Киир

Киир

Хой

хой

Сынньалаҥ туһунан саныыгын, бииртэн биир кыһалҕа туран иһэр. Уоппускалаахтары соһуччу ыҥыран ылыахтарын сөп. Араас албыны-көлдьүнү ооҕуй ситимин курдук өрөр дьонтон дьалты сырыт. Харчыны кытта ситимнээх дьыала-куолу бэркэ табыллыа. Соҕотохсуйуу биллэн ааһыа да, айаҥҥа көрсүбүт быстах имэҥтэн өрө көтөн тахсыаҥ. Чэппиэргэ айанныырыҥ табыллыбат.

Оҕус

о5ус

Утарылаһааччыларгар хайдах охсуһаргын көрдөрүөҥ. Кистэлэҥи таайа сатаама, сонно утарытынан ыйытан ис. Салалтаттан түһэр “баҕа санаалар” барыстаах буолан соһутуохтара. Омук дойдутугар айан, үлэ баар. Хаарбах да дьиэҥ, кыараҕас да хоһуҥ күндүттэн күндүтүн, дьэ, өйдүөҥ. Бириэмэ сырсыыта доруобуйаҕар охсуон сөп.

Игирэлэр

игирэ

Умнуллубатах, көрдүгэннии сытар иирсээн салалтаҕын кытта сыһыаны уустук кирбиигэ тириэрдиэҕэ. Бэйэҥ интэриэһиҥ туһугар туруулаһар кэмиҥ кэлбит. Айдаан ортотугар эн эрэ буолуоҥ. Сулумахтар уруккуну сөргүппэккэ, саҥа киһини кытта билсэ сатыыргыт быдан үтүө түмүктээх буолуо. Бу нэдиэлэҕэ туох барыта соһуччу буолан иһиэ.

Араак

араак

Барыта эн таптыырыҥ курдук буолуо. Эйигиттэн туоһулаһыахтара, сирэйгин-хараххын өрө мыҥыахтара. Атын дьон кистэлэҥин кэпсээбэтэххинэ, барыта этэҥҥэ буолуо. Быстах билсиһии бүтүн арамааҥҥа кубулуйуо. Тылгын мээнэ биэримэ. Сэрэдэҕэ ураты болҕомтолоох буол. Өрөбүллэргэр ыстараап уонна халыҥ аймах ааҥныыра күүтүллэр.

Хахай

хахай

Ыйы ылан биэриэм диэбит курдук эрэннэриини итэҕэйимэ. Амарах сүрэхтээххин туһанан, сүрэҕэ суохтар күннүөхтэрэ. Утарылаһааччыларыҥ таһымнарыгар, төһө да иирсээн күөдьүйбүтүн иһин, түһүмэ. Оттон таптал туонатыгар баҕас чаҕылыҥнаан олоруоҥ. Кокуостаах дойдуга билиэт ылан бэлэхтээччи да көстүө. Быраастары кытта алтыһыы эмиэ баар.

Кыыс

кыыс

Сынньан. Туох да туһугар айманыма. Өскөтүн холкугар түстэххинэ, үлэҕэр үөскээбит быһыы-майгы аттыгынан ааһыа. Успуорт уонна соһуччу быстах имэҥирии бу нэдиэлэҕэ буортуну аҕалыахтара. Үгүс дьоҥҥо кыраныысса таһыгар тахсыы олохторун биир саамай кэрэ-бэлиэ түгэнэ буолуо. Олус түбүгүрдэххинэ, нэдиэлэ саҥатыгар доруобуйаҥ баарын-суоҕун биллэриэ.

Ыйааһын

ыйааьын

Сүргэҥ көтөҕүллүбүтүн ыһыктыбатаххына, барыҥ барыта оҕунуохтаммыт курдук, табыллан иһиэ. Харчыны өлөрөр үлэҥ-хамнаһыҥ карьераҕын уларытыан сөп. Дьон тылыттан иҥнэн, туппут тосхолгуттан туораама. Сибэккилээх, кэрэ ойуулаах-дьүһүннээх, баай сир эйигин уоскутуо. Бырааһынньык, көр-нар наада.

Скорпион

скорпион

Дьыала-куолу ыыс-быдаана дьайҕаран эрэр. Сүрэҕэлдьээмэ. Улахан да улахан суумаҕа сакаас киириэ. Тугу, кими сакаастыылларын кэм көрдөрүө. Ботуччу бириэмийэни этиһэн-охсуһан да туран ылыыһыгын. Этиҥ-сииниҥ тимир буолбатаҕын биллэриэ. Өрөбүллэргэ таптыыр киһигин кытта ханна эрэ “күрээн” хаал. Бу күннэргэ тугу да эмискэ, уолҕамчытык оҥорума.

Охчут

охчут

Сөбүлэһии, кэпсэтии барытын быһаарыа. Дьоҥҥо олус ирдэбиллээх буолума. Элбэх харчы баар. Биисинэскэ биллэр-көстөр уларыйыы саҕаланыа. Суунуу-тарааныы, уу чугаһа туһаны аҕалыа. Айар-тутар дьон, ыраах айаҥҥа туруннаххытына сатанар. Биир сиргэ хаатыйаланыы сайдыыны аҕалбат. Дьонуҥ кимниин көрсөргүн туоһулаһа сатыахтара. Олоҕуҥ аргыһын эн бэйэҥ эрэ талыаҥ.

Чубуку

чубуку

Билсиигин-көрсүүгүн барытын туһанан, хамсатан үрдүк хамнастаах үлэҕэ тиксэр суолгун оҥоһун. Табыллан эрэр дьыалаҕын киһиэхэ барытыгар быһаара сатаама. Өрөбүллэргэ иэс-күүс боппуруоһа туруо суохтаах. Таптыыр киһиҥ туһугар кыһамньыгын көрдөрө сатаа. Сэрэдэҕэ суол, айан эйиэхэ наадата суох. Баскыһыанньаҕа уоттан сэрэхтээх буол.

Күрүлгэн

курулгэн

Үлэҕэр барытын эйиэхэ сүктэрбит курдук быһыы-майгы үөскүө. Эйиэхэ туох да дохуоту биэрбэт дьыалаттан аккаастан. Үлэҥ көрүлүүргүн мэһэйдиэ суоҕа. Таптал эйгэтигэр бэйэҕэр эрэлиҥ улааппыт. Бээтинсэҕэ ыраах айан уонна аһымал аахсыйа – эн тускар буолбатах. Баскыһыанньаҕа биир дьикти сонуну буларгар көмөлөһүөхтэрэ.

Балыктар

балыктар

Кыһалҕа баар да буоллаҕына, санааҥ-онооҥ бөҕөх. Эйигин үлэҕэр билинэллэр, таптыыллар. Ол эрээри улаҕалаах оонньууну ыыта сылдьаргын быктарыма -- өстөөхтөрүҥ соһуччу кимэн киириэхтэрэ. Тапталлааххын кытта саҥа билсиспит курдук буолуоҥ. Баҕа санааҥ туоларын туһугар өйүҥ дьэҥкэ буолуохтаах. Субуотаҕа уопсастыбаннай сиргэ эйигин улахан куттал күүтэр. Атын дьон кыһалҕатын быһаара сылдьан, харчылаһан хаалыаххын сөп.

Санааҕын суруй