Былырыын баччаларга Хотугу Кавказка бара сылдьыбытым. Дьиҥинэн, Ингушетияҕа тиийэ барыахтааҕым да, лоп курдук ол кэмҥэ онно сир былдьаһыгын айдаана күөрэйэн, салалтам “сэрэҕэ бэрт” диэн бобон кэбиспитэ. Инньэ гынан, Карачай-Черкесияҕа, Кабарда-Балкарияҕа эрэ сылдьыбытым.

Дьиҥинэн, бастаан бараары оҥостон ингуш кэллиэгэлэрбэр, суруналыыстарга, биллэрбиппэр, “кытаат кэлээр, күүтүөхпүт” бөҕө буолбуттара. Ити кэмҥэ кинилэр баһылыктара Ю.Евкуров өрөспүүбүлүкэ сирин-уотун кистээн Чечняҕа биэрбититтэн сылтаан улаханнык уордайан, итийэн-кутуйан, баһылыктарын устарга модьуйан “умайан” олороллор этэ. “Биһиэхэ буола турар быһыыны-майгыны Арассыыйа СМИтигэр ханна да көрдөрбөттөр, суруйбаттар, хата, эн хайаан да кэл” диэн ыҥыра сатаабыттара. Дьиҥинэн, барыам этэ да, ол саҕана Ингушетияҕа киирэр суоллары барытын “силовиктар” быһан, куйахтаах тиэхиньикэни мунньан тураллара. Таһыттан онно тугу эрэ билэ-көрө сатыы сылдьар суруналыыһы киллэриэхтэрэ биллибэт этэ.

Кавказ омуктарыгар дьахтар уопсастыбаҕа ылар оруола намыһах. Ол эрээри, бу бырачыастарга ингуш дьахталлара актыыбынай кыттыыны ылбыттарын сөхпүтүм. Бүгүн биир оннук актыбыыс дьахтары – Изабелла Евлоеваны – кытары кэпсэтиибитин таһаарабыт.

Ингуштар долгуйуулара

Былырыын алтынньыга Ингушетия тыһыынчанан олох­тооҕо баһылык Юнус-Бек Евкуров, кистэлэҥ кэпсэтии кэнниттэн, өрөспүүбүлүкэ кыраныыссатын таһынааҕы сирдэри Чечняҕа биэрбитин утаран киин куораттарын уулуссатыгар тахсыбыттара. 37 саастаах суруналыыс Изабелла Евлоева ингуштар сирдэрин былдьаппыттарын тус бэйэтин алдьархайын курдук ылынан, ити бырачыастарга актыыбынайдык кыттыспыта, сырдаппыта. 2019 сыл сааһыгар ити аахсыйаҕа кыттыбыт дьону маассабайдык тутан барбыттара. Ити кэмҥэ Прагаҕа стажировкаҕа сылдьыбыт Изабеллаҕа чугас дьоно “Арассыыйаҕа төннүмэ, тутан ылыахтара” диэн көрдөһөннөр, кини билигин да Дьобуруопаҕа хорҕойон сылдьар.

Санаттахха, Чечня уонна Ингушетия кыраныыссата Чечен-Ингуш АССР 1991 с. ыһыллыаҕыттан ыла чуолкайдаммакка турбута. Дудаев-Масхадов саҕана, Чечня туспа арахсан бара сатыырын да саҕана, кыраныысса боппуруоһа быһаарыллыбатаҕа. Арай, 2018 сыл балаҕан ыйын 26 күнүгэр Чечня баһылыга Рамзан Кадыров уонна Ингушетия оччотооҕу баһылыга Юнус-Бек Евкуров икки субъект административнай кыраныыссатын туһунан сөбүлэһии түһэрсибиттэрэ. Ону Евкуров “биир да миэтэрэ сирбит кыччаабата, кыраныыссаны чуолкай гынаары тэбис-тэҥ сирдэри атастаһан кэбистибит” диэбитэ да, ону көрөн баран картографтар Чечня Ингушетияттан 26 төгүл элбэх сири ылбытын быһаарбыттара. Дьэ, ол кэннэ итии хааннаах ингуштар оргуйан турбуттар: төрүт сирдэрин, онно эбиитин аҕа ууһун башняларын, ону таһынан хас да быраҕыллыбыт ньиэп скважиналарын былдьаппыттар!

