«Zavod» үҥкүү бөлөҕө саҥаттан саҥа сулустары киэҥ эйгэҕэ таһаарар, өрөспүүбүлүкэ аатын ааттатар. Чахчыта, да оннук. Ньургуйаана Яковлева кэргэниниин Андрей Степановтыын өрөспүүбүлүкэҕэ эрэ буолбакка, бүтүн аан дойдуга биллэр «Zavod» үҥкүү бөлөҕүн ситиһиилээхтик салайаллар.
Быйылгы аан дойду путбуолга чөмпүйэнээтин кэтээбэтэх-манаабатах, сураспатах, интэриэһиргээбэтэх киһи аҕыйах буолуо. Дьэ, хаһааҥҥытааҕар да сомоҕолоһон туран, дойдубут туһугар күүскэ долгуйдубут.
Оттон биһиги киэн туттуубут – «Zavod» үҥкүү бөлөҕүн иитиллээччитэ Сергей Сидоров-Серго. Кини Лос-Анджелес биллиилээх хореограба Фрэдди Педерсен-Сонни ыҥырыытынан, аан дойду путбуолун үөрүүлээх сабыллыытыгар кытынна. Эдэр үҥкүүһүт суон сураҕырар «Лужники» аренатыгар голливуд сулуһа Уилл Смити кытары үҥкүүлээн имитэн, барыбытын сөхтөрүөн-сөхтөрдө, соһутуон-соһутта. Аан дойду сулустарын кытары тэҥҥэ туран, бэйэтин талаанын чаҕылхайдык көрдөрбүт, Саха сирин ааттаппыт Серго – «Тэбэнэт» бүгүҥҥү ыалдьыта.
– Сергей, кэпсэтиибитин саҕалыахха...
– Мин 16 саастаахпын. «Айыы Кыһата» оскуолаҕа үөрэнэбин, быйыл күһүн 10-с кылааска киирэбин.
– Дьиэ кэргэниҥ туһунан кэпсии түспэккин ээ...
– Бииргэ төрөөбүт төрдүөбүт, бары уолаттарбыт. Мин ыал иккис оҕотобун. Бу орто дойдуга саамай чугас өйдүүр-өйүүр киһим – күн күбэй ийэм. Туох баар кыайыыларбын, ситиһиилэрбин барытын киниэхэ аныыбын... Ийэм миигин үҥкүү алыптаах эйгэтигэр сыһыарбыт, талааммын сайыннарарбар кыах биэрбит саамай чугас, күндү киһим.
– Үҥкүүгэ дьырыккын хаһан уонна хайдах саҕалаабыккыный?
– Быраатым миигиттэн биир сыл кыра. Ол иһин игирэ кэриэтэ бииргэ улааппыппыт. Бастаан утаа үҥкүүнэн иккиэн тэҥҥэ үлүһүйбүппүт. Мин оччолорго 5-с кылаас этим. Оттон төлөпүөн эҥин үйэтэ кэлэн, быраатым бу хайысхаҕа баҕата сыыйа-баайа умуллан барбыта. Маны таһынан, ийэбит икки оҕону үҥкүүгэ сырытыннарара ыарахаттардаах этэ. Онтон мин баҕам күнтэн күн күүһүрэн, «Ютуб» ханаалыгар биидьийэлэри көрө-көрө, араастаан хамсанан, үҥкүүлээн бөҕөтө буолбутум. Өссө тустуунан дьарыктана сылдьыбытым эрээри, үҥкүүлүүр дьоҕурум баһыйбыта диэххэ сөп. Бу санаатахха, букатын кыра эрдэхпиттэн араастаан хамсана, эрчиллэ сатыыр эбиппин. Кыра сылдьан, сиэркилэ иннигэр туран, биллиилээх дьон үҥкүүлэрин үтүктэрим (күлэр).
– Билигин эн номнуо «Zavod» иитиллээччитэ буолбутуҥ хайыы үйэ биэс сыл буолбут эбит...
– Этимэ даҕаны, бириэмэ олус түргэн! Билигин араас истиилгэ бэйэбин холонон көрөбүн. Биллэн турар, барытын сатыыр буоллаххына эрэ салгыы эрэллээхтик хардыылыыгын. Бу сылга мин Красноярскайга буолбут чөмпүйэнээккэ бастакы миэстэ буолбутум уонна Москубаҕа «Hip-Hop International» Арассыыйа чөмпүйэнээтигэр ТОП 4 бастыҥ үҥкүүһүттэрин ахсааныгар киирбитим. Оттон хамаандабытынан төрдүс миэстэ буолары ситиспиппит.
– Ордук ханнык хайысхалары биһириигиний?
– Үс баар. Холобур, «Hip-Hop», «Popping» уонна «Хореография». Билигин Арассыыйаҕа, тас дойдуларга аныгы үҥкүү истииллэрин өрө тутар буоллулар. Араас биэриилэр да элбээтилэр. Мин кыах баар буоллаҕына, улахан сыаналарга тахсан үҥкүүлүүр, күрэстэһэр баҕалаахпын.
