Киир

Киир

Саха сиригэр “Бүлүү бөлөх улуустарын 2019-2024 сс. ыраас иһэр уунан хааччыйыыны кэлимсэ сайыннарыы” диэн тус сыаллаах бырагыраама баар. Оттон Сунтаар улууһугар тыһыынча кэриҥэ киһи олорор Кириэстээх сэлиэнньэтигэр иһэр уунан хааччыйыы – олохтоох дьаһалта тыын боппуруоһа.

Бүлүү уута муҥутуурдук болооруйар кэмигэр (2018 сыл атырдьах ыйыгар), Кириэстээх ууну ыраастыыр дьоҕус ыстаансыйата абыраан турар. Былаастар да сүрдээх күргүөмнээхтик үлэлээн, Сунтаартан ыраас уулаах бодобуоскалар кэлиилэрин ситиспиттэрэ. Оттон билигин бу кыһалҕалаах боппуруос тула балаһыанньа хайдаҕый? Итинник ыйытыгы мин Кириэстээх нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыгын солбуйааччытыгар Алексей Васильевич Корякиҥҥа биэрэбин.

-- Алексей Васильевич, Кириэстээххэ дьаһалта саҕалааһынынан кыамматтарга, кыһалҕалаахтарга муус бэлэмнээһинэ далааһыннаахтык ыытыллыбыт.

-- Инбэлиит Э. Игнатьевка Кириэстээх ыччаттара аан бастакынан муус бэлэмнээн, бу үтүө дьыала саҕаламмыта.

-- Аны олохтоох дьаһалта ыччаттары көҕүлээн, 19 лиитирэ бытыыллаах ыраастаммыт ууну массыынанан кэриттэрэ сылдьан нэһилиэнньэҕэ түҥэтэ сылдьаргытын билэбин. Сунтаар улууһун дьоно мантан сүрдээҕин астыммыт, сэргээбит. Бу туһунан кылгастык сырдатыаҥ дуо?

-- Билиҥҥи үс сүһүөх ыраастыыр тэриллээх дьоҕус-модуль японскай ыстаансыйа туох да харыыта суох, сүрдээх хааччыстыбалаахтык үлэлиир. Суукка устата уонча туонна Бүлүү өрүс уутун ыраастыыр. Билигин уунан хааччыйыыны олохтоох ДьУОХХ бэйэтин илиитигэр ылла. Бытыыллаах уубутун дьыссаакка, балыыһаҕа, оскуолаҕа үллэртээтибит. Быйыл кыһын саҕаланыытыгар волонтер ыччаттар, күөллэртэн муус ылыталаан, кыаммат, тииһиммэт араҥаҕа түҥэтиилэрэ дьон биһирэбилин ылла. Ону сэргэ, дьоҕус-модуль ыстаансыйаҕа ыраастаммыт ууну, 19 лиитирэлээх бытыылларынан Кириэстээх кырдьаҕас дьонугар, инбэлииттэргэ, кыамматтарга аан бастакынан тарҕаттылар. Бүгүҥҥү туругунан Кириэстээх сэлиэнньэтин 218 ыалыгар бытыыллаах уулары тириэрдитэлээтибит. Отучча эрэ ыал хаалла. Нэһилиэкпитигэр сүүрбэччэ ыал сайыннары-кыһыннары үлэлиир, ыраас уу тумугар холбоммут турбалаах. Онон үлэ бара турар.

-- Алексей Васильевич, Кириэстээххэ ыкса чугаһынан, дириҥ, ыраас уулаах бөдөҥ күөл суох дойдута. Ыраах сытар Бэс Күөлүн уута арыый да ама курдук диэн тураллар. Кырдьык дуо?

-- Бэс Күөлүн уута “цветность” диэҥҥэ чинчийиллэн турар. Болоорхой. Онон улаханнык саараммаппыт. Кириэстээх адьас ыксатыгар сытар от үрэх дьүүктэтэ – иһэр ууга дьэ барсар. Дьэп-дьэҥкир, айылҕа бэлэх ууммут уута. Ол дьүүктэбит кыһын ылааҥытыйдаҕына уута уостан хаалар.

Бытарҕан тымныыларга эрэ дьүүктэ уута дохсуннук сыккыстыыр. Билигин тымныйда. Онон, олохтоохтор дьүүктэ уутун басталларыгар тоҕоостоох кэм кэллэ.

--Алексей Васильевич, хаһан эрэ кириэстээхтэр Угуйа үрэҕин уутун бастар этилэр...  

-- Оннук, биир кэмҥэ Кириэстээх сорох олохтоохторо Угуйа үрэҕиттэн ууну сөҥүрдэн иһэн олорбуттара. Онтон үрэх уутун хааччыстыбата биллэ мөлтөөбүтүттэн сылтаан аккаастаммыттара. Инникитин нэһилиэкпит иһэр уутун тула боппуруоска кимиилээхтик киирсэр санаалаахпыт.

***

Алексей Корякин хоруйдаабытыттан да көрдөххө, Кириэстээххэ иһэр, ыраас уу туохха да бэриллибэт күндү. Бу боппуруоска Кириэстээх салалтата дьаныһан үлэлиирин таһынан, ыччаты түмэн үтүө дьыалалары тэрийэн Сунтаардарын улууһугар холобур буолбуттар. Кириэстээхтэр, кытаатыҥ!

Станислав Алексеев, Мииринэй куората.

Санааҕын суруй