Бырачыас лиидэрдэрин кытары федеральнай былаастар көрсүбүттэрэ да, уопсай тылы булбатахтара. Алтынньы 30 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ Конституционнай Суута ити “сири атастаһыы” туһунан сокуону дьиҥэ суоҕунан аахпыта. Ол кэннэ Юнус-Бек Евкуров РФ Конституционнай Суутугар ааһынан, Ингушетия суутун уурааҕын көтүртэрбитэ. Ол тухары бырачыастар күүһүрэн испиттэрэ, оттон сааһыары актыбыыстарга маассабайдык холуобунай дьыала тэрийэн барбыттара.

– Изабелла, хара ааныттан саҕалыахха. Эн, дьахтар киһи, 4 оҕо ийэтэ, тоҕо бу бырачыас “рупора” буолан хааллыҥ?

– Мин Ингушетияҕа Сун­жаҕа төрөөбүтүм уонна улааппытым. Оттон Сунжа оройуона – ити атааннаһыы тахсарыгар төрүөт буолбут сир. 17 сааспар эргэ барбытым. Аҕыйах сыл Москубаҕа олорон баран дойдубутугар төннөн, Назраҥҥа олохсуйбуппут. Мин бэлиитикэни мэлдьи да интэриэһиргиирим, бэйэм блогпар социальнай-бэлитиичэскэй тиэмэлэргэ суруйарым. Дьиҥинэн, кэлин суруналыыс буолан туруом диэн түһээн да баттаппат этим: утуу-субуу оҕоломмутум, кинилэри иитиигэ түбүгүрбүтүм, 32 сааспар диэри биир да үлэҕэ үлэлээбэтэҕим. Кыра уолум 6 сааһын туолбутун кэннэ “ийэ бы­һыы­тынан ытык иэспин тө­лөө­түм, аны уопсастыбаннай олоххо киирсэбин” диэн бы­һаа­рыммытым. Дьүөгэбин кытары “Леди гор” диэн саайт арыйбыппыт, онтон Кавказка олорор дьахталлар олохторун-дьа­һахтарын сырдатар сурунаалы таһаарбыппыт. Ити сурунаалбын сүрэхтиирбэр миигин олохтоох тэлэбиидэнньэ бэлиэтии көрөн, уопсастыбаннай-бэлитиичэскэй эрэдээксийэҕэ ыҥырбыта. Бастаан онно киирэн баран, судаарыстыбаннай ханааллар олоҕу аһара кэлтэйдик сырдаталларын ылыммакка, атын отделга көспүтүм. Ол сылдьан... төрдүһүн хат буолан хааллым...

– Дэкириэккэ бардыҥ?

– Ити бырачыастар саҕала­налларыгар мин кыра кыыспын көрөн дэкириэккэ олорбутум. 2018 сыл сайыныгар кыыһым 1,5 саастааҕа. Ити кэмҥэ би­һиги сирбитин былдьаан эрэллэрин туһунан сурахтар тар­ҕаммыттара. Дьиҥинэн, ити сирдэргэ ымсыырарын Рамзан Кадыров өссө 2013 с. биллэрэн турар. Ол эрээри оччотооҕу уопсастыбаннай балаһыанньа арыый атын этэ. Ол онон хаалбыта. Былырыын оннук сурах эмиэ иккистээн күөрэйэн кэлбитин сорохтор итэҕэйбэтэхтэрэ, “провокация” дии санаабыттара. Оттон мин, арыый информациялаах буолан, ону тута итэҕэйбитим. Ол иннинэ социальнай ситимнэргэ биһиги устуоруктарбыт “Сунжа оройуонугар эспэдииссийэҕэ сылдьан Чечня өттүттэн дорожниктар байыаннай дьон арыаллаах Ингушетия диэки суол тута сылдьалларын көрдүбүт” диэн суруйбуттара, хаартыскалары ыыппыттара. Мин онтон олус долгуйбутум уонна Телеграм ханаалларга ыыппытым.

Балаҕан ыйын 9 күнүгэр, Евкуров хос талыллан инаугурацияланар кэмигэр, биир дьокутаат ити сир туһунан ыйыппыта да, баһылыкпыт тугу да билбэтэҕэ-көрбөтөҕө буолбута. Онтон сотору буолан баран Сунжа оройуонун баһылыга бэйэтин баҕатынан үлэтиттэн уурайбыта. “Өрөспүүбүлүкэ сирин-уотун ыскайдыылларыгар кыттыһар былааным суох” диэн матыыптаан. Ол кэннэ Сунжаҕа миитиннэр саҕаламмыттара.

