“Кыым” бириистэрэ хаһаайыннарын буллулар

Үйэ уларыйар, дьыл сыҕарыйар... Ол тухары “Кыым” норуот хаһыата саха дьонугар-сэргэтигэр анаан, тахсыбытын курдук, тахсар. Быйыл “Кыым” хаһыат бастакы нүөмэрэ бэчээттэммитэ лоп курдук үйэ сааһын туолан, үлэһиттэр, ааҕааччылар даҕаны сүргэбит көтөҕүллэн сылдьар. Бу кэм иһигэр төһөлөөх нүөмэр таҥыллан тахсыбытын, төһөлөөх элбэх киһи үлэлээн ааспытын, төһө киһи сырдатыллыбытын ким ааҕан билиэ буоллаҕай? Оччоттон баччааҥҥа диэри “Кыым” -- саха дьонугар сирдьит сулус.

Хаһыат ааҕааччы баарын эрэ тухары баар. Хаһыаттарын “кимиэхэ да биэрбэт” эрэллээх ааҕааччыларбытыгар биһиги хас сыл аҥаарын аайы сүүйүүлээх сурутууну биллэрэбит. Ол курдук, “Кыымҥа” суруппут дьон кибитээнсийэлэрин хомуйан, бириистэри оонньотууну инстаграм сирэйбитигэр аһаҕас эпииринэн бу сааскыттан таһаарабыт. Оннук курдук, 2021 сыл иккис аҥаарыгар сурутуу сүүйүүлээх оонньуутун соторутааҕыта эрэ, алтынньы 5 күнүгэр, икки түһүмэҕинэн ыыттыбыт. Инстаграм аһаҕас эпиирэ биир чааска хааччахтаах буолан, тохтобул кэнниттэн салгыы уһуллубут. Бириис хаһаайынын нүөмэрин лототронтан эрэкэлээмэ салаатын үлэһиттэрэ Арина Стручкова уонна Айсен Корнилов таһаардылар. Ол нүөмэринэн сурутааччы нүөмэрэ, аата, дойдута экирээҥҥэ тахсар. Барыта ыраас, дьэҥкэ, өйдөнүмтүө. Ону kyym.ru диэн инстаграмҥа сирэйбитигэр киирэн, көрөөрүҥ.

Бу түгэн сүрүн уратыта – “Кыым” 100 сылынан 100 бириис туруорулунна. Онуоха успуонсардары таһынан “Ситим” медиабөлөх, “Кыым” хаһыат үлэһиттэрэ бука бары үлэлээтилэр. Сурутуу партнера – “Юнилайн” Арассыыйа кыһата. Сүүйүүлээх латырыайа сүрүн успуонсара – “Рыболов” маҕаһыын, салайааччы Саргылана Алексеева. Ооньотууну хонтуруоллуур хамыыһыйаҕа “Ситим” медиа-бөлөх генеральнай дириэктэрэ Владимир Степанов, Арассыыйа буостатын Саха сиринээҕи салаатын сурутууга отделын салайааччыта Ньургуйаана Бурцева, “Кыым” хаһыат эрэдээктэрэ Иван Гаврильев үлэлээтилэр.

Оҥочо мотуорун сүүйэн ылла!

Латырыайаҕа, мэлдьи буоларын курдук, кыра бириистэн буолбакка, төттөрүтүн, улахантан саҕалаатыбыт. Сурутааччылар бэйэлэрэ эбэтэр буостаҕа, сурутааччыларга суруйтарбыт кибитээнсийэлэрин ыытар буоланнар, сорохтор ааттара толорута суох. Ааттарын, араспаанньаларын, аҕаларын аатын бастакы буукубалара эрэ суруллубут кибитээнсийэлэр эмиэ бааллар. Онтон биһиги санаарҕаабаппыт. Улууһа, нэһилиэгэ эрэ билиннэр, Саха сиригэр киһини дэбигис булаҕын. Онон бириискэ тиксибитин кыайыылаах бэйэтэ эрэ буолбакка, билэр дьоно эмиэ истэн билиэхтэрин сөп. Оннук барыта 1772 квитанция эрэдээксийэҕэ тиксэрилиннэ. Эбэн эттэххэ, бирииспит саамай кыра бирииһэ 1,5 тыһ.солк. суумалаах.

Быйылгы супер-бириискэ “Рыболов” маҕаһыын 82 (!) тыһ.солк. суумалаах “Goldstream” T 9,8 BMS оҥочо мотуорун туруорда. “Кыым” хаһыакка сыл аҥаарыгар суруппут манньаҕа маннык сыаналаах, сир аайы ыһылла сыппат дьоһун бирииһи тутар олус үчүгэй буолбатах дуо?! Дьэ, бу бирииһи Горнай улууһун Бэрдьигэстээҕин олохтооҕо Мария Попова сүүйдэ. Мария Иннокентьевна сүүйүүтүн туһунан миигиттэн эрэ истэн, соһуйда. Бастаан утаа мах бэрдэрэн баран, сыыйа кэпсээн-ипсээн барда.

