Хой
Күн-дьыл түргэнэ сүрдээх. Үлэҕэ үлүһүйэн, бириэмэ биллибэккэ устар. Өрөбүллэри дууһа баҕатынан атаар. Сүбэ быһыытынан эттэххэ, элбэх дьонноох сиргэ сылдьа сатаама. Кэллиэгэлэргин кытта бииргэ эбиэттиирин доҕордоһуу тыынын уһугуннарыаҕа. Дьиэни-уоту тупсарарга күүскүн-уоххун бараама, ситиһии суох. Ситэтэ суох баҕа санааны олоххо киллэрэргэ ыксаама. Санааҕын сааһылаа. Дьиэ кэргэн сыһыанын бөҕөргөт.
Оҕус
Интэриэһинэй айан күүтэр. Маныаха, соһуччу бэлэх, үөрүү-көтүү баар буолуоҕа. Сулумахтар тус олохторун оҥостоллоругар кыах бөҕө көстүбүт. Үлэҕэ уларыйыы суох эрээри, суолталаах дьыалалар силиктэрин ситиэхтэрэ. Доруобуйа чааһыгар эппиэтинэстээх буолар ирдэнэр. Элбэх дьон тоҕуоруһар сиригэр бэйэҕин сытыытык-хотуутук туттан сырыт. Дьон күлүгэр сылдьыма.
Игирэлэр
Үлэ бастакы миэстэҕэ сылдьыан наада. Күүлэйинэн үлүһүйүмэ, эппиэтинэстээх кэм. Бу уоппускаҕа сылдьааччыларга сыһыана суох. Сынньанааччылар, дуоһуйа күүстэ-уохта эбиниҥ, үөрүҥ-көтүҥ. Тус олох чааһыгар атын дьон дьолугар ымсыырыма, атыттары холобур оҥостума. Маныаха, саҥа билиини-көрүүнү иҥэринэргэ табыгастаах кэм. Санаа хотуу эбии дьарыккын сайыннарарын ордук буолуо. Ыаллар элбэх үбү оҕолоругар барыахтара.
Араак
Олоххор саҥа сүүрээни киллэрэртэн куттанар курдуккун. Ол эрээри, уларыйыы туохтан да, кимтэн да тутуллубакка ааннаан киириэ. Атыыга-эргиэҥҥэ сыһыаннаах дьыалаҕа табыллыаҥ. Саҥа билсэр киһигэр дууһаҕын арыйыма, аһаҕастык кэпсэтимэ. Онтон ыаллар, тапталлаахтар сөбүлүүр киһигитин кытта бииргэ сынньан улахан дуоһуйууну ылыаххыт. Аҕа саастаах араактар өрөбүллэри сиэн минньигэс сытыгар атаарыахтара.
Хахай
Өрүү бойобуой, киирбит-тахсыбыт буоллаххына, билигин ыһыктыныахча курдуккун. Бу дьайыы үлэ көрдөнөөччүлэргэ, суолталаах бырайыагы көмүскээччилэргэ, салалта үлэһиттэригэр уонна урбаанньыттарга кутталлаах. Эппиэтинэстээх түгэни мүччү тутар кутталлааххыт. Таптал чааһа эмиэ итинник. Кыраттан кыыһырыма. Өйү-санааны сааһылыы таарыйа доҕотторгун, чугас дьоҥҥун кытта бириэмэни атаарарыҥ ордук.
Кыыс
Сокуон чааһыгар болҕомтолоох буол. Суолталаах кумааҕыга илии баттыыргар, юрист сүбэтин учуоттуурун наада. Тус истиилгэр дьэрэкээн өҥнөрү киллэрэн биэрин настарыанньаҕын көтөҕүөҕэ. Харчыны мээнэ бараама, кирэдьииккэ кииримэ. Иэстээх дьоҥҥор хамнаһын кэллэ да, иэстэргин төлөһөн кэбис. Тапталлааххын кытта өйдөспөт түгэн таҕыстаҕына, наһаа этиһэ сатаама. Өйдөспөт буолуу дириҥээн бардаҕына, хайа эрэ кэмҥэ саҥата суох олорор ордук.