– Онно сылдьыбытыҥ дуу?

– Биллэн турар. “Хайаан да сырдатыахха наада” диэн быһаарыммытым. Эр дьоммут мустан баран тугу эрэ бэйэлэрин икки ардыгар быһаарсыа этилэр, оттон атыттар тугу да билбэккэ да хаалыахпыт. Мин кэргэним ол миитиҥҥэ хайыы-үйэ тиийэн сылдьара. Балтараа чааһынан мин эмиэ миитиҥҥэ баар буола түспүтүм уонна бастакы быһа эпиирдэрбин са­ҕалаабытым.

Миитини сырдатыы

– Ити миитин сарсыныгар, балаҕан ыйын 26 күнүгэр, Евкуров уонна Кадыров сөбүлэһии түһэрсибиттэрэ. Ити кэмҥэ мин ингуш дэлэгээссийэтин кытта Грузияҕа айаннаан испитим. Алдьархайдаах сонуну истэн уолуйуохпар диэри соһуйбутум. Кыраныыссаны туорааппытын кытта Арассыыйа сибээһэ арахсан хаалбыта. Мин суоппары хас биирдии кафеҕа тохтото-тохтото вайфайга холбонон сонуну истэ сатаабытым, сонуннары ааҕабын, билэр дьоммуттан иһитиннэрии, ролик ыыттарабын. Ону федеральнай оппозиция таһаарыыларыгар (“Дождь”, “МБХ медиа”...) эҥин ыыталыыбын. Ол эрэ кэннэ Ингушетияҕа туох эрэ бэрдэ суох быһыы буолан эрэрин Арассыыйаҕа билэн барбыттара.

Грузияттан төннөрбөр, алтынньы 4 күнүгэр, ити сөбү­лэҥ ратификацията, Норуот мунньаҕа уонна миитин былааннаммыт этэ. Онно кэргэммин, икки обургу саастаах уолбун илдьэ барбыппыт. “Ким да кэлбэтэ буолуо” дии санаабытым, хата, былаахтаах эҥин дьон бөҕө тоҕуоруһан барбыта. Дьахтар эмиэ элбэҕэ. Дьиҥинэн, биһиэхэ дьахталлар дьиэҕэ бүгэн олоруохтаах этилэр буоллаҕа. Ити күн Магаска туох да сибээс суох буоларын курдук интэриниэппитин арааран кэбиспиттэрэ. Мустубут дьоҥҥо парламент дьокутааттара тахсыбыттара уонна ратификацияны утары куоластаабыттарын эппиттэрэ, ол эрээри куоластара ааҕыллыбатах эбит этэ. Онно сылдьан мин эмискэ саа тыаһын истэн баран туттумакка: “Баҕайылар (твари)! Биһиги мантан ханна да барыахпыт суоҕа!” диэн хаһыытаатым. Ону устан ылан хас сонун аайы кыбыта-кыбыта көрдөр да көрдөр буолбуттара. Ол саҥабыттан олус кыбыстыбытым...

Бастакы күн

– Салгыы, дьэ, туох буол­ла?

– Ити күн болдьоҕо суох миитин биллэриллибитэ. Кэргэммин кытта оҕолорбутун ыыталаатыбыт уонна бэйэбит хаалан болуоссакка хоно сыттыбыт. Массыынаҕа утуйарбыт. Миитин 13 күн устата тохтоло суох буолбута. Ол тухары Евкуров пресс-сулууспата би­һиэхэ тахсыбатаҕа, биир да кэмэнтээрийи биэрбэтэҕэ. Мин санаабар, кинилэр бэйэлэрин “кырдьыктаахтык, сөпкө быһыыланабыт” дии саныыллара буоллар, оннук саһан хаалыахтара суох этэ. Миитин бүппүтүн да кэннэ таах олорон хаалбатахпыт: араас тэрилтэлэргэ сурук бөҕө суруйбуппут, Евкуровы астаапкаҕа ыытары туруорсан илии баттааһыны хомуйбуппут, бэйэбит “Фортанга” диэн медиа-ханаалбытын аһан үлэлэппиппит. Фортанга диэн өрүс аата, Кадыровтаах ити өрүс таһын былдьаспыттара. Мин “Фортангаҕа” тохтоло суох миитини сырдаппытым, роликтары укпутум. Роликтар­быт ингуштуу тылынан буолан, ону тылбаастаан, титрдээн тарҕаппыппыт. “Биһиги бала­һыанньабытын аан дойду биллин” диэн.