– Үҥкүү эн олоххор суолтата тугуй?
– Бэйэбэр эрэлим улаатта. Ол эрээри атыттартан ураты талааннаахпын дэммэппин. Урут сыанаҕа тахсарбыттан, элбэх дьоннуун алтыһарбыттан олус кыбыстар этим. Киһи хас күн аайы сайдан иһэр эбит.
– Эн «Айыы Кыһата» оскуолаҕа үөрэнэр эбиккин дии. Бииргэ үөрэнэр доҕотторуҥ туһунан тугу этиэххиний?
– Доҕотторум элбэхтэр. Кинилэри олус убаастыыбын. Ураты эйгэлээх оскуолам туһунан кэпсээтэххэ, бу үөрэх кыһатыгар бастакы кылааска киирбитим. Биһиги учууталларбыт киэҥ билиилээх үөрэнээччилэри олох киэҥ аартыгар үөрэтэн таһаараллар. Билигин мин төрөөбүт тылбынан ыраастык саҥарабын, саха норуотун үтүө үгэстэрин үчүгэйдик билэбин. Мин онон киэн туттабын. Киһи киэҥ сирдэринэн сылдьан, төрөөбүт дойдуга таптала, убаастабыла уонна киэн туттуута биллэ улаатар. Аны, билиҥҥи сайдыылаах олох сиэринэн, омук тылын баһылаабыт киһи!
– Инники олоххун ханнык идэни кытары ситимниир былааннааххыный?
– Аангылыйа тылын үчүгэйдик үөрэтиэхпин баҕарабын. Арааһа, инники олохпун тылы кытары ситимниирим буолуо. Эбэн эттэххэ, үҥкүү мин олохпор өрүү баар буолуоҕа. Үҥкүүтэ суох сатаммаппын.
– Үөрэххэр мэһэйдэппэккин дуо?
– Мин оскуолаҕа «5» уонна «4» сыанаҕа үөрэнэбин. Уопсайынан, киһи сыаллаах-соруктаах уонна баҕалаах буоллаҕына, барыта табыллар. Биллэн турар, киһи ыгылыйар, ыарахаттары көрсөр түгэннэрэ бааллар. Хата, дьонум-сэргэм өйөбүллэринэн эрэллээхтик хардыылыыбын.
– Дьэ, Сергей, эн путбуолга бүтүн аан дойду чөмпүйэнээтин үөрүүлээх сабыллыытыгар үҥкүүлээн, биир дойдулаахтаргын олуһун үөртүҥ, долгуттуҥ, дьоллоотуҥ даҕаны...
– Этимэ-э, барыта да түүл курдук (мичик гынар). Кылгастык үҥкүү устуоруйатын кэпсиэм сөп.
Ол курдук, ыам ыйын саҕатыгар иэйиим киирэн, сиэркилэ иннигэр туран, үҥкүү хамсаныыларын толкуйдаабытым. Сарсыҥҥы күнүгэр омуннаахтык Ньургуйаана Николаевнаҕа тиийэн: «Мин саҥа хореография толкуйдаатым», – диэн кэпсээбиппэр, кини сөбүлэһэн, «биидьийэҕэ устуохха наада» диэн буолбута. Ол кэннэ эксээмэннэрбин туттаран баран, биидьийэ таҥан, «Ютубка» таһаарбыппыт. Ол үҥкүүбүтүн Чөмпүйэнээт кэмигэр Арассыыйа ханаалыгар көрдөрбүттэрэ. Биһиги хамаанда бэйэбитин Бастакы ханаалга көрөн, үөрүү-көтүү, соһуйуу-өмүрүү бөҕөтө буолбуппут.
Бу соторутааҕыта биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр аан дойдутааҕы «Интеллектуальнай оонньуу» күрэҕэ буолбута. Онно бэлэмнэнэн буһа-хата сырыттахпына эмискэ эрийэн: «Дорооболоруҥ, эйигин аан дойду путбуолга Чөмпүйэнээтигэр ыҥырабыт», – диэн соһуппуттара. Мин олус долгуйан, мух-мах буолан хаалбытым. Тэрийээччилэр билиэппин тута ыыппыттара. Дьэ, ол кэнниттэн түргэнник-тарҕаннык хомунан, Москубаҕа көппүтүм.
– Эйигин кинилэр хайдах талбыт эбиттэрий?
