Хаһан баҕарар билиигэ-көрүүгэ тардыһыылаах, айар-тутар дьоҕурдаах, үлэһит майгылаах киһи инники күөҥҥэ сылдьар.
Быйыл ХИФУ выпускниктара тыа сиригэр аналлаах бырайыактары көмүскээтилэр. Билигин күн ахсын “сайдыылаах үйэҕэ олорбут” диибит. Ол аата аныгы үйэ тэтимин кытары сайдыы, саҥа технологиялары баһылааһын, о.д.а. Маныаха саҥалыы үөрэҕи ыччат аймах ордук ылынан үөрэтэн, олоххо киллэрэр баҕалаах.
Онон “Кыым.ру” саайка ХИФУ выпускниктарын бырайыактарын сырдатабыт.
Николай Местников, ХИФУ выпускнига:
– Биһиги дойдубутугар “Уһук Илин Гектар” сокуона олоххо киирбитэ. Бу сокуон ордук тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар дьоҥҥо, эдэр пиэрмэрдэргэ, үөрүүлээх буолбута. Ол эрэн, үгүс учаастак уута, гааһа, уота суоҕуттан тустаах кыһалҕа үөскүүр. Биллэн турар, инфраструктурата суох сиргэ сайдыы барбат, үлэ атахтанар. Маныаха уот лииньийэтин 30-40 км ыраах сиргэ тартарар хайдах да сатаммат. Холобур, 1 км уот лииньийэтин тардыы сыаната 300-500 тыһ. солк. тэҥнэһэр.
Мин бырайыагым автономнай уоту туттууга аналлаах. Ол эбэтэр, убаҕас оттугу, дизели уонна күн уотун туһаныы.
Бу бырайыагы ымпыктаан-чымпыктаан үөрэтэн, олоххо киллэрэн баран, Уус Алдан Курбуһаҕар олорор аймахтарым “Нэлэгэр” диэн хаһаайыстыбаларыгар үлэлэтиэхпин баҕарабын.
Николай Местников бырайыагын Архитектура уонна тутуу комплексын миниистирин солбуйааччы Галина Новикова өйөөтө.
Иван Попов, ХИФУ выпускнига:
– Бу форум олус интэриэһинэйдик ыытылынна. Тоҕо диэтэххэ, тэрээһиҥҥэ кыттыбыт выпускниктар бэйэлэрин бырайыактарын өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар көмүскээтилэр. Ол аата кэнэҕэски үлэ хайдах ыытыллыахтааҕын бары бииргэ тобуллубут. Эбэн эттэххэ, иһитиннэриини ааспыт үлэлэр бары интэриэһинэйдэр, олоххо-дьаһахха суолталаахтар уонна сайдар кэскиллээхтэр.
Мин нейтропротез диэн мэдиссиинэ хайысхатыгар сыһыаннаах бырайыагы толкуйдаабытым. Илиилэрэ эбэтэр атахтара эчэйиилээх дьон туһанар быратыастарын үөрэппитим. Өссө “Киһи 3Д аатылааһын төрүттээһин” диэн тиэмэнэн эмиэ үлүһүйэбин. Ол эбэтэр, киһи этигэр-сиинигэр ыарыы хайдах тэнийэрин кэпсиир чинчийбит бырайыактаахпын. Билигин нейроинтерфейс диэн хайысханы үөрэтэ, чинчийэ сылдьабын. Биллэн турар, быратыас сыаната сүрдээх ыарахан. Кыһалҕалаах киһи быратыас оҥортороору үп-харчы бөҕө көрдүүр, кирэдьииккэ киирэр. Мин бырайыагым быратыаһы салайан өр үлэлэтиигэ туһаайыллар. Ол иһин “социальнай страховка” сууматыгар сөптөөх, чэпчэки сыаналаах быратыаһы толкуйдуур, оҥорор чинчийиини ыытабын.
Иван Попов бырайыагын ХИФУ салайааччыта Евгения Михайлова уонна Доруобуйа миниистирэ Михаил Охлопков өйүүллэрин биллэрдилэр.
Ити курдук, бииртэн бир интэриэһинэй бырайыактар үөрэтиллэ, олоххо киирэ тураллар. Холобур, Горнайтан Оксана Григорьева логопед кэбиниэтин үлэлэтэр санаалаах. Анал ыстатыыстыка көрдөрөрүнэн, хас сыл ахсын логопед өҥөтүгэр наадыйар, кэпсэтиигэ-ипсэтиигэ кыһалҕаны көрсөр оҕолор элбээн иһэллэр эбит. Онон Оксана бырайыага дириҥ суолталаах диэххэ сөп. Оксана Григорьева бырайыагын Үлэ уонна социальнай сайдыы миниистирин солбуйааччы Марина Богословская өйүүрүн уонна салгыы бииргэ үлэлэһэр баҕатын биллэрдэ.
Өссө Чурапчы ыччата Иннокентий Яковлев полиграфия өҥөтүн улууска сайыннарар сыаллаах, устуудьуйа тэрийэн үлэлэтэр соруктах. Чурапчы аҕа баһылыга Андрей Ноговицын, эдэр киһи үлэтин өйөөтө уонна тута бииргэ үлэлэһэргэ ыҥырда.
“Чахчы, биһиги оройуоммутугар хаачыстыбалаахтык хаартыскаҕа түһүү уонна таһаартарыы өҥөтүгэр дьон-сэргэ сүрдээҕин наадыйар. Онон бу бырайыак олоххо киирэрэ наада” диэн баһылык этэр.
Онтон Тааттаҕа “Иис” мастарыскыайын үлэлэтиэн баҕалаах Альбина Матаннанова бэйэтин баҕатын чопчу эттэ. Кини иискэ маастар-кылаастары тэрийэн, кэрэ аҥаардары сайыннарар баҕалаах. “Биһиги оҥорон таһаарар таҥаспыт-саппыт саха култууратын, оһуорун-мандарын сайыннарыыга күүс-көмө буолуоҕа. Маны таһынан, ырыынакка бэйэ оҥорон таһаарар бородууксуйаларын үксэтиэхпит” диэн кэпсиир. Альбина үлэтин Таатта оройуонун баһылыгын солбуйааччы Ариан Потапов иһиттэ уонна салгыы бииргэ үлэлэһэр баҕатын биллэрдэ.
Бу форумҥа ХИФУ устудьуоннара 9 араас бырайыагы көмүскээтилэр.
Екатерина АФАНАСЬЕВА.
