Киир

Киир

Хой

xoy

Дьон дьыалатыгар кыттыһыма, атын киһи кыһалҕатыгар хабыллыаххын сөп. Кириитикэ эттэхтэринэ, соруйан кыыһырда сатаатахтарына, тулуй, кулгааҕыҥ таһынан аһаран ис. Суут-сокуон, докумуон дьыалатыгар болҕомтолоох буол. Кэрэ аҥардар тупсубуккут, элбэх хайҕабыл тыллары истиэххит. Бу нэдиэлэ саҥа билсиһиигэ, тапталга, сыһыаны бөҕөргөтүүгэ табыгастаах буолуоҕа.

Оҕус

ogyc

Тус олоххут туһунан толкуйдуур кэм кэлбит. Бу нэдиэлэ устата, сөпкө тутта-хапта сырыттаххына, үчүгэй өттүгэр уларыйыылар күүтэллэр. Кэллиэгэлэриҥ, доҕотторуҥ эйиэхэ хайдах сыһыаннаахтарын ырытан көр. Ыал Оҕустар, дьиэ ис-тас үлэтин наардааҥ, эбээһинэһинэн үллэстиҥ. Санааҕытын-дууһаҕытын арыйыаххытын баҕардаххытына, кыбыстан-толлон турумаҥ. Доруобуйаҕытын көрүнүҥ, ичигэстик таҥна сылдьыҥ.

Игирэлэр

igire

Успуордунан дьарыктанарга, айылҕаҕа тахсарга бэртээхэй нэдиэлэ. Үлэҕэ үтүрүйүллүбэккэ, сынньанар туһунан эмиэ санаа. Бэйэҕиттэн аҕа саастаах дьон тус олоххор орооһо сатыыр эбит. Чугаһатыма, хомотор-хоргутар тылларыгар болҕомто уурума. Уулуссаҕа, интэриниэккэ билсэ сатыахтара, онтон сэрэхтээх буол. Албыҥҥа-көлдьүҥҥэ киирэн биэрэр куттал баар.

Араак

rak

Олус судургу нэдиэлэ, бириэмэ тохтоон хаалбыт курдук. Бу кэми туһанан, инникигин былааннан, дьиэҥ бытархай үлэтин үмүрүт. Нэдиэлэ бүтэһигэр, ыалдьыт бөҕө кэлиэҕэ. Тыастан-уустан, элбэх саҥаттан-иҥэттэн сылайыаххыт. Ол да буоллар, эйэҕэс буолуҥ, улаатымсыйымаҥ. Кими эмэ өһүргэтэн, кэлин кэмсинэ сылдьыаҕын. Кирииби утары эмтэри иһэ сырыт: ыарыыга хаптарыаххын сөп.

Хахай

xaxai

Элбэҕи үлэлиигин да, ким даҕаны сыаналаабат курдук. Ону көрдөрө сатаан, бэйэҥ эрэ тускунан кэпсэнэҕин, дьону хамаандалыы сатыыгын. Инник кэмэлдьигин бырах, тэйэн хаалыахтара. Була сатыы-сатыы түбүгүрүмэ. Дьиэҕэр дьонуҥ күүтэллэр, эн көмөҕөр наадыйаллар. Эдэр Хахайдар, тапталлааххытын күнүүлээн сордонуоххут. Ол оннугар бэлэх оҥор үөрт, күүлэйдии ыҥыр.

Кыыс

kuus

Үп-харчы боппуруоһугар эппиэтинэстээх буол. Саарбах дьыалаҕа эриллэҥҥин, харчыгытыттан мата сылдьыаҥ. “Күлүмүрдүүр эрэ көмүс буолбатах”, минньигэс тыллаах дьону итэҕэйэн иһимэ. Чугас киһиҥ кыһалҕатын кэпсиэҕэ, ону ахсарбатаҕа буолан кубулунума. Үлэҕэр ситиһиилэниэххин, үрдүөххүн баҕараҕын. Онон олох үөһүгэр сырыт, саҥа сонуну-нуомаһы көтүтүмэ.

