Ыарыы тарҕана турар кэмигэр түргэнник диагнозтыыр, эмтээһини саҕалыыр хайдах курдук суолталааҕа өйдөнөр. Соторутааҕыта, социальнай ситимнэргэ Дьокуускай биир поликлиникатыгар хамсыгынан сибээстээн, ойоҕос тостор уочаратын туһунан хаартыскалаах суруйуу тарҕаммыта тута федеральнай улахан сонуннарга кытта тахсан турар. Ону кытта тэҥҥэ, бассаапка 3№-дээх поликлиника үлэтин хайҕаабыт суруйуу эмиэ тахсыбыта. Куорат биир улахан 3№-дээх поликлиникатын сэбиэдиссэйэ, СӨ Доруобуйа харыстабылын уопсастыбаннай палаататын салайааччыта Светлана Давыдованы кытта сибээскэ тахсан, бу ыксаллаах быһыыга-майгыга үлэни-хамнаһы хайдах тэрийбиттэрин туһунан ыйыталастыбыт.
– Дьокуускайга тохсунньу 13 күнүттэн вирустаах ыарыы аһара элбээн эрэрэ бэлиэтэммитэ. Биһиги бу “омикрон” дуу, эбэтэр “дельта” дуу диэн булгуччу этэр кыахпыт суох, ол эрээри эпидемиология туругунан ПЦР уонна ИХА анаалыстара “положительнай” көрдөрүүтэ аһара элбэҕинэн, бу “омикрон” штамма кэлбит диэн сабаҕалыыбыт. Тохсунньу 17 күнүттэн ыарыы долгуна биллэ күүһүрэн, ити кэмтэн саҕалаан, поликлиникабыт үлэтин уларытарга быһаарыы ылбыппыт, бэлэмнэнэн барбыппыт. Онуоха Москуба, Питер курдук куораттар уопуттарын туһанныбыт, арҕаа дойдулар быраактыкаларын үөрэттибит.
Бастатан туран, учаастактааҕы туох баар сулууспабытын хамсыгынан сибээстээн ыҥырыктарга туһаайдыбыт. Бу сулууспа күҥҥэ 2,5 тыһыынча кэриҥэ ыҥырыы киирэригэр сылдьар. Көннөрү кэмҥэ икки нэдиэлэ устата бачча ыҥырык киирэр эбит буоллаҕына, билигин биир күҥҥэ оччо ыҥырык киирэрин бэйэҕит да санаан көрүҥ. Итини учуоттаан, ыарыы хайдах барарыттан көрөн, өскөтүн ыалдьыбыт киһи туруга арыый бэтэрээнэн буоллаҕына, ыарыһах поликлиникаҕа бэйэтэ кэлэн “амбулаторно” көрдөрүнэр диэбиппит.
Министиэристибэ итиннэ сөбүлэспитэ, биһигини өйөөбүтэ. Поликлиникабытыгар бэлэмниир үлэни ыытан баран, онно “Кыһыл зонаны” тэрийбиппит: хамсыктаабыт ыарыһахтары анаан приёмнуур миэстэни. Барыта ыксал, тыҥааһыннаах балаһыанньа буолан, күн аҥаара уонна түүнү быһа үлэлээн, тэрийбиппит. Инньэ гынан тохсунньу 19 күнүттэн саҕалаан хамсыктаабыт эбэтэр онно уорбаланар ыарыһахтары көрөн барбыппыт. Бастакы күн аҥаарыгар 150-ча киһи көрдөрүммүтэ.
Билигин онно аһыллыбыт уон кэбиниэккэ түүн 12 диэри эмчиттэр күн аайы эрэсииминэн кэлэн үлэлииллэр. Бэҕэһээ, холобур, саамай элбэх киһи сылдьыбыта – 450. Манна эпидемиология ирдэбилэ барыта тутуһуллар, салгыны ыраастыыр тэрил, маасканы кэтии булгуччу ирдэнэр. Онон, бу ыксаллаах балаһыанньаҕа биһиги нэһилиэнньэҕэ бастакы сүһүөх мэдиссиинэ көмөтүн итинник тэринэн, оҥорон эрэбит.
