Күндү киһибит, өйбүтүгэр-сүрэхпитигэр мэлдьи тыыннааххын
- Олоҕун сыллара: 02.10.1941-21.05.2024
- Подробности
Тапталлаах кэргэним, күн сирин көрдөрбүт күн күбэй ийэбит, бүөбэйдээн улаатыннарбыт эйэҕэс эбэбит, хос эбэм Светлана Александровна Герасимова–Корякина биһигиттэн букатыннаахтык барбыта бэс ыйын 29 күнүгэр 40 хонугун туолар.
Ийэбит 1941 сыл алтынньы 2 күнүгэр Бүлүү улууһун Уотту нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Аҕата сэриигэ ыҥырыллыбыт, ийэтэ ыараханнык ыалдьан нэһиилэ оҕоломмут. Онон аҕатын бииргэ төрөөбүт балта аах иитэ ылбыттар.
Аҕата сэрии толоонуттан эргиллибэтэҕэ. Ленинград куорат иһин сэриилэһэ сылдьан дьоруойдуу охтубута. “Сөдүөт мааны кыыһа” дэтэн, икки ийэ, эдьиийин, үс убайын тапталларыгар угуттанан улааппыта.
Бүлүү улууһугар Уотту оскуолатын бүтэрэн, Торуой Чочу оскуолатыгар үөрэммит. Сэттис кылааһы бүтэрэн баран, атыы-эргиэн оскуолатыгар үөрэммит. Убайа Хабырыыл Федотович Анаабырга үлэлии барбытыгар сайыһан, атыы-эргиэн оскуолатын бүтэрэн, онно тиийэн 17-лээх эрэ кыыс атыыһытынан үлэлээбит.
Биир сыл үлэлээн баран, Бүлүү училищетыгар үөрэххэ киирбит. Туйгун үөрэнээччи, актыбыыс, хомсомуол тэрилтэтин сэкирэтээрэ эбит. Учуутала, дириэктэрэ Иванов Михаил Спиридонович, баартыйа тэрилтэтин сэкирэтээрэ Чиряев Константин Спиридонович уҥа илиилэрэ эбит. Үөрэнэ сылдьан хомуньуус баартыйаҕа хандьыдаатынан киирбит.
Үөрэҕин бүтэрэн, училище базовай оскуолатыгар үлэҕэ анаммыт. Ол үлэлии сылдьан, 1966 сыллаахха Бүлүү уокуругуттан Саха сирин дэлэгээссийэтигэр талыллан Хомсомуол XV сийиэһигэр барбыт.
1967 сыллаахха Герасимов Алексей Гаврильевичка кэргэн тахсыбыт, онтон 1968 сыллаахха Мэҥэ Хаҥалас оройуонун Хорообут бөһүөлэгэр көһөн кэлбиттэр. 1970 – 1971 үөрэх дьылыгар алын кылаас учууталынан анаммыта. Итинтэн ыла алын кылаас учууталынан, онтон саха тылын учууталын идэтигэр кэтэхтэн үөрэнэн отут сыл оҕо иитиитигэр үлэлээбитэ.
Оскуолаҕа үлэлиирин тухары 12 кылааһы үөрэтэн таһаарбыт. 1985 сыллаахха СГУ саха тылын учууталын идэтин бүтэрбитэ. Өр сылларга мэтэдьиичэскэй холбоһук салайааччытынан үлэлээбитэ. Эдэр учууталлар уруоктарыгар сылдьан, сүбэ-ама биэрэрэ, туһааннаах көмөнү оҥороро. Саха тылын кэбиниэтин дьиҥ сахалыы тыыннаан оҥорбута, матырыйаал хомуйарыгар кэллиэгэлэрэ, төрөппүттэр олус өйөөбүттэригэр махтанара.
“Үөрэппит оҕолорбуттан киһи киэн туттар дьоно улаатан тахсалларыгар, сөптөөх тирэҕи биэрбиппин”, - диэн олус үөрэрэ, астынара.
Оччолорго оройуоҥҥа зонанан үлэ диэн сайдан, нэһилиэк аайы күүстээх үлэ барара. Эдэр, учуутал киһини салайааччынан тала охсубуттар. Ийэлээх аҕабыт хас да зона кэнсиэрин, оскуолаҕа ыытыллар бэстибээли, күрэх кэнсиэрин бэлэмнииллэрэ.
Дьоммут үйэ аҥаарыттан ордук кэмҥэ Хорообут нэһилиэгэр дьиэ-уот туттан, түөрт оҕону төрөтөн, эбэ, эһэ дэтэн элбэх сиэннэнэн олорбуттара. Манна эдэр саастара, үлэлиир-хамсыыр кэрэ кэмнэрэ ааспыта. Дьон тэҥинэн сылдьан, киһиэхэ сирдэрбэккэ, күүстэрин-кыахтарын анаабыттара.
Светлана Александровна “Педагогическай үлэ бэтэрээнэ”, “Мэтэдьиис-учуутал”, “Учууталлар учууталлара”, “Сыана бэтэрээнэ”, “Дьокутаат Ф.С. Тумусов махтала”, СӨ Идэлээх сойууһун федерациятын ,,Килбиэннээх үлэтин иһин” диэн бэлиэлэринэн үлэтэ сыаналаммыта. “Биһиги киэн туттуубут” энциклопедияҕа киирбитэ, кыһалҕалаах оҕо сааһын туоһута “Сэрии тулаайаҕа”, “Победа” мэтээллэрдээх. Төрөөбүт улууһугар “Бүлүү бочуоттаах олохтооҕо” ааттаммыта.
Кэргэнэ Алексей Гаврильевичтыын алаһа дьиэ тэринэн 57 сыл бииргэ олорбуттара, улуус “Көмүс кинигэтигэр” киирбиттэрэ, үрүҥ көмүс “Ытык ыал” диэн бэлиэни ылбыттара.
Ийэлээх аҕабыт биһигини үлэни таптыырга, сатабыллаах буоларга, ыарахаттарга тулуурдаах буоларга, ылыммыт санааны толорорго үөрэппиттэрэ. Элбэх кинигэни аахтараллара, дуобакка, саахымакка оонньотоллоро, конструктор таҥарга үөрэтэллэрэ. Кыра эрдэхпититтэн хара үлэҕэ эриллэн, ыанньыксыттаан, оттоон улааппыппыт. Ол барыта олох олорорго үөрэтии дьоһуннаах оскуолата этэ.
Сааһырыахпытыгар диэри оҕо буолан сылдьан, хас киһи аайы бэриллибэт улахан дьолу билбиппитигэр, эмэнсийиэхпитигэр диэри ,,ийээ” дии сылдьыбыппыт иһин, күн күбэй киһибитигэр муҥура суох махтанабыт. Эн олоххун оҕолоруҥ, сиэннэриҥ, хос-хос сиэннэриҥ салгыахтара. Өйбүтүгэр-сүрэхпитигэр мэлдьи тыыннаах буолуоҕуҥ. Араҥаччылыы, арчылыы сылдьыаҥ диэн итэҕэйэбит. Уһун уугар сылаастык, сымнаҕастык, нус бааччы утуй.
Быдан дьылларга быраһаай.
Кэргэнэ Алексей Гаврильевич, оҕолоро, кийииттэрэ, күтүөттэрэ, сиэннэрэ, хос сиэнэ Сунтаартан, Дьокуускайтан, Майаттан.