– «Sony Musiс» менеджерэ интэриниэт хасыһа олорон, миигин булан ылбыт уонна сүрүн хореограф Фрэдди Педерсен-Соннига көрдөрбүт эбит. Уопсайа алта үҥкүүһүт баар буолуохтааҕын, биир киһи тиийбэккэ сылдьыбыт. Хамаандабытыгар ТНТ ханаалыгар «Танцы» диэн биэрии кыайыылааҕа Виталий Уливанов, Майамиттан сылдьар кыыс уонна үс Арассыыйа биллиилээх үҥкүүһүттэрэ бааллара. Биллэн турар, кинилэр киэҥ сиргэ үлэлиир-хамсыыр буоланнар, таһымнаахтар. Ол да буоллар мин кинилэртэн хаалсыбакка тэҥҥэ үөрэммитим. Төһө да эрэпэтииссийэҕэ икки күн хойутаан тиийдэрбин, үҥкүүнү хаалбыт күн иһигэр үөрэтэ охсубутум. Эрэпэтииссийэ биэс күннээх абытайдаах дьарык этэ. Сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри дьарыктанарбыт.
– Дьэ, Голливуд сулустарын кытары мээнэ киһи биир сыанаҕа үҥкүүлээбэт буоллаҕа. Уилл Смиттиин кэпсэппитиҥ дуо?
– Биһиги бэлэмнэнии бэһис күнүгэр кинини кытта нүөмэрбитин туруоран көрбүппүт. Хантан да кэлбитэ биллибэккэ, биирдэ арыанаҕа баар буола түспүтэ. Суон, улахан баҕайы куоластаах киһи. Барыбытын кытары кэлэн аламаҕай баҕайытык үөрэ-көтө дорооболоспута.
– Улахан сыанаҕа тахсан баран, төһө долгуйбуккунуй?
– Ол иэйиини киһи тылынан сатаан быһаарбат, тиэрдибэт ээ. Олохпор хаһан да итинник улаханнык долгуйбатаҕым. Миигин хас эмэ тыһыынчанан киһи көрөрүн өйдүүр этим. Өссө биир дойдулаахтарым – эһиги бары – күүс-көмө буолбуккутун билэбин. Биир дойдулаахтарым үтүө тыллара, баҕа санаалара миигин элбэххэ кынаттыыр. Барыгытыгар махтал!
– Бэйэҥ путбуолу төһө интэриэһиргиигиний?
– Оо, олус буоллаҕа дии! Кылааһынньыктарбын кытары өрүү көрөбүт, бириэмэ баар буоллаҕына, путбуоллуубут. Оттон, дьиҥнээх путбуолу илэ хараҕынан көрөр диэн – букатын атын эбит. Аны туран, путбуол сулустарын илэ харахпынан үгүстэрин көрбүтүм. Барыта түүл курдук этэ. Мин Франция хамаандатыгар ыалдьыбытым, кинилэр кыайбыттара.
– Бииргэ үҥкүүлээбит доҕотторгун кытары билсэҕин дуу?
– Билсэн бөҕө буоллаҕа дии. Күннэтэ интэриниэккэ суруйсабыт, ситиһиилэрбитин кэпсэтэбит.
– Эн отой омук уолун курдук истииллээххин. Уобараскын ким толкуйдууруй?
– Салайааччыларым Ньургуйаана Николаевна уонна Андрей Егорович сүбэ-ама буолаллар. Кинилэр уонна «Zavod» үҥкүү бөлөҕүн оҕолоро – мин иккис дьиэ кэргэним буолаллар. Бу хамаандаҕа киирбиппиттэн, ситиһиилээхтик үлэлии сылдьарбыттан, күннэтэ сайдарбыттан астынабын.
Биллэн турар, туох эмэ эппиэтинэстээх быһаарыныы ылынаары гыннахпына, хайаан да ийэбиниин кэпсэтэбин, сүбэлэһэбин. Холобур, баттаҕым бүрүчүөскэтин уларытарбар бастаан ийэбиттэн ыйыппытым.
– Эн ханнык улуустан төрүттээххиний?
– Уус Алдан, Кэбээйи уонна Нам улуустарыттан төрүттээхпин. Ол эрээри, бэйэбин ордук Кэбээйибин дэнэбин. Бу улуустарга дөрүн-дөрүн тиийэ сылдьар үгэстээхпин.
– Үүнүөн-сайдыан баҕалаах оҕолорго тугу этиэххиний?
– Киһи иитиититтэн олоҕо тутулуктаах. Ол иһин кыра сааскытыттан үлэһит, үтүө майгылаах уонна күүстээх санаалаах буоларга үөрэниҥ. Миигин олоххо тус көрүүлээх, сыаллаах-соруктаах буоларга ииппит ийэбэр, оскуолам учууталларыгар, «Zavod» үҥкүү бөлөҕүн кэлэктиибигэр уонна доҕотторбор махталлаахпын. Салгыы үөрэҕи, сөбүлүүр дьарыгы дьүөрэлээн, этэҥҥэ саҥа саҕахтары арыйыахпын баҕарабын!
– Сергей, истиҥ кэпсээниҥ иһин махтанабын! Бу курдук өрүү ситиһии үктэллээх, олоххо эрэллээх буол!
Кэпсэттэ
Екатерина АФАНАСЬЕВА.
