Хой
Төбөҕөр арааһы барытын оҥорон көрөҕүн. Үксүгэр сыыһа түмүктэри оҥорор эбиккин. Наһаа элбэҕи толкуйдаама. Үп-харчы боппуруоһуттан саҕалаан, тапталга тиийэ ыарахаттар бааллар. Суолталаах дьыаланы-куолуну чэппиэргэ диэри үмүрүтэр табыгастаах. Үлэттэн сүрэҕэлдьээмэ, “ким үлэлиир – ол аһыыр” диэн санаанан салайтар.
Оҕус
Бу күннэргэ үлэҕинэн элбэхтик кэлиэҥ-барыаҥ. Өрөбүллэри эмиэ олус көхтөөхтүк атаарыаҥ. Доруобуйа этэҥҥэ. Арай, куһаҕан утаҕы испэтиҥ буоллар. Мээнэ күүскэ хамсаныма, сискин оһоллуоххун сөп. Олоххор туох эмэ саҥаны киллэрэргэ дьулус. Кыра да уларыйыы ис санааҕын уларытар чинчилээх. Муҥ саатар, дьиэтээҕи интерьергин уларытан, санааҕын чэпчэт.
Игирэлэр
Олоххор алтыһан ааһар дьоҥҥор болҕомтолоох буол. Киитэрэй, туох эрэ кэтэх санаалаах дьон тулалыыллар. Кинилэри саа да тэбиитигэр чугаһатымыахха наада. Бу нэдиэлэҕэ мал-сал атыылаһарга табылларыҥ саарбах. Онон маҕаһыыннарга сылдьа сатаама. Тапталлааҕыҥ ураты сыһыанынан, истиҥ тапталынан үөрдэр. Сулумахтар, саҥа билсииттэн аккаастанымаҥ.
Араак
Сүрэҕиҥ аҥаарын кытта олус суолталаах быһаарыыны ылыныаххыт. Ол -- бииргэ олоруу эбэтэр дьиэ кэргэни хаҥатыы курдук суолталаах. Таптал бүтүннүү “оргуйан” олорор буоллаҕына, үлэҥ уу чумпу. Тугу да гыныаххын баҕарбат буолбуккун. Ол оннугар бэйэҕин көрүнэриҥ, кэлэриҥ-барарыҥ үксээбит.
Хахай
Күннээҕи аһылыккар болҕойбоккун. Быһата, сайын бүтэн эрэр диэн, ыһыктынаары гыммыккын. Ол эрээри билсии-көрсүү өттүгэр ситиһии элбэх. Дьон болҕомтотун олус тардар ураты күүстээххин. Доруобуйа чааһыгар, тиискэ уонна тымырга-сыдьааҥҥа кэһиллии баар. Наһаа сылайыаххар диэри үлэлээмэ. Өрөбүллэргэ хайаатар да массааска сырыт.
Кыыс
Билсии-көрсүү элбээбит. Бэйэҕин ураты хайысхаҕа холонон көрөргөр кыах үөскээбит. Тапталга сыһыаныҥ олус кытаанах. Сөбүлүүр киһиҥ итэҕэстэрин баччааҥҥа диэри ылына иликкин. Арыый да тулуурдаах буол. Үүнэр нэдиэлэҕэ сүрэҕэлдьиир булгуччу бобуллар. Сөптөөх быһаарыыны ылынан, кэлэн-баран истэххинэ, олоҕуҥ санаа-хоту салаллыа. Онон сүрэҕэ суох буолары эрэ кыайыаххын наада.
Ыйааһын
Интеллектуальнай уонна духуобнай билиигин байытар санааламмыккын. Маныаха саҥа толкуйгун, инники былааҥҥын тапталлааҕыҥ толору өйүүр. Үлэһит Ыйааһыннар, эбии дохуот киллэринэн, хармааннарын хаҥатыахтара. Бэйэ дьыалатынан дьарыктанааччылары баарт күүтэр. Быстах санааҕа ылларан, чугас дьоҥҥун түһэн биэримэ. Өрөбүллэргэ буолар култуурунай тэрээһиҥҥэ сэрэнэн сырыт.
Скорпион
Соччо үчүгэйэ суох көрсүһүү күүтэр. Ол кэнниттэн дьиэлээхтэргэр уордайарыҥ, ньиэрбинэйдиириҥ элбиэҕэ. Кинилэргэ суоһурҕанан бүт. Эн сыыһаҕар кинилэр туох да буруйдара суох. Нэдиэлэ иккис аҥаарыттан сыһыаны тупсарарга кыһаллыаҥ. Нэдиэлэ бүтүүтэ доҕоттору кытта көрсүһүү, үөрүү-көтүү күүтэр. Үлэҕэ туох да уларыйыы суох.
Охчут
Киһи олоҕо доруобуйаттан ордук тутулуктаах. Доруобуйаҕар болҕомтолоох буол. Кыра да ыарыыны тулуйа сылдьыма. Хаһааҥҥытааҕар да айылҕаны кытта алтыһар баҕаҥ улааппыт. Хайаатар да айылҕаҕа сырыт. Санааны сааһылыыр литэрэтиирэни аах эбэтэр киинэни көр.Бу сылдьан атыттарга сүбэ-ама буоларгын умнума. Ылбыт билиигин дьоҥҥор-сэргэҕэр тарҕат, кэпсээ.
Чубуку
Чугас аймаххын кытта өйдөспөт буолбуккут. Дьиэ кэргэниҥ эн санааҕын истибэккэ, туох эрэ суолталаах дьыаланы быһаарыаҕа. Эн онтон улаханнык кыйаханыаҥ. Кинилэри кытта өйдөһөргө син балачча бириэмэни ыытыаҥ. Үлэҕэр болҕомтолоох буол. Дьыала-куолу докумуонугар илии баттыырга сэрэниэххин наада. Таптыыр киһигин кытта аһаҕастык кэпсэт, кинини кытта элбэх бириэмэни атаар.
Күрүлгэн
Үлэҕэр улахан сыыһаны оҥоруоххун сөп. Дьон тылыгар киирэн биэримэ. Кэлэктиип тыына ыарахан соҕус. Улахан кыһалҕа үөскээтэҕинэ, үчүгэйинэн уурайар ордук буолуо. Хата, дьиэҕэр эйигин бэркэ өйдүүллэр уонна көмө-тирэх буолаллар. Дьонноох киһи өлөн-охтон биэрбэт. Наһаа ньиэрбинэйдиир буолаҥҥын, доруобуйаҥ олус кэбирээбит. Төһө кыалларынан сынньана сатаа, санааҕын көтөҕөр дьону кытта алтыс.
Балыктар
Олус сытыы-хотуу курдук туттума. Дьону бэйэҕиттэн тэйитиэххин сөп. Иэс киирэн туран, баҕалаах малгын атыылаһартан туттун. Дьиҥэр, кыһалҕа элбэх эрээри, барыта орун-оннугар быһаарыллан иһиэҕэ. Ардыгар наһаа чуҥкук олохтоохпун дии саныыгын. Кырдьыгынан эттэххэ, туох баар кыһалҕаны бэйэҥ төрөтөҕүн, була сатаан үөскэтэҕин. Эн саҕа чаҕылхай киһи суоҕун кэриэтэ. Онон олоххун дьэрэкээн өҥүнэн киэргэтэргэ түһүнэн кэбис.
