Киир

Киир

Хой

хой

Мунан хаалбыт курдук буолуоххут. Олоххо сыаннастарыҥ уларыйыах курдуктар. Устудьуон хойдорго ыгым кэм кэлэн иһэрэ биллиэ. Сокуон бэрэстэбиитэллэрин кытта алтыһар куттал баар. Нэдиэлэ иккис аҥаарыгар үп-харчы туруга биллэ-көстө тупсуо. Имэҥиҥ уһуктуо, уот татакай тапталга ылларыаҥ.

Оҕус

о5ус

Дьону кытта өйдөспөт буолуу эмиэ биир уустук түһүмэҕэр үктэммиккин. Ол оннугар урукку хом санаа сүтүө. Ыал оҕустар кэргэҥҥитин кытта барытыгар бииргэ сылдьар дьоллоох түгэннэри мүччү тутумаҥ. Бииргэ сүүрүҥ, суунуҥ, о.д.а. Элбэхтик хамсаныҥ.

Игирэлэр

игирэ

Кэлэйии баар. Урут ытыктыы көрөр киһиҥ эн хараххар “түһэн” хаалыан сөп. Ыраах айаҥҥа, көччүйэргэ табыгастаах кэм. Кэллиэксийэһиттэр күннүөхтэрэ. Оҕону иитии, кыраҕы харах бу күннэргэ күүскэ ирдэнэр. Успуордунан дьарыктаныҥ. Сөбүлүүр дьарыгы булар кэм кэлбит. Таах улдьааран сылдьыма.

Араак

араак

Үлэ барахсан олус элбэх буолуо. Суобаскын утары барыма, бэйэҕин таҥнарыма. Ыраах айаҥҥа барар былааныаҥ тохтуо. Эдэр дьон тапталларыгар саамай тоҕоостоох кэм. Дьиэ кэргэҥҥэ барыта этэҥҥэ. Ол аата араактар – дьоллоохтор.

Хахай

хахай

Тапталтан кэлэйии баар. Уоскуйа, тулаҕын көрүнэ түс. Ыксаллаах быһаарыыны ылыныма. Айан, балыктыы, көрүлүү – барыта баар. Киһи да киһи. Ыалдьыт да ыалдьыт. Дьыала-куолу чааһыгар билсиигин-көрсүүгүн бэйэҥ туһаҕар күүскэ туһанаргыттан кыбыстыма.

Кыыс

кыыс

Дьон-сэргэ ортотугар сырыт. Араас тэрээһиҥҥэ, мунньахха, бырааһынньыкка харса суох баран ис. Салгыҥҥа элбэхтик сырыт, дьаарбай. Үөрэнэргэ саамай үчүгэй кэм. Дьиэҕэр кэргэҥҥин кытта бэркитин былдьаһымаҥ. Син биир ким да хотуулаах тахсыа суоҕа.

Ыйааһын

ыйааьын

Нэдиэлэ бастакы аҥаарыгар саҥа киһини кытта билсэ сатаама. Тулаҕын өйдөөн көр. Мээнэ тылгын биэримэ, кураанаҕы, туолбаты эрэннэримэ. Бу күннэргэ истибиккин сүрэххэ чугастык ылыныма. Нэдиэлэ иккис аҥаарыгар атыы-тутуу элбиэ. Санаабыккын атыылас. Харчыны сатаан туттар эбиккин.

Скорпион

скорпион

Таптыыр киһигэр бэлэх оҥороору харчыгын барыыһыккын. Кимтэн да иэс ылыма диэн сулустар сүбэлииллэр. Оҕолоруҥ улахан ороскуокка тэбиэхтэрэ. Эйигин кистээн араҥаччылыыр киһини кытта атах тэпсэн олорон кэпсэтэр кэм кэлбит. Бу күннэргэ ураты имэҥнээххин, ымсыылааххын. Олоххун эрэллээхтик көрөҕүн.

Охчут

охчут

Санаа-оноо аалыыта баар. Ырыта тыыттараҕын. Тохтоон уоскуйа, налыйа түс. Эн олоҕуҥ күрэхтэһии буолбатах. Инники олоҕуҥ былаанын оҥорон көр. Хараххар оҥорон көр. Күрэстэһээччилэргин биир эрэ суолунан кыайыаҥ – хорсуннук санаабыккын оҥорон ис.

Чубуку

чубуку

Араас тыл-өс, сурах-садьык баарыттан аат-суол барар куттала баар. Ким оннук сураҕы тарҕатара биллибэт. Араас саахал, эчэйии куттала эмиэ баар. Суолга сэрэхтээх буол. Нэдиэлэ иккис аҥаарыгар ыра санааҥ туолуон сөп. Өрөбүллэргэр көртөн-нартан батыныма. Истиҥ билсиһии күүтэр.

Күрүлгэн

курулгэн

Харчыҥ тиийбэт курдук. Кэлии-барыы олус ороскуоттаах буолаары гыммыт. Доҕор-атас сыһыана ардыгар ыгылытар курдук. Нэдиэлэ иккис аҥаарыгар аптарытыатыҥ үрдүө. Социальнай эйгэҕэ киэҥник биллэр киһи буолуоҥ. Үөрэх, эксээмэн барыта этэҥҥэ ааһыа.

Балыктар

балыктар

Нэдиэлэ бастакы аҥаара сабатаастыыр, өрө турар санаалаах ааһыа. Көҥүл-босхо бара сатыыгын. Онтуҥ салалтаны кытта сытыы киирсиигэ кубулуйуон сөп. Онон үөһээҥҥилэр кут-сүр боппуруостарыгар эргитэн аҕалыахтара. Ыраах айаны былааннаа. Киһи киһиттэн үөрэнэрин умнубатыҥ ордук.

Санааҕын суруй