-- Дьэ, доҕоор, соһуччу сонун буолла! Өрүһэ да суох буолларбыт, улахан оонньуу улахан бирииһигэр тиксибиппититтэн үөрэбит эрэ. Бирииспитин хайаан даҕаны иҥэриниэхпит, туһаныахпыт. Биир бэйэм хаһан да латырыайаҕа харандааһы да сүүйбэтэх киһибин. Онон олус долгутуулаах түгэн буолла. “Кыым” хаһыаты суруппутум ыраатта. Биири да хаалларбакка, барытын ааҕабын. Мин санаабар, наадалааҕы барытын сырдатаҕыт. Киһи эбэрэ да, көҕүрэтэрэ да суох. Онон тапталлаах хаһыаппыт эрэдээксийэтигэр махтанан туран, үлэһиттэригэр доруобуйаны, таһаарыылаах үлэни, этэҥҥэ буолууну баҕарабыт, -- диэн кини санаатын үллэһиннэ.

 Бирииспитин хайаан даҕаны туһаҕа таһаарыахпыт!

Иккис улахан бириис – “Даймондс Тур” туристыыр пиирмэ туруорбут 35 тыһ.солк. суумалаах сэртипикээтэ. Пиирмэ үлэһиттэрэ бирииһи сүүйбүт киһиэхэ талбыт хайысхатыгар ити суума иһинэн билиэти эбэтэр путевканы оҥорон биэрэллэр. Онон “сыл аҥаарын иһигэр “Кыым” хаһыаты ааҕарыгар эбии босхо путевкаҕа тиксэр дьоллоох кимий?” диэтэргит – Муома улууһун Хонуутун олохтооҕо Мария Михайловна Черова кибитээнсийэтин нүөмэрэ тахсан кэллэ!

83 сааһыгар сылдьар кырдьаҕас урукку кэмҥэ эргиэҥҥэ, олох-дьаһах кэмбинээтигэр үлэлээбит. Кэргэнэ Афанасий Алексеевич 85 сааһыгар сылдьар.

-- Хонууга урут 4 тыһыынча киһи олорорун билэр этим. Кэлин өлүү-сүтүү, көһүү элбээн, лаппа аҕыйаата. Түөрт оҕобутуттан иккитэ манна баар. Биир кыыспыт Дьокуускайга, биир уолбут Ытык Күөлгэ олохсуйдулар. Сиэннэр кэлэ-бара сылдьаллар. Урут “Саха сирин” суруйтаран ааҕар буолар этибит. Онтубут сонуна сыыйа сойон, суруйуулара уостан, “Кыымҥа” көспүппүт. Сурулларга эбии тыа хаһаайыстыбатын туһунан суруйуу элбиэн баҕарабыт. Ону таһынан ыччат дьарыгар, олоҕор болҕомтону уураргыт буоллар. Киһи бэйэ оҕотугар холобур гынан кэпсиирин курдук.

Латырыайаҕа бачча тухары тугу да сүүйбэтэҕим. Сааһырбыт, ыарытыйар дьоҥҥо табыгаһа суох бириис да буоллар, оҕолордоох, сиэннээх дьон бирииспитин туһаҕа таһаарыахпыт. Аныгы дьон кэлэр-барар. Онон олус наадалаах бириис кэллэ. Бука бары чэгиэн сылдьыҥ! Улахан махтал!

“Кыымнаах” буоламмын, тэлэбиисэргэ тигистим!”

Үс бөдөҥ бириистэн биирдэстэригэр – 30 тыһ.солк. сыаналаах тэлэбиисэргэ Сунтаар улууһун Маар Күөлүн олохтооҕо Александра Горохова тигистэ. Эрийбиппэр почта үлэһититтэн сүүйүүтүн туһунан истэн, үөрэн олорор эбит.

-- Маар Күөл төрүт олохтооҕобун. Бэрэдэбиэһинэн, биэкэринэн үлэлээн, биэнсийэҕэ тахсыбытым. Кэргэним Иннокентий Дмитриевич сааһын тухары биэлсэринэн үлэлээбитэ. Биэнсийэлээх дьон, орто ыал сиэринэн, дьиэ ис-тас үлэтин бөрөөн, сынньалаҥнык олоробут. Бу эргин дьиэ үксэ уотунан сылытыллар, киин ититиигэ холбоммуттар эмиэ элбэхтэр. Сайын кыра-кыралаан сир астаатым, оҕуруоппун көрдүм-иһиттим. Кырдьаҕастар сүрдээх түмсүүлээх этибит даҕаны, хамсык буолан, дьиэҕэ хаайтардыбыт. Кылгас кэми тулуйа түстэххэ, этэҥҥэ буолар инибит диэн эрэнэбит.