– Эйигин хаһааҥҥыттан сойуолаһан барбыттарай?

– Сонно тута... Араас тролль бөҕө үөскээн-төрөөн, миигин баһааҕырдан барбыттара. Инстаграмҥа элбэх сурутааччылардаах сирэйдэри атыы­лаһа-атыылаһа үөҕүү, тус олохпуттан хостоон ыла-ыла сымыйа дойҕоҕу суруйуу бөҕө буолла... Социальнай ситимнэргэ сирэйдэрбин алдьаттылар, оннооҕор сим-картабын дубликаттаатылар. Ол эрэ буолуо дуо! Ити кэмҥэ Ингушетияҕа чып кистэлэҥинэн Дмитрий Песков (Путин пресс-сэкирэтээрэ) кыыһын дьүөгэтэ, пиар-ааҕыныстыба хаһаайката Ярослава Манжес кэлэн барбыт этэ. Кини ити троллары (сымыйа баһааҕырдааччылар) үөрэппит-сырдаппыт, биһигини утары интэриниэккэ хайдах сэриилэһэри үөрэппит буолуон сөбүн кэпсииллэрэ.

– Чугас дьонуҥ ити бэлитиичэскэй актыыбынаскын хайдах ылыннылар?

– Уопсайынан, Кавказка эр дьон дьахтар уопсастыбаннай олоххо орооһорун сөбүлээбэттэр. Мин кэргэним, биллэн турар, олус долгуйбута эрээри, ити бырачыаһы сырдатарбын бопсубатаҕа, “наадалаах дьыала” диэбитэ. Кэргэним дьоно, аймахтара, биллэн турар, улаханнык айдаарбыттар, “ойоххун буой, уоскут! Дьиэтигэр олорт” диэбиттэр этэ. Ол эрээри, кэргэним миигин мэлдьи өйдүүр, харыстыыр, үлэбэр мэһэйдэспэт. Ити Кавказ дьиэ кэргэнигэр сонун көстүү буоллаҕа буолуо. Мин киниэхэ олус махталлаахпын.

Ийэм миигин өйдөөбүтэ, өйөөбүтэ. “Биһиги бэйэбит турууласпатахпытына, ким биһиги оннубутугар долгуйуой?” диирэ. Аҕам мин актыыбынаспын тута утарбыта. Сотору-сотру смс ыытара: “Туох буола сыл­дьаҕын?! Оҕолоргун өлөрүөх­тэрэ, бэйэҕин тыыннаахтыы көмүөхтэрэ...”.

Сорох дьон эмиэ өйдөөбөт. Миитин кэмигэр биир кырдьа­ҕас кэлэн: “Бу араллааны дьахталлар таһаардыгыт!” – дии-дии тайах маһынан далбаатаммыта. Онуоха мин кыыһыран: “Мин дьахтар буолбатахпын – мин суруналыыспын, ол иһин кэллим!” диэн саба хаһыы­таабытым. Ол кэннэ “Не женщина, а журналист” диэн Телеграм-ханаал арыйбытым.

Актыбыыстары сойуолаһыы

– Ити бырачыастарга кыт­тыбыккын, бука, кэмсиннэрбиттэрэ буолуо?

– Биирдэ Ингушетия бы­ра­быыталыстыбатыгар үлэ­лиир, бэркэ билэр уонна би­лиҥ­ҥээҥҥэ диэри үчүгэй сыһыам­мытын тутан хаалбыт киһим эрийдэ уонна “эйигин кытары баһылык дьоно көрсүөхтэрин баҕараллар, эйигин үчүгэй дуоһунаска үлэҕэ ылыахтарын саныыллар, тугу баҕараҕын: харчы, дуоһунас, үчүгэй массыына?” диэтэ. Мин онтон улаханнык өһүргэммитим уонна итинник кэпсэтиилэринэн киирбэттэригэр, көрсө сатаабаттарыгар мас-таас курдук этэн кэбиспитим. Ол кэннэ ити тиэмэ иккистээн күөрэйбэтэҕэ.

