Ил Дархан Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар туһаайан этиитэ

Биһиги үс ыйтан ордук кэм устатыгар хаһан да буолбатах ойуур баһаардарын утары охсуһабыт. Уоту умуруорааччылар уонна өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун сыраларынан бу күннэргэ баһаары утары охсуһуу быһаарыылаах түһүмэҕэр кэллибит.

Саха сирин арҕаа уонна киин сытар сорох улууһугар “Циклон” зондировщик көтөр аал тардыбыт былыттарын көмөтүнэн күүппүт ардахпыт түстэ. Ол эрээри, ардах букатын түспэтэх эбэтэр бэрт кыратык таммалаабыт улуустара бааллар. Онон айылҕабыт билиҥҥитэ сынньалаҥы тосхойбото – тыабытын быыһыыр охсуһуубут салҕанар!

Бу охсуһууга биһиги соҕотох буолбатахпыт – ыам ыйыттан саҕаламмыт бастакы баһаардартан саҕалаан федеральнай былаас өттүттэн сүҥкэн көмө оҥоһуллар. Бүгүн өрөспүүбүлүкэҕэ Рослесхоз, Ыксаллаах быһыы-майгы уонна Оборуона министиэристибэлэрин бөдөҥ бөлөхтөрө үлэлииллэр, авиация, байыаннай тиэхиньикэ тардылынна.

Арассыыйа бэрэсидьиэнэ биһиэхэ сүүнэ өйөбүлү оҥорор. Мин уларыйа турар быһыы-майгы туһунан Владимир Владимировичка күн аайы иһитиннэрэбин. Судаарыстыба баһылыга тус болҕомтотун уурарын түмүгэр дьоһун суолталаах боппуруостар суһаллык быһаарыллаллар. Ол курдук, биһиги көрдөһүүбүтүнэн Дьокуускай аэропордун өрөмүөннэммит балаһатын үлэҕэ киллэриини түргэтэтэргэ сорудахтаабыта. Аҕыйах хонугунан аэропорт Бе-200 сөмөлүөттэри түһэрэр кыахтаныа, оччоҕо бөдөҥ баһаардары умуоруу түргэтиэ.

Күндү доҕоттор, биир дойдулаахтарым!

Баһаары утары охсуһууга тосту уларыйыы тахсара чугаһаата, мин онно эрэллээхпин. Ол эрээри баһаары барытын умуруордубут диир эрдэ. Баһаары билигин умуруордахпытына да, кэлэр сылларга уот ааҥнаабатын мэктиэлээтибит диир кыахпыт суох. Биһиги сарсыҥҥы күммүт туһунан толкуйдуох тустаахпыт!

Аан дойду учуонайдара, бастатан туран, хотугу эрэгийиэннэргэ килиимэт уларыйыыта тэтимирбитин бэлиэтииллэр. Эмискэ сылыйыы, кураан, ирбэт тоҥ ириитэ – бу биһиги бүгүҥҥү олохпут сорҕото буолла, ол аата айылҕаҕа сүҥкэн уларыйыы бара турар.

Бу научнай түөрүйэҕэ эрэ баар буолбатах диэн хатылаан этэбин, бу – биһиги күннээҕи олохпут! Маннык быһыыга-майгыга олорорго үөрэниэхтээхпит. Дьону, куораттары, сэлиэнньэлэри айылҕа охсууларыттан көмүскүүргэ үөрэниэхтээхпит. Саҥа быһыыга-майгыга саҥа ньымаларынан айылҕабытын араҥаччылыырга, тайҕабытын харыстыырга үөрэниэхтээхпит. Ону хайдах ситиһэри науканы кытта тобулуох тустаахпыт.

Билигин биһиги иннибитигэр сарсыҥҥыбытын быһаарар тыын суолталаах боппуруостар тураллар.

Бастатан туран, Саха сирин тыатын көмүскүүр баһаары утары анал тэриллиилэр ахсааннарын элбэтиини уонна олор сэбилэниилэрин күүһүрдэри ситиһиэхтээхпит.

Ааспыт сыллардааҕы уонна быйылгы баһаарга Саха сирин мөлүйүөнүнэн ааҕыллар гектардаах тыата былдьанна. Ону чөлүгэр түһэрии, ол иһигэр ойуур маһын үүннэрэр бөдөҥ питомниктары тэрийии боппуруоһун быһаарыах тустаахпыт.

Өссө биир сытыы кыһалҕа – умайбыт ойууру ыраастыыбыт дуу, эбэтэр сорох учуонайдар этэллэрин курдук, ойуур бэйэтэ айылҕатын быһыытынан чөлүгэр түһэригэр эрэниэххэ дуу.

Бу уонна да атын боппуруостары быһаарарга өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата муниципалитеттары кытта наука тэрилтэлэрин тардан күүскэ үлэлиэҕэ. От ыйыгар аан дойду таһымнаах научнай-үөрэтэр киин ыстаатыһын ылбыт “Север” научнай-үөрэтэр киин үлэтин тутаах хайысхата буолуоҕа.

