Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Бар дьонум!
Биһиги үс ыйтан ордук кэм устатыгар хаһан да буолбатах ойуур баһаардарын утары охсуһабыт. Уоту умуорааччылар уонна өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун сыраларынан бу күннэргэ баһаары утары охсуһуу быһаарыылаах түһүмэҕэр кэллэ.
Саха сирин арҕаа уонна киин сытар кэккэ оройуоннарыгар “Циклон” зондировщик көтөр аал тардыбыт былыттарын көмөтүнэн күүтүүлээх ардахтар түстүлэр. Ити эрээри ардах букатын түспэтэх, эбэтэр бэрт кыратык таммалаабыт оройуоннара бааллар. Онон айылҕабыт билиҥҥитэ сынньалаҥы тосхойбото – тыабытын быыһыыр охсуһуубут салҕанар!
Бу охсуһууга биһиги соҕотох буолбатахпыт – ыам ыйыттан саҕаламмыт бастакы баһаардартан саҕалаан федеральнай былаас өттүттэн сүҥкэн көмө оҥоһуллар. Бүгүн өрөспүүбүлүкэҕэ Рослесхоз, Ыксаллаах быһыы-майгы уонна Оборона министиэристибэтин бөдөҥ бөлөхтөрө үлэлииллэр, авиация, байыаннай техника тардылынна.
Россия Президенэ биһиэхэ сүүнэ өйөбүлү оҥорор. Мин уларыйа турар быһыы-майгы туһунан Владимир Владимировичка күн аайы иһитиннэрэбин. Судаарыстыба баһылыга тус болҕомтотун уурарын түмүгэр дьоһун суолталаах боппуруостар суһаллык быһаарыллаллар. Ол курдук, биһиги көрдөһүүбүтүнэн Дьокуускай аэропордун өрөмүөннэммит балаһатын үлэҕэ киллэриини түргэтэтэргэ сорудахтаабыта. Аҕыйах хонугунан аэропорт Бе-200 самолеттары түһэрэр кыахтаныа, оччоҕо бөдөҥ баһаардары умуоруу түргэтиэ.
______________
Күндү доҕоттор, биир дойдулаахтарым!
Баһаары утары охсуһууга тосту уларыйыы ситиһиллэрэ чугаһаата, мин онно эрэллээхпин. Ити эрээри баһаары барытын умуордубут диир эрдэ. Баһаары билигин умуордахпытына, кэлэр сылларга уот ааҥнаабатын мэктиэлээтибит диир кыахпыт суох. Биһиги сарсыҥҥы күммүт туһунан толкуйдуох тустаахпыт!
Аан дойду учуонайдара бастатан туран хотугу регионнарга климат уларыйыыта тэтимирбитин бэлиэтииллэр. Эмискэ сылыйыы, кураан, ирбэт тоҥ ириитэ – бу биһиги бүгүҥҥү олохпут сорҕото буолла, ол аата айылҕаҕа сүкэн уларыйыы бара турар.
Бу научнай теорияҕа эрэ баар буолбатах диэн хатылаан этэбин, бу биһиги күннээҕи олохпут! Маннык быһыыга-майгыга олорорго үөрэниэхтээхпит. Дьону, куораттары, сэлиэнньэлэри айылҕа охсууларыттан көмүскүүргэ үөрэниэхтээхпит. Саҥа быһыыга-майгыга саҥа ньымаларынан айылҕабытын араҥаччылыырга, тайҕабытын харыстыырга үөрэниэхтээхпит. Ону хайдах ситиһэр хардатын науканы кытта тобулуох тустаахпыт.
Билигин биһиги иннибитигэр сарсыҥҥыбытын быһаарар тыын суолталаах боппуруостар тураллар.
Бастатан туран, Саха сирин тыатын көмүскүүр баһаары утары анал тэриллиилэр ахсааннарын элбэтиини уонна олор сэбилэниилэрин күүһүрдүүнү ситиһиэхтээхпит.
Ааспыт сыллардааҕы уонна быйылгы баһаарга Саха сирин мөлүйүөнүнэн ааҕыллар гектардаах тыата былдьанна. Ону чөлгө түһэрии, ол иһигэр ойуур маһын үүннэрэр бөдөҥ питомниктары тэрийии боппуруоһун быһаарыах тустаахпыт.
Өссө биир сытыы кыһалҕа – умайбыт ойууру ыраастыахха дуу, эбэтэр сорох учуонайдар этэллэрин курдук, ойуур бэйэтэ айылҕатын быһыытынан чөлгө түһэригэр эрэниэххэ дуу.
Бу уонна да атын боппуруостары быһаарарга өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата муниципалитеттары кытта наука тэрилтэлэрин тардан күүскэ үлэлиэҕэ. От ыйыгар аан дойду таһымнаах научнай-үөрэтэр киин статуһун ылбыт “Север” научнай-үөрэтэр киин үлэтин тутаах хайысхатынан буолуоҕа.