Ону сэргэ күн аайы дьиэҕэ бырааһы 2 тыһыынча кэриҥэ ыҥырыы киирэр. Бэҕэһээ 1700 ыҥырыы киирбитэ, ол иннинэ – 2100, 2500. Салгыы хамсык балаһыанньата хайдах барыа биллибэт. Бу олус сыстыганнаах ыарыы буоларын быһыытынан, баҕар, күҥҥэ 5 тыһыынча да ыҥырыы киириэн сөп. Онуоха тэрээһин үлэтигэр барытыгар СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ улахан көмөнү оҥордо. Хамсыгы бохсууга тэриллэр биригээдэлэрбитигэр өрөспүүбүлүкэ тэрилтэлэриттэн хомондьуруопкаҕа анаммыт 30 эмчит, 20 мэдсиэстэрэлэр үлэлии сылдьаллар. Ити министиэристибэ өҥөтө. Ону таһынан, хамсык биригээдэлэригэр ХИФУ Мединститутун улахан кууруһун устудьуоннара, ординатор-быраастар бааллар.
Быраастар эмиэ дьон буоллаҕа: кинилэр да ыалдьаллар, аны дьиэ кэргэннэригэр ким эрэ ыалдьар эбэтэр оҕолоро ыалдьаахтыыр. Оннук түбэлтэҕэ үлэбит син биир тохтообот. Өрөспүүбүлүкэ тэрилтэлэриттэн кэлбит тэрэпиэп уонна педиатр эмчиттэр хамсык биригээдэлэрин састаабыгар киирэллэр, күн аайы 10 тэрэпиэп уонна 5 педиатр быраас ыарыһахтары “Кыһыл зонаҕа” приёмнуур.
Урут көмпүүтэр томографиятыгар түһээри атын сиргэ барар эбит буоллахтарына, ону ыарыһахтар сөбүлээбэккэ, билигин онно баар көмпүүтэр кэбиниэтин манна көһөрөн аҕалбыппыт. Поликлиникаҕа көрөр үчүгэйэ диэн, киһи ыалдьыбытын онно анаалыс бигэргэттэ даҕаны, киниэхэ тута эмтээһин ананар. Ыалдьыбыт киһи анаалыс түмүгэ кэлэрин күүтэ сатаабат. Поликлиникаҕа эрэгийиэн бүддьүөтүттэн атыылаһыллыбыт уонна федеральнай испииһэгинэн кэлэр эмтэр баалларынан көрөн, ыарыһахха ананар, ону тута ылан барар.
Диагноһы ИХА анаалыс түмүгүнэн сонно тута туруорабыт, ыарыы баара-суоҕа көстөр. Оттон ПЦР анаалыһы билигин эмтэнии түмүгэр эрэ оҥоробут, ол лабаратыарыйабыт ноҕуруускатын чэпчэттэ, түмүгү күүтэр кэми кылгатта. Ону кытта мэдсиэстэрэлэр анаалыс ылаары ыарыһах дьиэтигэр иккистээн барбаттар, биирдэ эрэ сылдьаллар. Урут ПЦР анаалыһын туттаран, түмүгэ сарсыныгар билиннэҕинэ, биирдэ эмтэнии саҕаланара. Билигин барыта биир күн иһигэр быһаарыллар. Хамсык бигэргэммэтэҕинэ, киһи туругуттан көрөн, эмтээһинэ ананар. Ыалдьыбыта 10-11 күнүгэр ПЦР анаалыһын түмүгэ үчүгэй буоллаҕына, ыарыһах “выпискаланар”.
Итини сэргэ ХИФУ уопсай дьиэтигэр биһиги импиэксийэни эмтиир стационардаахпыт. Билиҥҥи туругунан онно тыҥаларын хаарыйтарбыт орто туруктаах ыарыһахтар эмтэнэллэр. Ол эрээри билигин ыарыы тарҕана турар кэмигэр орто, ыарахан туруктаах ыарыһах элбэх, куойка толору.
Ыарыы тарҕана турар кэмигэр түргэнник диагнозтыыр, бириэмэни сүүйтэрбэккэ, эмтээһини саҕалыыр хайдах курдук суолталааҕын өйдөөн, итинник тэриннибит. Олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыыр наада.
– Махтал, Светлана Николаевна! Маладьыастар эбиккит.
Нина ГЕРАСИМОВА