Бырабыыталыстыба килиимэт уларыйыытын учуоттаан ойууру баһаартан көмүскүүр саҥа бырагырааманы ырытан оҥороругар сорудахтыыбын. Килиимэт уларыйыытын аахайбат уонна аанньа ахтыбат буоларбыт табыллыбат! Бу бары уопсай кыһалҕабыт, улуу дойдубут бүттүүнүн ойуурун дьылҕата буоларын быһыытынан, этиилэрбитин федеральнай таһымҥа таһаарыахпыт. Тайҕабытын көмүскүүр охсуһуу дьэ саҕаланна!

Күндү доҕоттор, биир дойдулаахтарым!

Бу сайын төһө да уустук кэмнэр үөскээбиттэрин иһин, баһаары тохтотор күннээҕи үлэҕэ Сахабыт сирин олохтоохторун күүстээх санаалара, сомоҕолоһуулара санаабын өрө көтөҕөр, инникигэ эрэли үөскэтэр.

Төрөөбүт дойдуларын баһаартан көмүскүүргэ туруммут биир дойдулаахтарбынан ис сүрэхпиттэн киэн туттабын. Баһаары утары охсуһуу инники күөнүгэр баҕа өттүнэн уонна сулууспатын быһыытынан үлэлиир хас биирдии киһиэхэ махтанабын.

Баҕа өттүнэн үлэлиир дьоҥҥо ас астыырга көмөлөһөн, баһаары умулларар тэрилинэн өйөөн, толору хааччыйыыга кыах баарынан көмөлөһөр дьоҥҥо махталым муҥура суох.

Бу барыта биһиги сөптөөх суолу тутуһарбытын, түмсүүлээх буолуу уонна биир санаа көннөрү тыл эрэ буолбакка, элбэх омуктаах хотугу норуот ис туруга буоларын туоһулуур.

Омугуттан эбэтэр бэлиитикэҕэ көрүүлэриттэн тутулуга суох бар дьоммут үтүө майгылаахтарын, дойдуга бэриниилээхтэрин уонна хорсун санаалаахтарын көрдөрөр.

Бу барыта урут хаһан да буолбатах алдьархай ааҥнаабытыгар ырылхайдык көһүннэ. Хомойуох иһин, баһаары умуруора сылдьан Чурапчы улууһугар Элбаги Агасиевич Игитян суорума суолланна. Саха сирин бары олохтоохторун махталларын уонна ытыктабылларын бэлиэтээн, эрмээн норуотун хорсун уолун өлбүтүн кэннэ “Гражданскай килбиэн” бэлиэнэн наҕараадалыырга быһаардым.

Алдьатыылаах баһаары утары күннэтэ үлэлии сылдьар дьону ытыктыыбыт, кинилэргэ махтанабыт. Сомоҕолоһон, күүспүтүн түмэн ыарахаттары ааһыахпыт, эмсэҕэлээбит Бэс Күөлүн чөлүгэр түһэриэхпит. Дьиэлэрин уокка былдьаппыт дьон алтынньы 15 күнүгэр диэри толору хааччыллыылаах дьиэлэргэ киириэхтэрэ. Бэс Күөл оҕолоро “Артек”, “Орленок” уонна “Океан” лааҕырдарга сынньана барыахтара, дьарҕа ыарыылаахтар дойдубут киин эмтэнэр сирдэригэр доруобуйаларын көннөрүнүөхтэрэ. Сэлиэнньэ социальнай инфраструктуратын тупсарар туһунан этиибитин дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Владимирович Путин өйөөтө.

Быйылгы кураан тыа хаһаайыстыбатыгар, сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ охсуулаах буолла. Онон ойуур баһаарыттан итэҕэһэ суох кыһалҕа тирээн турар. Бырабыыталыстыбаҕа тыа олохтоохторо сүөһүлэрин, хаһаайыстыбаларын чөл хаалларалларыгар көмөлөһөр дьаһаллары ыларыгар сорудахтаатым. Үлэ ыытыллар, тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин кыһалҕаларын бары бииргэ быһаарыахпыт.

Ойуур баһаардара саҥа үөрэх сыла саҕаланарын мэһэйдиэхтэрэ суоҕа. Балаҕан ыйын 1 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ бары оскуолалара үөрэнээччилэри көрсөргө бэлэм буолуохтара. Ыарыы утары ирдэбиллэри тутуһаммыт, бу соругу толоруохпут!

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Уоту кытта охсуһуу барыбытын сомоҕолоото. Күүспүтүн түмэн, биир санаанан уоту кытта охсуһууга кыайыылаах тахсыахпыт диэн бигэ эрэллээхпин!

Күндү биир дойдулаахтарым! Түмсэн, биир санаалаах буолан, дойдубут айылҕатын көмүскээн, кыайыылаах тахсыахпыт!