14-35 саастаах дьон ыччат диэн буолар. Ол аата оскуола оҕото 14 сааһын туолла даҕаны, ыччат диэҥҥэ киирсэр.
Ыччат кыһалҕата элбэх. Олортон биир саамай ынырыктара уонна уустуктара – арыгылааһын.
“Аныгы ыччат испэт ээ” диэххит. “Пиибэни тута сылдьар ыччат суох буолла ээ” диэххит. Сөбүлэһиэххэ сөп. Кырдьык, уулуссаҕа пиибэ тута сылдьар, күрүлүүр күнүс арыгылыыр ыччаты биирдэ эмэтик көрсүөххэ сөп. Ол эрээри сыыппара атыны этэр. Социологтар 2003-2010 сс. VII-XI кылаас оҕолорун, устудьуоннары, 20-23 саастаах үлэлиир ыччаты чинчийэн көрөн баран маннык түмүккэ кэлбиттэр:
- Арассыыйаҕа күн аайы 33 % уол уонна 20 % кыыс арыгыны (пиибэни) иһэр.
- Отой итириэр диэри иһэр оҕо сааһа өссө эдэримсийбит – 12 сааска тиийэ түспүт. Санаан көрүҥ, 12 саастаах оҕо хаһыс кылааска үөрэнэрий?
- Урут арыгыны (пиибэни) элбэхтик амсайар саас 16-17 эбит буоллаҕына, билигин 14-15 саас буолла. Ол түмүгэр арыгыттан, арыгылаан ыалдьыы эмиэ улаатта. 2000-2011 сс. усталарыгар 100 тыһ. эрдэҕэс оҕолор (подростоктар) арыгыттан ыалдьаллара 18,1-тэн 20,7-ҕэ диэри элбээтэ.
- 1991 с. оскуола оҕолоро арыгы амтанын аан бастаан 14 саастарыгар 36 % билэр эбит буоллахтарына, 2006-2007 сс. 68 % тиийэ улааппыт.
- Үөрэнээччилэр төрөөбүт күҥҥэ, атын да “кистэлэҥ” тэрээһиннэргэ мустан олорон тугу иһэллэрий?: 27 % – кыра алкоголлаах бааҥкалаах коктейллары, 20 % – кыһыл, үрүҥ арыгыны, 19 % – пиибэни, 7 % – буокканы, коньягы.
Биллэн турар, сыыппара халбаҥныы, уларыйа турар. Саха сирин көрдөрүүтэ да чыҥха атын буолуон сөп. Ол да буоллар, тыала суохха мас хамсаабат...
“Российская газета”
https://rg.ru/2011/09/28/podrostki-poln.html https://rg.ru/2011/09/28/podrostki-poln.html (2011 с.)https://rg.ru/2011/09/28/podrostki-poln.html - comments_block
матырыйаалларынан Егор НИКОЛАЕВ бэлэмнээтэ.