Биллэн турар, билигин кэлэн санаатахпына, олус ыарахан кэмнэр эбит. Дьиэлээх-уоттаах, оҕолоох-уруулаах дьахтар киһи диэтэххэ, арааһы бары ааспыт эбиппин. Миигин “провокатор”, “Госдеп ааҕына” диэн үөҕэллэрэ. Мин биир хардыыны оҥордум да, кинилэр өссө күүстээх охсууну оҥороллор. Ол киһи уйул­ҕа­тыгар охсор. Биирдэ Дагестантан биир кэллиэгэм мин турукпун өйдөөн, суруналыыстар релокацияларын бырагырааматыгар киирэн Прагаҕа барарбар сүбэлээбитэ. Инньэ гынан, мин Ингушетияҕа буола турар быһылааннары ыраахтан сырдатарга күһэллибитим. Муус устарга дойдулуохтаах этим. Ол эрээри, дойдубар актыбыыстары сойуолаһыы, кинилэри маассабайдык тутан хаайыы саҕаламмыта. Онуоха кэргэним “билигин төн­нөрүҥ эрдэ, кэтэһэ түс, уоскуйбуттарын кэннэ кэлээр” диэбитэ. Мин оччолорго “дьону миитиҥҥэ кыттыбыттарын иһин сыл аҥаарын устата СИЗОҕа олордуохтара” диэн өйбөр да оҕустарбат этим. Сотору буолаат мин визам түмүктэнэр кэмэ кэллэ, ол аата мин Прагаттан тута хаайыыга утаарыллыахтааҕым...

– Ол тоҕо хаайыахтара диэн бүк эрэллээххиний?

– Ити кэмҥэ бырачыас актыбыыстара, “публичнай си­рэйдэрэ” бары СИЗОҕа сыталлара. Уопсайа, отуттан тахса киһи. Итини “ингушское болотное дело” диэн ааттыылар. Билэр дьонум миэхэ “эйигин сөмөлүөт трабыттан тутан ыларга бэлэмнэр” диэн иһи­тин­нэрбиттэрэ. Миигин бырачыас рупорын курдук ылыммыттара.

– Ханнык ыстатыйанан тута сатыылларый?

– Ханнык баҕарар. Мин ити бырачыастары олус элбэхтик сырдаппытым. Онон миигин “за призыв к беспорядкам” диэн ыстатыйанан тутуохтарын сөп. 65 саастаах ытык кырдьаҕастарбытын – Ахмед Барахоевы уонна Малсаг Ужаховы – былаас бэрэстэбиитэлин кырбааһыҥҥа буруйдууллар! Бу нэһиилэ сылдьар кырдьаҕас дьон эдэр байыаннайдарга саба түспүттэр үһү! Ол кэннэ, ама, киһи тугу күүппэт буолуой! Зарифа Сайтуеваны эмиэ туох да сылтаҕа суох хаайан сытыараллар. Зарифа – хаайыллыбыт актыбыыстартан суос-соҕотох дьахтар, кинини “былаас бэрэстэбиитэлигэр саба түһүүгэ” уорбалыыллар. Кинини социальнай ситимнэргэ, эмиэ миигин курдук, араастаан бары хооһурҕаппыттара. Кинини тутан хаайбыттарын кэннэ убайа сүрэҕэ тохтоон өллө. Зарифаны тутан хаайбыттарын биһиги норуоппут олус ыараханнык ылынар. Чэ, баҕар, эр киһини хаайдыннар даҕаны, кини туох иһин эр киһиний! Оттон Кавказ дьахтарын хаайан кэбилээн сытыарыы – туох да сиэригэр дьүөрэтэ суох быһыы. Зарифаны кытары сэргэ, от ыйыгар Рашид Майсиговы хаайбыттара. Мин “Фортангаҕа” үлэлиирбэр Рашид ассистеным этэ. Киниэхэ наркотик быраҕан биэрбиттэр, тутан баран илдьи кырбаабыттар. Кинини туппуттарын кэннэ мин дойдубар төннөрүм кутталламмыта. ФСБ-га кинини доппуруостаабыттарын аахпытым. Онно биэрбит ыйытыктарын аҥаара – мин туспунан. Билигин үтүө дьон Литва национальнай визатын ыларбар көмөлөһөннөр, Вильнюска олоробун.