Бырабыыталыстыба климат уларыйыытын учуоттаан ойуурдары баһаартан көмүскүүр саҥа программаны ырытан оҥороругар сорудахтыыбын. Климат уларыйыытын аахайбат уонна аанньа ахтыбат буоларбыт табыллыбат! Бу бары уопсай кыһалҕабыт, улуу дойдубут бүттүүнүн ойуурдарын дьылҕата буоларын быһыытынан этиилэрбитин федеральнай таһымҥа таһаарыахпыт. Тайҕабытын көмүскүүр охсуһуу дьэ саҕаланна!
____________________
Күндү доҕоттор, биир дойдулаахтарым!
Бу сайын төһө да уустук кэмнэр үөскээбиттэрин үрдүнэн, баһаары тохтотор күннээҕи үлэҕэ Сахабыт сирин олохтоохторун күүстээх санаалара, сомоҕолоһуулара мин санаабын өрө көтөҕөр, инникигэ эрли үөскэтэр.
Төрөөбүт дойдуларын баһаартан көмүскүүргэ туруммут биир дойдулаахтарбытынан ис сүрэхпиттэн киэн туттабын. Баһаары утары охсуһуу инники күөнүгэр баҕа өттүнэн уонна сулууспатын быһыытынан үлэлиир хас биирдии киһиэхэ махтанабын.
Баҕа өттүнэн үлэлиир дьоҥҥо ас астыырга көмөлөһөн, баһаары умулларар тэрилинэн өйөөн, толору хааччыйыыга кыах баарынан көмөлөһөр дьоҥҥо махталым муҥура суох.
Бу барыта биһиги сөптөөх суолу тутуһарбытын, түмсүүлээх буолуу уонна биир санаа көннөрү тыл эрэ буолбакка, элбэх омуктаах хотугу норуот ис туруга буоларын туоһулуур.
Омугуттан эбэтэр бэлиитикэҕэ көрүүлэриттэн тутулуга суох бар дьоммут үтүө майгылаахтарын, дойдуга бэриниилээхтэрин уонна хорсун санаалаахтарын көрдөрөр.
Бу барыта урукку өттүгэр буолбатах алдьархай ааҥнаабытыгар арылхайдык көһүннэ. Хомойуох иһин, баһаары умуллара сылдьан Чурапчы улууһугар Элбаги Агасиевич Игитян суорума суолланна. Саха сирин бары олохтоохторун махталларын уонна ытыктабылларын бэлиэтээн, эрмээн норуотун хорсун уолун “Гражданскай килбиэн” бэлиэнэн өлбүтүн кэннэ наҕараадалыырга быһаардым.
Алдьатыылаах баһаары утары күннэтэ үлэлии сылдьар дьону ытыктыыбыт уонна кинилэргэ махтанабыт. Сомоҕолоһон, күүспүтүн түмэн ыарахаттары ааһыахпыт, эмсэҕэлээбит Бэс Күөлү чөлүгэр түһэриэхпит. Дьиэлэрин уокка былдьаппыт дьон алтынньы 15 күнүгэр диэри толору хааччыллыылаах дьиэлэргэ киириэхтэрэ. Бэс Күөл оҕолоро “Артек”, “Орленок” уонна “Океан” лааҕырдарга сынньана барыахтара, дьарҕа ыарыылаахтар дойдубут киин эмтэнэр сирдэригэр доруобуйаларын көннөрүнүөхтэрэ. Сэлиэнньэ социальнай инфраструктуратын тупсарар туһунан этиибитин дойду Президенэ Владимир Владимирович Путин өйөөтө.
Быйылгы кураан тыа хаһаайыстыбатыгар, сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ охсуулаах буолла. Онон ойуур баһаардарыттан итэҕэһэ суох кыһалҕа тирээн турар. Бырабыыталыстыбаҕа тыа олохтоохторо сүөһүлэрин, хаһаайыстыбаларын чөл хаалларалларыгар көмөлөһөр дьаһаллары ылынарыгар сорудахтаатым. Үлэ ыытыллар, тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин кыһалҕаларын бары бииргэ быһаарыахпыт.
Ойуур баһаардара саҥа үөрэх сыла саҕаланарыгар мэһэйдиэхтэрэ суоҕа. Балаҕан ыйын 1 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ бары оскуолалара үөрэнээччилэри көрсөргө бэлэм буолуохтара. Ыарыы утары ирдэбиллэри тутуһаммыт, бу соругу толоруохпут!
Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Уоту кытта охсуһуу барыбытын сомоҕолоото. Күүспүтүн түмэн, биир санаанан уоту кытта охсуһууга кыайыылаах тахсыахпыт диэн бигэ эрэллээхпин!
Күндү биир дойдулаахтарым! Сомоҕолоһон, биир санаалаах буолан, дойдубут айылҕатын көмүскээн, кыайыылаах тахсыахпыт!