Ыйааһын

uyaahun

Аскын-үөлгүн көрүн, аллергия, ис-үөс ыарыыта суоһуоҕа. Тулалыыр дьоҥҥор тус олоҕун туһунан ыһа-тоҕо кэпсээмэ. Кэпсээбиккин кэлин бэйэҕин утары туһана сатыахтара. Тапталлааххын наһаа хонтуруоллаама, бас-көс оруолу толорума. Нэдиэлэ устата элбэх дьонтон, тыастаах сирдэртэн тэйиччи сырыт. Өрөбүллэргэ дьиэҕэр сытан сынньан, онно-манна бара-кэлэ сатаама. Туох да туһа тахсыа суоҕа.

Скорпион

ckorpion

“Күөскүн эрдэ өрүнүмэ” диэн эн нэдиэлэҥ туһунан. Улахан, киэҥ-куоҥ былааннары оҥорума. Туох эрэ кыра мэһэй күөрэйэн, былааныҥ атахтаныан сөп. Нэдиэлэ ортотугар урукку доҕоргун көрсүөҕүн. Кини үчүгэй сонуну, үөрүүнү бэлэхтиэҕэ. Нэдиэлэ бүтүүтэ үлэттэн сылайбыккын билиэҕин. Көрдөөх киинэтэ көр, тыйаатырга, түмэлгэ сырыт, чаҕылхай таҥаста атыылас.

Охчут

oxchut

Көрдөһөргүн кыбыстыма. Дьон эйигин өйүү-өйдүү сатыаҕа. Сулустар доуобуйаҕын көрүнэргэр сүбэлииллэр, балыыһаҕа баран толору чинчийтэр. Урукку ыарыыҥ көбөр кутталлаах. Чугас дьоҥҥуттан туох эрэ үөрүүлээх сонун иһэр. Тас көрүҥҥэр туох эрэ улатырыы киллэрэртэн толлума. Тыастаах-уустаах бырааһынньыкка, улахан көдьүүһэ суох көрсүһүүгэ сылдьа сатаама.

Чубуку

chybyku

Олоххо көрүүгүн уларыт. Барытыттан дьиксинэ, мэлдьи кими эмэ уорбалыы сылдьар кэмэлдьилээх эбиккин. Бэйэҕэр эрэлгин үрдэт, намтата, хооһурҕата сатыыр дьону кыйдаа. Куһаҕан дьаллыккын быраҕар кэм уолдьаспыт. Инники былааннаргын сурунан ис, былаан оҥор. Бүдьүөккүн көрүн, өйдөөн-төйдөөн тутун.

Күрүлгэн

kyrylgen

Урукку кэм ааспыт нуоталарын санаан, сонньуйан ылыаҥ. Ол эрээри кэрэ кэм өссө да иннигэр. Онон, “урут оннук этэ, маннык этэ” диэн, дьону да сылатыма, бэйэҕин да ноҕуруускалаама. Интэриэһинэй кинигэ сүргэҕин көтөҕүө. Дьэ, бөҕү-саҕы мунньарга “маастар” эбиккин. Дьиэҥ иһин уларыт, туһата суох маллары бырах. Салалтаҕыттан барыстаах эттии киириэҕэ, кытаат.

Балыктар

balyk

Үчөгэй нэдиэлэ үүммүт. Бары эйиэхэ талаһыахтара, сүбэ-ама көрдүү сатыахтара. Бу сылдьан, тылгын-өскүн көрүн. Айаҥҥа, үөрэххэ олус табыгастаах кэм. Билиилээх, элбэҕи көрбүт-истибит киһиттэн туһалаах сонун кэлиэҕэ. Өрөбүлгэ сэниэҥ эстиэҕэ. Өргө диэри утуй, үчүгэйдик аһаа.

Санааҕын суруй