Хой
Дьиэҥ ис эйгэтин тупсараргар табыгастаах кэм. Ол эбэтэр, дьиэлээхтэргин кытта сыһыаны өссө истиҥ оҥоруохха наада. Оҕолоргун кытта соччо өйдөспөт буолбуккун. Үлэҕэр барыга бары бэлэмнээх, толоругас буоларын ордук. Сүрэҕэлдьээмэ. Эдэрдэргэ сыһыаннаан эттэххэ, саҥа билсиһии күүтэр. Бэйэҥ тускунан үчүгэй өйдөбүлү хааллара сатаа. Кыргыттар хобулуктаах атах таҥаһынан хаамаргытыгар сэрэхтээх буолуҥ.
Оҕус
Фортунаҕа олус эрэнимэ, бэйэҕэр эрэллээх буол. Бу ордук биисинэс тэринээри сылдьааччыларга аналлаах. Бииргэ үлэлиир кэллиэгэлэриҥ үлэтин сөбүлээбэт дии саныыллар. Тоҕо диэтэххэ, наар үлэттэн сылайбыккын кэпсиигин. Тапталлааххын кытары биир тыл булуу уустуктаах. Санааҕын аһаҕастык этэргин киһиҥ сөбүлээбэт эбит. Саастаахтар, доруобуйаҕытын көрүнэ сылдьыҥ.
Игирэлэр
Дьон эйиэхэ хайдах сыһыаннаһар да, оннук сыһыаннаһаҕын. Эбии дохуоту сүрүн үлэҥ буолбакка, сөбүлүүр дьарыгыҥ киллэрэр. Кытаатан сиэрдээхтик үлэлээ, кими да албыннаама. Тапталлааҕыҥ туһунан соччото суох хоп-сип тарҕаммыт. Онно итэҕэйимэ, хата, чугас киһигэр өйөбүл буол. Бу нэдиэлэҕэ чугас доҕорум дии санаабыт киһиҥ, эмискэ тапталга билинэн соһутуон сөп. Бу түгэҥҥэ хайдах туттан-хаптан сылдьарыҥ буолла.
Араак
Үөскүүр кыһалҕалары бэйэҥ быһаарыаҕыҥ. Кимтэн да өйөбүлү күүтүмэ, бэл, чугас дьонуҥ болҕомто уурбаттар. Олоххор саҥа сүүрээни киллэрэриҥ уустук буолуоҕа. Бу күннэргэ хас да сыл көрбөтөх киһигин көрсөн, уруккуну-хойуккуну санаһан, бириэмэни сэргэхтик атаарыаххыт. Үлэҕэр умса түһэн сылдьыма, баран-кэлэн, билсэн-көрсөн ис. Доруобуйаҥ болҕомтону эрэйэр. Тымныйыы баар курдук.
Хахай
Саһархай, кыһыл, халлаан күөх уонна хара дьүһүннээх таҥастары тус истиилгэр киллэрииһигин. Эйиэхэ хаһааҥҥытааҕар да ситиһии тосхойор кэмэ. Дьыала-куолу үтүө түмүктээх буолуоҕа. Тус олоххор да ситиһии элбэх. Тас көрүҥҥүн тупсарынан, солуоҥҥа сырыт, санааҕын сааһыланан, муусуката иһит, кинигэтэ аах, үчүгэй настарыанньалаах буол. Ыал дьоҥҥо истиҥ сыһыан, өйдөһүү-өйөһүү сатыылыыр. Элбэх дьон тоҕуоруһар сиригэр суумкаҕын, төлөпүөҥҥүн көрүнэ сырыт. Сүтэрэр куттал баар.
Кыыс
Төрөппүттэри кытта иирсии буулаабыт. Итинтэн сылтаан кэргэҥҥиниин киҥир-хаҥыр кэпсэтии тахсыан сөп. Бэйэҥ тус санаалаах буол, сорох түгэҥҥэ дьоҥҥуттан олус тутулуктанаҕын. Төбөҕөр толкуйдуу сылдьар санааларгын олоххо киллэр. Бэйэ дьыалатын тэринээччилэри ситиһии күүтэр. Дьону кытта биир тылы кэбэҕэстик булар дьоҕуруҥ, үлэҕин-хамнаскын чэпчэтиэ.
