Дьааҥы дьикти дьарыктааҕа...
- Олоҕун сыллара: 18.07.1960-06.06.2024
- Подробности
Бэс ыйын 6 күнүгэр Дьааҥы Табалааҕыттан кутурҕаннаах иһитиннэрии кэллэ. Саха сирин кэллиэксийэһиттэрэ, кинигэни сөбүлээччилэрэ бэркэ билэр киһилэрэ ВЛАДИМИР СОФРОНОВИЧ РОЖИН күн сириттэн соһуччу күрэннэ...
Володя 1960 сыл от ыйын 18 күнүгэр төрөөбүтэ. Оҕо эрдэҕиттэн кинигэни наһаа сөбүлээн ааҕара, ол иһин саастыылаахтарыттан киэҥ билиитинэн чорбойоро. Оскуоланы бүтэриэҕиттэн кинигэни мунньуунан үлүһүйэн дьарыктанар: буостанан сакаастаан, сурутан, атыыга саҥа тахсыбыт кинигэлэри атас-доҕор дьонунан ыллартаран, тус бэйэтин бибилэтиэкэтэ 6000 тахса кинигэҕэ тиийбитэ, ол иһигэр аҥаардас аатырбыт “ЖЗЛ (Жизнь замечательных людей)” сиэрийэҕэ 200-тэн тахса кинигэлээҕэ. Kиһи сөҕөрө диэн, кини ону барытын аахпыт буолан, ханнык кинигэҕэ туох туһунан суруллубутун чопчу ыйан биэрэн, үгүс ааҕааччыга, импэрмээссийэҕэ наадыйар дьоҥҥо көмөтө элбэҕэ.
Владимир кинигэни таһынан аан дойду кумааҕы харчыларын, манньыаттарын, значоктары, аккырыыкка кэмпилиэктэрин, кэмбиэрдэри, киинэ артыыстарын хаартыскаларын эмиэ мунньара.
Мин кинилиин эмиэ кинигэни сэргиир буолан билсибитим. 2012 с. “Азия оҕолоро” оонньууга кэлэ сылдьан, үлэбэр киирэн бэрт судургутук кэпсэтэн, бэйэтин туһунан сэһэргээн, онтон ыла доҕордоспуппут. Сылга биирдэ эмэ кэллэҕинэ, булгуччу мин таһаарбыт кинигэлэрбиттэн бэлэхтэтэн, үөрэн-көтөн барара. Тастыҥ быраата Платон Эверстовтыын миигин эмиэ кэллиэксийэһиттэр эйгэлэригэр киллэрэн, онтон ыла бу дьарыкка умсугуйан киирбитим. 2017 с. кэллиэксийэһиттэр холбоһон, сийиэстэр тэриллэр буолбуттара. Онно өрөспүүбүлүкэ араас муннугуттан кэлбит дьон уһун күрэҥсийбит баттахтаах, мэлдьи үөрэ-көтө кэпсэтэ сылдьар киһилиин билсибиттэрэ.
Владимир Софронович бэйэтэ мунньарын таһынан, атын дьону көҕүлүүрэ. 2009 с. нэһилиэк иһинэн «Үлүскэн» (собиратель с азартом) кэллиэксийэһиттэр кулууптарын тэрийбитэ. Бу кулууп кыра нэһилиэккэ 50-ча киһини хабан, улуус иһигэр ыытыллар күрэхтэргэ хаста да бастаабыта. Владимир Софронович тэрийээччи быһыытынан киин сиргэ бардаҕына-кэллэҕинэ, илии тутуурдаах төннөн, дьонун кэллиэксийэлэрин хаҥатан үөрдэрэ, махталларын ылара. Биир дойдулаах кэллиэксийэһиттэрин туһунан матырыйаалы хомуйан, “Үөһээ Дьааҥы дьикти дьарыктаах дьоно” диэн кинигэни “Бичиккэ” 2019 с. таһаартарбыта.
Аны туран, бэйэтэ хоһоон суруйарын кэлин билбитим. Ол курдук, 2013 с. “Таптал олоххо биирдэ бэриллэр” диэн тэттик хомуурунньугу “Бичик” кинигэ кыһатыгар бэчээттэппитин бэлэх ууммута. Володя хаһан да толлон, симиттэн турбат майгылааҕа. Ол курдук, наадыйбыт дьонун булан, туруоруммут соругун толорон тэйэрэ. Хомуурунньугар истиҥ-иһирэх киирии тылы СӨ норуодунай бэйиэтэ Иван Мигалкин суруйбут этэ. Онтон быһа тардан ааҕыаҕыҥ:
“Владимир Софронович сылга биирдэ Дьокуускайга кэлэн барар идэлээх. Ол кэллэр эрэ, кинигэтин, значогун хомуйсубутунан барар. Син онтон-мантан наадалааҕын көрдөөн булан, дойдутугар «илии тутуурдаах, өттүк харалаах» үөрэ-көтө айанныыр. Бэйэтэ кыра оҕолуу үөрүнньэҥ, ahaҕac дууһалаах, ыраас майгылаах. Оттон быйыл кэлэ сылдьан, хоһоон суруйуутунан дьарыктанарын биллэрдэ. Дьааҥылар «Эчий» диэн литературнай түмсүүлээхтэр. Онно таһаарбыт хомуурунньуктарыгар Владимир Рожин суруйуулара, төһө да суохтарын үрдүнэн, кэлин хаһан эрэ киириэхтэрэ, бэчээттэниэхтэрэ диэн баҕа санаалаахпын”.
Владимир эдэр сылдьан ыарахан эчэйиини ылан, доруобуйата мөлтөҕө. Онтун билиммэккэ, Дьокуускайга кэлэн харса суох айанныыра, хас улуус аайы баар биир санаалаахтарыгар тиийэрэ, ыалдьыттыыра, кэллиэксийэтигэр саҥаны-сонуну булара. Суруйааччыларга, суруналыыстарга олус элбэх билэр киһилээҕэ, кинилэргэ мэлдьи ыалдьыттыыра. Ордук Александр Васильев-Көрдүгэҥҥэ, Борис Павловка сылдьара. Хотугу киһи сиэринэн көнөтүнэн буолара, оннук-маннык үөнү-күрдьэҕэни билиммэтэ.
Олоҕо уустук да буоллар, хаһан да санаатын түһэрбэтэ, харса суох иннин диэки баран иһэрэ.
Доҕотторо биир баҕа санаалаахпыт: Владимир Софронович олоҕун тухары умсугуйан туран хомуйбут баай бибилэтиэкэтэ, араас кэллиэксийэтэ ыһыллан хаалбатын туһугар Табалаах дьаһалтата, орто оскуола кыһаллыахтара диэн эрэнэбит.
Володя олохтон барбыт кэмигэр Саха сирин кэллиэксийэһиттэрин VIII сийиэһэ буолбута. Кинини билэр үгүс биир умсулҕаннаахтара бу кутурҕан ахтыы тахсарыгар харчы хомуйбуттара, ахтан-санаан ааспыттара...
Биир дьарыктаах доҕорбут Владимир Софронович, быдан дьылларга быраһаай, биһиги өйдүү-саныы сылдьыахпыт...
“Саха сирин кэллиэксийэһиттэрэ” өрөспүүбүлүкэтээҕи холбоһук аатыттан доҕоро Владислав КОРОТОВ.