Ыйааһын
Сорохтор үлэҕэ охтоллор, ким эрэ уоттаах-төлөннөөх тапталы талар, атыттар аан дойду таымыгар тахсаары бэлэмнэнэллэр. Хаһааҥҥытааҕар да, ис туругун күүһүрэн сылдьар кэмэ. Эппиэттээх хардыыны оҥороргор ким да сүбэтин истимэ. Оннооҕор чугас дьонуҥ таҥнары тардыахтарын сөп. Сыалгын-соруккун ситиһэргэр хааччах суоҕун кэриэтэ. Арай, аһыыр аскар болҕомтолоох буол. Куртах кэһиллиитэ үөскээбит.
Скорпион
Салайааччыгын утары тылласпатыҥ ордук. Дьиэлээхтэргин кытта эмиэ бэйэ бодотун тардына сылдьыаххын наада. Дьыала ис дьиҥин билбэккэ сылдьан суолтата суох түмүктэри оҥорор сыыһа. Тапталлааххын кытта аһаҕастык кэпсэтэн кыһалҕаны быһаара сатаа. Сулумахтар, саҥа билсииттэн туттунаргыт табыгастаах. Бэйэҕэ эрэллээх буоллахына бу күннэргэ элбэҕи ситиһиэн. Саамай сүрүнэ, хас биирдии хамнаныыгын, саҥаҕын-иҥэҕин хонтуруоллаа.
Охчут
Үлэ тохтоон хаалбыкка дылы. Олус сүрэҕэлдьиир буолбуккун, саҥа идиэйэлэри олоххо киллэрэргэр күүс-сэниэ тиийбэт. Ол эбэтэр, сынньанар, доруобуйаны көрүнэр, тас көстүүгэ болҕомто уурар бириэмэ кэлбит. Төһө кыалларынан айылҕаҕа сырыт. Тус олох туһунан эттэххэ, киһи иэйиитинэн оонньоомо. Сөбүлээбэт киһигин албыннаама, бэйэҕин албыннаныма. Саамай ситиһиилээх күннэриҥ чэппиэр уонна бээтинсэ буолуохтара.
Чубуку
Билэр дьонуҥ кэккэтэ хаҥаан иһэр. Үлэҕэ наадалаах успуонсардары кытта суолталаах кэпсэтии буолуо. Тус санааҕын тиһэҕэр диэри туруорсары умнума. Чугас дьоҥҥуттан ким эрэ ыалдьаары гыммыт, бу күннэргэ балыыһа иэки түбүгүрүөххүн сөп. Аллар атаһын итэҕэскин-быһаҕаскын уот харахха эттэҕинэ, өһүргэнимэ. Хайа эрэ этиилэри ылынан, көнөр суолу батыс. Дьонтон сылайбыт буоллаххына, өрөбүллэри соҕотох атаарарыҥ ордук буолуо. Элбэҕи толкуйданыаҥ. Ол эрээри чугас дьоҥҥуттан, доҕотторгуттан тэйимэ.
Күрүлгэн
Олоххуттан наһаа дуоһуйбаккын. Бэйэҕэр ирдэбиллээх сыһыаныҥ күүһүрбүт. Бииргэ үлэлиир кэллиэгэҕин кытта мөккүһэргит элбээбит. Арааһа, дуоһунас миэстэтин былдьаһаҕыт быһыылаах. Аҕа саастаах Күрүлгэннэр, элбэхтик хамнаныаххытын наада. Сүһүөх ыарыыта буулаабыт. Сыһыан туһунан эттэххэ, дьахталлар баһылыыр-көһүлүүр оруолу ылбыттар. Онон, эр дьон, арыый да көхтөөх буоларгыт ирдэнэр. Туора дьонтон бэйэҥ тускунан соччо үчүгэйэ суох сураҕы истэн, олус хомойуоҥ.
Балык
Үп-харчы өттүгэр ситиһии баар, хармааныҥ халыҥыыр чинчилээх. Бу күннэргэ холобур оҥостор киһигин кытта чугастык алтыһан, олоххо көрүүҥ уларыйыаҕа. Кэллиэгэлэргин кытта сыһыаны тупсарыаххын наада. Карьераҕа ыарахаттар бааллар. Эн онтон куттаныма, харса суох буол. Киһи сыыһан-сыыһан киһи буолар. Устудьуоннар талбыт идэлэрин олус сөбүлүүллэрин өйдүөхтэрэ, үөрэххэ баҕалара күүскэ күүһүрбүт. Таптал чааһыгар уларыйыы суох.
