Үгэс курдук, сыл бүтүүтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев уонна АЛРОСА хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов алмаастаах хампаанньа үпкэ-харчыга уонна хаһаайыстыбаннай үлэҕэ-хамнаска сыһыаннаах сыллааҕы үлэтин түмүктэрин ырыттылар, кэлэр сыллааҕы былааннары торумнаатылар. Сергей Иванов ааһан эрэр 2021 сылы “олус ситиһиилээх” диэн сыаналаата. Ол курдук, быйыл АЛРОСА хампаанньа хаһааҥҥытааҕар даҕаны элбэх алмааһы-бирилийээни атыылаан рекорд олохтоото, дивиденд төлөбүрүн икки төгүл улаатыннарда итиэннэ нолуок төлөбүрүн элбэттэ. Онон сыл түмүгүнэн, хампаанньа урукку өттүгэр хаһан даҕаны атыылаабатах элбэх алмаас-бирилийээн бородууксуйатын батарар буолла – 46 мөлүйүөн кэриҥэ карааты.
Ааспыт аҕыс сылы кытта тэҥнээтэххэ, ааһан эрэр 2021 сылы АЛРОСА хампаанньа олус ситиһиилээхтик, хаһааҥҥытааҕар да барыстаахтык түмүктээн эрэр. Ол туһунан хампаанньа үп-харчы уонна хаһаайыстыбаннай үлэ-хамнас эйгэтигэр 2021 сыллааҕы үлэтин барыллаан түмүгүн таһаарар уонна 2022 сылы былаанныыр көрсүһүүгэ өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев эттэ.
“Быйыл Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр рекордаах дивидени тутта – 50 миллиард кэриҥэ солкуобайы. Ити сууматтан 11 миллиард солкуобайа өрөспүүбүлүкэ аҕыс улууһун (аахсыйалаах улуустарга) бүддьүөтүгэр киирдэ. Бэлиэтээн эттэххэ, хампаанньа устуоруйатыгар улуустарга итиччэ элбэх дивиденд харчыта киирбитэ диэн суоҕа. Ити 2020 сыллааҕы дивидентэн икки төгүл элбэх суума.
Уопсайынан, бу сыллааҕы дивиденд суумата ааспыт аҕыс сыл устата (2009-2016 сылларга) өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр киирбит дивидентэн биллэ элбэх”, – диэн өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана эттэ.
АЛРОСА генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов иһитиннэрбитинэн, хампаанньа хостооһунун номнуо сыл саҥатыттан эбэн барбыт. Ол түмүгэр, быйылгы сыл бүтүүтүгэр, барыта холбоон 32,5 мөлүйүөн караат алмаас хостоммут. Ити – 2020 сыллааҕыттан 8 %-нан үрдүк көрдөрүү. Онон быйыл хас биирдии аахсыйалаах улуус (Бүлүү, Үөһээ Бүлүү, Ньурба, Сунтаар, Мииринэй, Ленскэй, Өлөөн, Анаабыр) бүддьүөтүгэр 1,3-түү миллиард солкуобай киирбит.
2021 сыл түмүгүнэн, хампаанньа социальнай эйгэҕэ ороскуота 6,5 миллиард солкуобай буолбут. Ол эбэтэр былырыыҥҥы көрдөрүүттэн инньэ 10 %-нан элбээбит. Эһиил ити сууманы эмиэ улаатыннарар-элбэтэр былааннаахтар – 7,4 миллиард солкуобай буолуохтаах.
Санаттахха, быйыл АЛРОСА хампаанньа уонна Саха өрөспүүбүлүкэтэ социальнай-экэнэмиичэскэй эйгэҕэ 5 сыл болдьохтоох бииргэ үлэлэһии сөбүлэҥин саҥаттан түһэрсибиттэрэ. “Ити кэрчик кэм иһигэр АЛРОСА хампаанньа үөрэхтээһин, доруобуйа харыстабыла, социальнай хааччыйыы, култуура, успуорт, билим, тулалыыр эйгэ харыстабылын уонна территориялары тупсарыы сайдыытыгар 4 миллиард кэриҥэ солкуобайы биэриэҕэ. Быйыл үөһэ ахтыллыбыт эйгэлэри сайыннарыыга 700 мөлүйүөн солкуобай көрүллүбүтэ. Оттон 2022 сылга, ол эбэтэр эһиил, 800 мөлүйүөн тыырылынна”, – диэн хампаанньа генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Алексей Дьячковскай үллэһиннэ.
“Төһө даҕаны быйыл уустуктар баалларын, оҥорон таһаарыы сорох салаата өр кэм устата тохтоон туран баран үлэлээбитин үрдүнэн, 2021 сылы хаһааҥҥытааҕар даҕаны ситиһиилээхтик түмүктээн эрэбит, хампаанньа рекордаах көрдөрүүлэри ситистэ. Ол түмүгэр төлүүр нолуокпут улаатан, өрөспүүбүлүкэ уонна аахсыйалаах улуустар бүддьүөттэригэр киирэр үп-харчы суумата эбилиннэ, – диэн суруналыыстардыын чыпчылҕан көрсүһүү кэмигэр генеральнай дириэктэр Сергей Иванов эттэ. – Биһиги Айсен Сергеевичтиин инвестиция бырагырааматын туһунан кэпсэттибит. Инвестиция киириитэ уонунан бырыһыан эбиллиэҕэ. Ол иһигэр алмааһы хостуур эбийиэктэри уонна социальнай инфраструктураны тутуу киирэллэр”.
