Онно саха дьоно сирдэрин-уоттарын аһатар үтүө үгэстээхтэр. Ол гынан баран хайдах аһатары үгүс дьон билигин да ситэ билбэттэр.
Таҥараианство итэҕэлэ этэринэн, киһи Сири-уоту уонна Иччилэри тотороору аһаппат, кинилэри ытыктыырын биллэрэн күндүлүүр-маанылыыр диэн өйдүөхтээхпит.
Ол аата киилэлии арыынан, уонунан алаадьынан сирбитин-уоппутун аһтыахтаах буолбатах эбиппит.
Таҥараианство сүбэтин быһыытынан сири-уоту, иччилэри күндүлүүргэ Айылҕаҕа сылдьан 1 алаадьыны 5 гына үллэрэн, арыылаан баран уокка бэриллэр, эбэтэр сиргэ ууруллар.
Тоҕо 5 гынабытый диэтэххэ, ол аата 4 Кутуҥ Аҕа, Ийэ, Буор, Салгын куттарыҥ уонна Дууһаҥ аатыттан күндүлүүгүн. Арыгы испэт буоллаххына анаан-минээн арыгы илдьэн айах тутар наадата суох.
Даачаҕа, дьиэҕэ уокка аан бастаан тиийэн баран уот оттон үчүгэйдик умайбытын кэннэ, чох таҕыстаҕына 1 арыылаах алаадьыны эмиэ 5 гына үллэрэн баран Тойон эһэҕин, Даачаҥ, Дьиэҥ иччитин уонна атын Иччилэри ааттарын билбэт түгэҥҥэр ааттарын ааттаабакка эрэ холбуу “Миигин тулалыыр Иччилэри барыгытын арыылаах алаадьынан айах тутан күндүлүүбүн!”, -диэн этиэхтээххин уонна мичик аллайан, бэттэх хайыһан, үчүгэй харахтарынан көрөллөрүгэр, араҥаччылыылларыгар көрдөһүөхтээххин.
Суол Иччитигэр бэлэх биэрэргэ анаан айанньыттар тохтоон ааһар сирдэригэр үүнэн турар мас мутугар таҥас кырадаһынын баайаллар, манньыаты кыбыталлар, табаах уураллар, арыылаах алаадьынан күндүлүүллэр. Элбэхтик сылдьар буоллаххына сырыы аайы бэлэх биэрэр ирдэммэт.
Кэлин даачаҕар көһөн тахсан олорон уот отуннаххына аһыыр аскыттан кыра-кыраны ылан холбуу тутан уоккар бэрсиэхтээххин. Сырыы аайы алгыыр ирдэммэт, “Тойон Эһэм аһаа!” Эбэтэр, “Эһэкээним аһаа”, - эрэ диигин. “Аһаа-сиэ! “,- диэн этэртэн туттуналлар. Сорохтор “Аһаа” диир оннугар” Ахсарый!”, – диииллэр диэн буолар. Уот оттуллубатах буоллаҕына аһы оһоххо ууруохха эмиэ сөп.
Айылҕаҕа сылдьан уот оттубат буоллаххытына хонууга, ойуурга мас , хатыҥ анныгар алаадьы ууран Иччилэри күндүлэниллэр. Маска таҥас баайар, араас малы бэлэх кээһэр сиэр суох.
Арыгы иһэ олорор буоллаххына – арыгыгыттан матарыа суохтааххын.
Сиригитин-уоккутун, даачаҕыт-дьиэҕит иччилэрин ити курдук күндүлүүр буолуҥ. Оччоҕуна Иччилэри кытары сыһыан үөскүүр, киһи харысхаллаах кудук сананан нус-хас сылдьар. Үчүгэйик олорор, сынньанар.