– Оччоҕо билигин Евро­паҕа олорор буоллаҕыҥ. “Кут­тала суох сиргэ олоробун, көмүскэллээхпин” дии са­­на­наҕын дуу?

– Төһө да туспа-туора дой­дуга олордорбун, миигин “умнубаттар”. Сотору-сотору билбэт дьонум сибээстэһэн “эйиэхэ көмөлөһөөрү гынабыт” дииллэр. Кинилэр “Арассыыйа кыраныыссатыгар турар ханнык эрэ хуторга кэл, онно ханнык эрэ күөл баар, онно тиий... Куоракка көрсөрбүт табыллыбат, кутталлаах” эҥин дииллэр. Мин үөрүйэх дьонтон ыйыталастахпына: “Ону итэ­ҕэйимэ. Хайа да түгэҥҥэ көрсүмэ, ити – Дьобуруопаттан уоран таһаарар угаайылара”, – дииллэр.

– Оттон бэйэҥ дьиэ кэргэниҥ?

– Кэргэним арыый хойутаан кэлбитэ. Кини эмиэ ол хамсааһын актыбыыһа, онон Арассыыйаҕа хаалара кутталламмыта. Оҕолорбун нэһии­лэ аҕаллым. Муус устартан балаҕан ыйыгар диэри кыраныысса таһыгар тахсар пааспары биэрэн быстыбатахтара. Дьиҥэ пааспардар бэлэм этилэр ээ. Биирдэ оҕом бы­лаһааккаҕа оонньуу сылдьарын камераҕа түһэрэн ыытан суоһурҕаммыттара. Ол кэннэ утуйар уум көтөн, оҕолорбун түргэнник аҕалтарарга туруммутум. Евкуров дуоһунаһыттан барыаҕыттан, саҥа баһылык Махмут-Али Калиматов дуоһу­наһыгар киириэҕиттэн, албакаатым нөҥүө пааспардарбытын ылбыппыт. Сэттэ ый буолан баран биирдэ оҕолорбун куустум! Улахан кыыһым 19 саастаах, онон кини аҕалтаабыта. Дьиэ кэргэним аттыбар суоҕуттан улаханнык муунтуйар этим эрээри, оннооҕор сорох доҕот­торбут хаайыллан сыттахтара.

– Билигин ол былдьаһык­таах кыраныыссаҕытыгар туох буола турарый? Ингу­ше­тияҕа настарыанньа хай­даҕый?

– Сунжа оройуона Чечняҕа барбыта. Урут итиннэ кыра күргэ баара, онон Ингушетияттан тахсыахха сөбө. Билигин ону көтүрбүттэр дииллэр.

Оттон уопсастыбаннай-бэлитиичэскэй настарыанньа туһунан эттэххэ, бастаан утаа норуот Евкуров барбытыгар сүргэтэ улаханнык көтөҕүллүбүтэ. Калиматовтан туох эрэ саҥа дьайыылары кэтэспиттэрэ. “Кини Зарифаны босхолуурга кэпсэтии ыыта сылдьар үһү” эҥин диэн сурахтар бааллара. Ол эрээри, хомойуох иһин, туох да уларыйыы тахсыбата: Калиматов инаугурациятын кэнниттэн Зарифаны хаайар болдьохторун уһатан биэрдилэр. Ол да буоллар “ингуш норуота санаатын түһэрбэт” диэн көрөбүн. Зарифаны босхолуурга ыыппыт флешмоппут дьону түмтэ. Кинини өйөөн биллэр-көстөр дьон ыҥырыы таһаардылар. Холобур, олимпиада чөмпүйүөнэ Хасан Халмурзаев, бэлиитик Леонид Гозман. Ити, биллэн турар, күүһү эбэр, эрэли саҕар.

Уопсайынан, Ингушетия холобурун Арассыыйаҕа “беспрецедентнэй” диэн ааҕыахха сөп. Биһиги миитинниир кэммитигэр полиция норуот диэки буолбута. Ол иһин кулун тутар ыйга буолбут миитиннэргэ атын эрэгийиэннэртэн силовиктары аҕалбыттара. Арба, олор истэригэр азиаттыы сирэйдээх байыаннайдар бааллара. Билигин “Ингушетия болотнай дьыалатынан” эмиэ кэлии силовиктар – Ессентукига (Ставрополь кыраайа) олорон үлэлиир силиэдэбэтэллэр – дьарыктаналлар.

Дмитрий ИВАНОВ.