АЛРОСА генеральнай дириэктэрэ эбэн эппитинэн, быйыл хампаанньа 1800 саҥа үлэ миэстэтин тэрийбит. Сүрүннээн, Саха өрөспүүбүлүкэтигэр. Оттон эһиилгиттэн 2020 сыллаахха хампаанна салааларыгар буолбут сарбыйыыны толуйар үлэ-хамнас былааннанар. Судургутук эттэххэ, үлэһит ахсаана өссө эбиллиэхтээх.
Көрсүһүү кэмигэр Айсен Николаев быйыл АЛРОСА хампаанньа социальнай инвестицияны ботуччу улаатыннарбытын бэлиэтээтэ. Чуолаан, Мииринэй улууһугар. “Ол Саха сиригэр эрэ буолбакка, бүтүн Арассыыйаҕа суох үтүө холобур. Биһиги алмааһы хостуур, онон өрөспүүбүлүкэ этэҥҥэ буолуутугар, байылыат олохтоноругар кылааттарын киллэрэр бар дьоммутугар болҕомтобутун ууруохтаахпыт. 2022 сылга АЛРОСА-ттан киирэр үп өрөспүүбүлүкэ консолидированнай бүддьүөтүн үс гыммыт биирин ылыаҕа”, – диэтэ Ил Дархан уонна мантан антах Мииринэй улууһун доруобуйа харыстабылын, үөрэхтээһинин эйгэтин үлэһиттэрэ уоппускаҕа хампаанньаттан киирэр үп көмөтүнэн көтүөхтэрин сөбүн, оттон оскуола оҕолоро итии аһылыгынан хааччыллыахтарын туһунан эттэ.
“2021 сылга хампаанньа Мииринэй уонна Ленскэй улуустарын социальнай сайдыытыгар үчүгэй, бигэ кылааты киллэрдэ. Улуустар, хампаанньа уонна СӨ бырабыыталыстыбатын сыһыана саҥа таһымҥа таҕыста. Оттон ол атын, саҥа соруктары быһаарарга төһүү буолар. Хампаанньа Мииринэй улууһугар бүддьүөт эйгэтин үлэһиттэрин өйүүргэ туһаайыллыбыт үтүө хардыыны оҥордо. Урукку өттүгэр итинник көмө суоҕа. Мин санаабар, ити хардыы Мииринэй улууһун саҥа салалтатыгар улахан төһүү күүс буолуоҕа. Хампаанньа уонна Мииринэй улууһун салалталарын кыһамньытынан, бырабыыталыстыба өйөбүлүнэн, улууска доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр, хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүүгэ, суолу-ииһи тутууга, табыгастаах куорат эйгэтин тэрийиигэ улахан суолталаах соруктар быһаарыллыахтара диэн эрэнэбин. Оттон ол кэлин тиһэҕэр өрөспүүбүлүкэ экэнэмиичэскэй этэҥҥэ буолуутун түстэһэ сылдьар бар дьоммут олохторун таһымын үрдэтиэҕэ”, – диэн Айсен Николаев анаан эттэ.
Генеральнай дириэктэр Сергей Иванов АЛРОСА эһиил даҕаны тирэхтээхтик сайдар былааннааҕын бэлиэтээтэ. Кини хампаанньа бүддьүөтэ 2022 сылга 34-35 мөлүйүөн караат алмаас хостонуо диэн былааннаныллан ылыныллыбытын эттэ.
Буолан ааспыт мунньах кэмигэр экология боппуруоһа эмиэ таарылынна. Сергей Иванов кэпсээбитинэн, эһиил АЛРОСА хампаанньа айылҕа харыстабылыгар сыһыаннаах үлэҕэ-хамнаска 7 миллиард солкуобайтан тахса харчыны тыырбыт. Ону таһынан, 2022 сылга хампаанньа аан бастакытын экологияҕа уонна килиимэккэ анаммыт анал тосхолу ылыныахтаах.
“Экология уонна килиимэт боппуруоһа аҥаардас АЛРОСА-ҕа эрэ буолбакка, бүттүүн өрөспүүбүлүкэҕэ улахан суолталааҕынан, тосхолу оҥорууга норуоттар икки ардыларынааҕы биир бастыҥ хампаанньаны кытыардыбыт. Ити тосхол чэрчитинэн, хампаанньа үлэлиир сирдэригэр экологияҕа куттал суоһуурун кыччатарга, “углерод суолун” аҕыйатарга уонна хампаанньа сайдыытыгар туһуламмыт анал, киэҥ ис хоһоонноох докумуоннар оҥоһуллуохтара”, – диэтэ Сергей Иванов.
