлиэнэн, Ил Түмэн бочуотунай грамотатынан, РФ бэрэсидьиэнэ Д.Медведев “В память 30-летия Игр XXII Олимпиады 1980 года в г. Москве” мэтээллээх бочуотунай грамотатынан, о.д.а. наҕараадаламмыта. Тапталлаах кэргэним, аҕабыт, эһэбит, хос эһэбит Семен Семенович Жирков туһунан үтүө өйдөбүл биһиги сүрэхпитигэр өрүү хаалыаҕа...

Жирковтар дьиэ кэргэттэрэ.