“Кыым” хаһыаты төрөппүттэрим саҕаттан ааҕабын. Хаһыата суох сатаммаппын. Чэпчэтиилээх сурутууну көтүппэт идэлээхпин. Бу сарсын эмиэ бараары олоробун. Үйэлээх сааспар латырыайа диэҥҥэ кыттыбатах киһибин. Итэҕэйбэт да этим. Хаһыакка сурутан, тугу эрэ сүүйүөм диэн санаан да көрбөккө олорбутум. Дьэ, наһаа үөрүүлээх сонун буолла! Икки оҕобут куоракка олороллор. Кыыһым аах соторутааҕыта эрэ тэлэбиисэрдэрэ алдьаммытын билбит курдук, солбук кэмигэр кэлэ охсубута соһуччутун! Буолаары буолан, босхо эбээт! Дьэ, онон, тапталлаах хаһыаппыт 100 сылынан сахабыт дьонугар эҕэрдэбитин, “Кыымнарга” махталбытын тиэрдэбит.

Барыта – ааҕааччыбыт туһугар!

Ааҕааччыларбыт үөрүүлэрэ – биһиэхэ эмиэ үөрүү. Ону тэҥэ улахан махталбытын бу оонньууну тэрийбит күндү успуонсардарбытыгар аныыбыт. Ол курдук, “Рыболов” маҕаһыыҥҥа (сал. Саргылаана Алексеева), “Даймонд Турс” туристыыр пиирмэҕэ (сал. Геннадий Дегтярев), “СахаТЭК” АУО (сал. Афанасий Максимов), “Туймаада” Агрохолдиҥҥа (сал. Петр Ефремов), “Виктория” миэбэл маҕаһыыныгар (сал. Виктория Федорова), “Байанай” маҕаһыыҥҥа, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Дьабыыл оскуолатын кэлэктиибигэр, урбаанньыт Василий Бурцевка, Зоя Петроваҕа, “Азбука” кэнсэлээрийэ маҕаһыыныгар (сал. Нина Семенова), Саргылаана Николаеваҕа, “Мейтан” пиирмэ маҕаһыыныгар (сал. Ольга Сергеева), “Кукломания” тэрилтэҕэ, “Ситим” медиа-бөлөххө (сал. Владимир Степанов), биир идэлээхпитигэр -- Саргылаана Багынановаҕа барҕа махтал!

Билиҥҥи цифровизация, интэриниэт үйэтигэр кумааҕы хаһыат кыһыл көмүскэ тэҥнээх. Электроннай хаһыат сонуна сотуллан, суруйуута суураллан иһэр буоллаҕына, кумааҕы хаһыат үйэтитэн сытар аналлаах. Ол да иһин “суруллубут -- суоруллубат” диэн этии олохсуйан хааллаҕа.

Алтынньы 4-14 күннэригэр “Кыым” хаһыакка чэпчэтиилээх сурутуу ыытыллар. Дэкээдэ кэмигэр хаһыат 40 бырыһыан чэпчиир. Кэлэр сыл бастакы аҥаарыгар суруппут күндү ааҕааччыларбытыгар, мэлдьи буоларын курдук, бу сырыыга эмиэ дьоһун бэлэхпитин бэлэмнээн эрэбит. Урукку кэмнэргэ норуокка олус сэҥээриллибит Мандар “биэс хараҕын”, Сөдүөт алҕаабыт “этиҥ охсубут маһын” салҕаан, олоххо-дьаһахха, дьоро күҥҥэ туттуллар алгыс тыл тэттик кинигэтин сааһылыы, саамылыы сылдьабыт.

“Кыым” хаһыат саха тыла барҕарарын, сахалыы үгэс үйэтитиллэрин, сахалыы сиэр-майгы тэнийэрин, саха норуота сайдарын туһугар туруулаһар. 2021 сыл иккис аҥаарыгар сурутуу 100 бирииһигэр тиксибит 100 дьоллоох ааҕааччыларбытын эҕэрдэлээн туран, чэгиэн доруобуйаны, үтүө туругу баҕарабыт. Сахалыы тыллаахха тыын – “Кыым”!

“Кыым” хаһыат 2021 сыл иккис аҥаарыгар сүүйүүлээх сурутуу түмүгэ

//Дьон аата, аадырыһа квитанцияҕа хайдах суруллубутунан сылдьар

Сүүйүүгэ тиксибит ааҕааччыларбыт, бириистэргитин Дьокуускай куорат Киров аатынан уулусса 18 нүөмэрин В блогар 7 этээскэ 710 кэбиниэттэн кэлэн ыларгытыгар.

Оксана ЖИРКОВА.