Мииринэйгэ саха норуотун итэҕэлигэр аналлаах Арчы Дьиэтэ баар буоларыгар туһулаан балачча киһи этиммит буолуохтаах. Кырдьыга даҕаны, тоҕо тутуллуо суохтааҕый? Оттон атын омуктарга дьыала хайдаҕый?
2003 сыллаахха “Зарница” көстүүнэй дириэктэрэ Р.Т.Кильмухаметов быһаччы көҕүлээһининэн, сүрдээх үчүгэй буруус мастан мэчиэт дьиэтэ Фрунзе уулуссатыгар тутуллубута. Бүрээттэр ким хайа иннинэ куорат кытыытыгар, Иирэлээх уулуссатыгар “Намсаал” диэн бэйэлэрин итэҕэллэрин Дьиэтин оҥостубуттара. Бууддаҕа үҥээччилэр Мииринэйгэ өссө элбээтилэр.
Мин сыдьалбынан бу омуктар олус сомоҕолоһуулаах, түмсүүлээх буолан, таҥараларыгар үҥэр да сирдээхтэр, бэйэ-бэйэлэригэр да көмөлөсүһүүлэрэ сүҥкэн. Уус-уран эйгэлэрэ, урамньылара да киэҥ, баай, олохторо-дьаһахтара да байылыат. Оттон саха дьоно Үрүҥ Аар Тойоҥҥо, Күн Күбэй Хотуҥҥа арыылаах алаадьы, үрүҥ сылгы сиэлин үҥэн-сүктэн туран биэриэх, араас иччилэргэ бэлэх-туһах ньымааттыах тустаах сирбит да мэлигир. Манна сайаҕас сахалар бэйэлэрин итэҕэллэрин кэнэҕэски ыччакка тиэрдэр кыахтара кэрэгэй.
Оттон ханнык баҕар омук бэйэтин итэҕэлин тутуһарын, сайыннарарын, Арассыыйа Конституцията бигэтик өйүүр. Арассыыйа сокуонун чэрчитинэн, сахалар бэйэлэрин итэҕэллэрин – Үрүҥ Аар Тойоҥҥо үҥүүнү тутуһар бырааптаахтар. Дьэ кэмниэ-кэнэҕэс оройуоммутугар, саха нэһилиэктэрин сирдэригэр ньиэп-гаас көрдүүр хампаанньа, Арчы Дьиэтин Мииринэйгэ тутуоҕа диэн чунуобунньуктар биллэрэ охсубуттара. Онтубут саха итэҕэлин Дьиэтин буолбакка, норуоттар Доҕордоһууларын Дьиэтин этэллэр эбит. Оттон саха итэҕэлин Дьиэтин тутар буоллахха, Айыы Үөрэҕин билинэр, төрүт былыргы сиэри-туому тутуһар дьоҥҥо туһуланыахтаах этэ. Атын култуура эбийиэгин кытары илбиир, сыбыыр оруна суох, иимпиктээҕэ саарбахтаммат.
Оччотугар маны тоҕо дьоҥҥо букатын өйдөммөттүк, буккуурдаахтык биллэрэллэрин санаам хоппот. Хас биирдии омук итэҕэлэ – төрүт туспа сүүнэр. Туспаннаах, сиэрдээх-туомнаах, быраабылалаах-хаарчахтаах. Онон Мииринэйгэ сахалыы итэҕэл дьиэтэ кэнэҕэски тутуллар да буоллаҕына, ойуччу биһиги норуоппут санаатынан буолуохтаах дии саныыбын.
Станислав Алексеев, Мииринэй куората.
