Ил Түмэн Хонтуруоллуур кэмитиэтэ сэтинньи 17 күнүгэр тыл сокуона туолуутун туһунан мунньахтаата. Онно Ил Дархан уонна бырабыыталыстыба дьаһалтатын Тыл сайдыытын боппуруостарыгар управлениетын салайааччыта Римма Жиркова, СӨ үөрэҕин миниистирин эбээһинэһин толорооччу Ирина Любимова дакылааттаатылар. Уопсайынан, дьокутааттар төрөөбүт тыллары сайыннарыы судаарыстыбаннай бырагырааматын туолуута, тыл сокуона олоххо киириитэ бытааннык уонна систиэмэтэ суох барарын бэлиэтээтибит. Ил Түмэн сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева тыл бырагырааматыгар көрүллүбүт үбү табатык уонна көдьүүстээхтик туһанары туруоруста. Ол курдук, СӨ үөрэҕин министиэристибэтэ тоҕо учуобунньук оҥоһуутугар бу үптэн харчы өлүүлэспитин туоһуласта. Учуобунньук оҥоһуутугар үөрэхтээһин үбүттэн харчы көрүллэрин, оттон тыл бырагырааматыгар көрүллүбүт харчыттан оҕолорго тыл суолтатын кэҥэтэр эйгэни улаатыннарар наадатын ыйда. Павел Ксенофонтов курдук саха тылын туһугар кимиилээхтик киирсэр дьокутааппыт ити туһунан өссө биирдэ тоһоҕолоон эттэ. Сокуон туолуутун парламент эрэ буолбакка, норуот бэйэтэ эмиэ хонтуруолластаҕына быдан дьайыылаах буолар. Холобур, Татарстаҥҥа сылдьан бэлиэтии көрбүт түгэммиттэн аҕыннахха, тыл сокуонун туолуутугар олохтоохтор эмиэ күүскэ ылсан кыттыһар буоланнар, төрөөбүт тыллара туттуллар эйгэтэ кэҥиир. Татаардар, холобур, “Норуодунай хонтуруол” диэн хамсааһын чэрчитинэн “биһиги бөһүөлэктэрбитигэр тэрилтэ аатын татаардыы суруйбаттар, аахайбаттар, ону болҕомтоҕо ылан бэрэбиэркэлээҥ” эҥин диэн үҥсүһэн административнай дьыаланы тэрийтэрэллэрин, татаардыы сурук тэнийиитин ситиһэллэрин билэбит. Ол иһин татаар тыла бигэ туруктанар буоллаҕа. Онон, сахабыт тылын сайдыытыгар хас биирдии саха киһитэ туруннаҕына, сокуон туолуутун хонтуруолластаҕына эрэ элбэҕи ситиһэрбитин умнумуоҕуҥ, онно бары ылсан үлэлэһиэҕиҥ!
Эрэннэрбитим курдук, сэтинньи 16 күнүгэр “Кыым” көҕүлээһининэн “Хамсык уонна тыа сирэ: тугу гыныахха?” диэн төгүрүк остуолу тэрийэн ыыттым. Төгүрүк остуолбутугар 50-тан тахса киһи холбонон, 3 чаастаах бэрт сэргэх, киэҥ кэпсэтии таҕыста. Хомойуох иһин, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, хамсыгы бохсор өрөспүүбүлүкэтээҕи суһал ыстаап салайааччытын солбуйааччы Ольга Балабкина төһө эмэ персональнай ыҥырыы барбытын үрдүнэн, биллибэт төрүөтүнэн манна кыттары наадалааҕынан аахпата. Оттон киниэхэ туһулаан элбэх ыйытыы бэриллибитэ. Ольга Валерьевна иккис сылын күн ахсын хоруона хамсыгын туһунан брифиннэри тэрийэн ыытарын бары билэбит. Оттон онно этиллэр ыстатыыстыка дьиҥнээх хартыынаны көрдөрбөтүн төгүрүк остуол кыттыылаахтара хаста да анаан бэлиэтээтилэр. Онтон сылтаан дьон официальнай ыстатыыстыканы итэҕэйбэт буолбутун, хамсыгы утары быһыыны биэрии бытааннык барарын эттилэр. Онон брифиннэри саҥалыы, атыннык, дьиҥнээх олоҕу кытта ситимнээх ыстатыыстыкаҕа олоҕуран ыытар уолдьаспытын туһунан этии киирдэ.
Төһө эмэ ыҥырык барбытын үрдүнэн, Росздравнадзор салайааччыта Е.Н. Иннокентьев да, кини үлэһиттэрэ да төгүрүк остуолга эмиэ кыттыбатылар. Оттон кинилэр эминэн хааччыйыыны, эмтээһини быһаччы хонтуруоллуур федеральнай киин тэрилтэтэ буолалларын умнуо суох тустаахтар. Биллэн турар, тыа сиригэр эминэн-томунан хааччыллыы быстар мөлтөҕө, ыалдьыбыт дьоҥҥо босхо көрүллэр эмп суоҕа уо.д.а. элбэхтик этилиннэ. Ону мэдиссиинэ страховкатын бэрэстэбиитэллэрэ, улуус мунньаҕын дьокутааттара: Амма дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, инфекционист быраас Софья Александрова, Өлөөн дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Марина Николаева, Сунтаар дьокутааттарын бэрэссэдээтэлэ Ульяна Попова бигэргэттилэр, кинилэргэ бу туһунан бэрт элбэх үҥсүү киирэр эбит. Туһааннаах уорган кыттыыны ылбатаҕыттан боппуруос салгыҥҥа ыйанан хаалла.
Маны таһынан, улуустарга хамсыктан эмтэнэ сытар ыарыһахтарга аһынан хааччыллыы аһара мөлтөҕүн бэлиэтээтилэр. Чугас киһитэ, аймаҕа аттыгар суох буоллаҕына, бу ыарыһахха дьиэттэн ким да эбии ас таспат. Оттон кутталлаах ыарыыны утары охсуһа сылдьар киһиэхэ иҥэмтэлээх, тотоойу ас улахан суолталаах. Онон балыыһалары аһынан хааччыйыыны быһаарар сөптөөхтүк уолдьаста.
Бу төгүрүк остуолга тахсыбыт кэпсэтии туһунан сиһилии “Кыым” хаһыакка 6-7 бал. ааҕыҥ. Кэлэр нүөмэрдэргэ хоруона хамсыгар ыалдьыбыт дьон доруобуйаларын чэбдигирдэргэ төрүт аспыт-үөлбүт дьайыытын, туттуллуутун көдьүүһүн туһунан төгүрүк остуолу былаанныыбыт. Онуоха эһиги этиилэргитин күүтэбит.
Күндү доҕоттор! Хоруона хамсыгын утары быһыыны ыллахпытына эрэ бу дьаҥы кыайар кыахтаахпыт. Онон куттаммакка быһыыны ыларга тиэтэйиҥ, бэйэҕитин уонна чугас дьоҥҥутун харыстааҥ. Быстахтан-былаҕайтан быһыы эрэ быыһыа.
Этэҥҥэ буолуҥ!
Бар дьон дьокутаата Мария Христофорова