Ыйааһын
Төһө кыалларынан, элбэхтик күй салгынынан тыыныҥ, уугутун ханан утуйан биэриҥ. Инники олоххун былаанна, бэйэҕин сааһылан. Бу күннэргэ наар соҕотох кэриэтэ сылдьыаҕыҥ. Айар куттаах ыйааһыннар бэйэҕэ ирдэбилгит улааппыт. Айар-тутар дьоҕургут үөрдүбэт буолбут. Хаһан да сылдьыбатах миэстэҕэр сырыт, ураты бүлүүдэни аһаа, ураты таҥаста-сапта атыылас. Сулумахтар туохха да ыксаамаҥ. Аналгытын сотору кэминэн көрсүөххүт.
Скорпион
“Суох” дииргэ үөрэн. Наар “ээҕинэн” сылдьыма. Эн сатабылгынан туһанааччылар бааллар. Исписэлиис быһыытынан кэлэктиипкэр үрдүктүк сыаналанаҕын. Кэллиэгэлэрин ортолоругар ордук санааччылар бааллар. Үлэҥ таһынан успуордунан, үҥкүүнэн, ырыанан о.д.а. дьарыктаныаххын сөп. Массыынаны ыытааччылар, суолга сэрэхтээх буолуҥ. Таптал чааһа этэҥҥэ, улахан уларыйыы суох. Хардата суох тапталлаахтары соһуччу түгэн күүтэр.
Охчут
Үлэҕэ уустуктар үөскээбиттэр, бииргэ үлэлиир дьоҥҥуттан ким эрэр уурайан барбыт эбит. Кини үлэтин эйиэхэ салайбыт курдуктар. Онон аһыыр да соло суох. Уугун хаммат буолан, төбөҥ ыарыытыйар. Аҕа саастаахтар, сиэннэргитин, оҕолоргутун улаханнык үөрдүөххүт. Холобур, иистэнньэҥнэри, уруһуйдьуттары абылаҥнаах айар үлэ күүтэр. Бу нэдиэлэҕэ соһуччу айан баар, саҥа билсииттэн туора турума. Сытыы-хотуу буол.
Чубуку
Олоххор буола турар уларыйыыга эппиэтинэстээхтик сыһыаннас. Барыта бэйэҕиттэн тутулуктаах. Тус ситиһиигин ыһа-тоҕо кэпсээмэ, кистэлэҥҥин арыйыма. Интэриниэт ситимигэр олоххун наһаа аһаҕастык кэпсиир, көрдөрөр эбиккин. Дьиэ кэргэҥҥин, оҕолоргун, тапталлааххын, үлэҕин о.д.а. Арыый да харыстабыллаах буолар гына дьаһан. Үлэ суолталаах эрээри, тус олоххор болҕойоргун ончу умнума. Түүн сылдьаргын тохтот, дьиэҕэр сөбүгэр соҕус кэлэ сатаа.
Күрүлгэн
Үөрүүлээх сонуну истэргэ бэлэмнэн. Эйигин үөрүү-көтүү күүтэр. Харчы курулаан киирэ турар. Билиҥҥи кэмҥэ эйигин туох да долгуппат. Барыта үчүгэй. Арай, куртаххын харыстаа. Күн устата мөлтөхтүк аһаан-сиэн сылдьаҕын. Аргыттан, табахтан аккаастан. Маны таһынан, успуордунан дьарыктанарга тоҕоостоох кэм. Эдэрдэри бастакы төлөннөөх таптал күүтэр. Көрөөт да таптаан кэбистэххинэ көҥүл.
Балыктар
Хомойор, дьону кэнниттэн саҥарар, чугас дьону мөҕөр-этэр иллэҥ суох. Төһө кыалларынан үчүгэй туруктаах, үөрэ-көтө сылдьаҕын. Ыаллар бииргэ сылдьар кэмнэрэ элбээбит. Өрөбүллэри дьиэҕитигэр олус сэргэхтик атаарыаххыт. Саҥа олоҕу саҕалааччылар, мунан-тэнэн бүтүҥ. Бэйэҕэ эрэллээх буоларга уолдьаста. Сөбүллүүр киһигит туһунан тугу саныыргытын бэйэтигэр этэргит ордук. Сулустар эйиэхэ тапталы бэлэхтиэхтэрэ.
