Култуура уонна духуобунай сайдыы министиэристибэтэ кутурҕанын биллэрэр

Олоҕун сыллара: 10.09.1958 - 05.03.2025

Подробности

Кулун тутар 5 уонна 6 күннэригэр С.А. Зверев-Кыыл Уолун аатынан СӨ Национальнай үҥкүү тыйаатырын дириэктэрэ, РФ уонна СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Александр Иванович Алексеев, кини бииргэ төрөөбүттэрэ – эдьиийэ, РФ үтүөлээх учуутала, психология билимин хандьыдаата Феврония Ивановна, быраата, тапталлаах кэргэн уонна аҕа Андрей Иванович олус хомолтолоохтук олохтон туораатылар.

СӨ Култуура уонна духуобунай сайдыы министиэристибэтэ кинилэр бииргэ төрөөбүттэригэр уонна чугас дьонноругар тугунан да солбуллубат улахан сүтүктэммиттэринэн дириҥ кутурҕанын биллэрэр.

Александр Иванович 1958 сыл балаҕан ыйын 10 күнүгэр Горнай улууһун Кэптин сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Хабаровскайдааҕы судаарыстыбаннай култуура институтун бүтэриэҕиттэн, 1983 сылтан Саха сирин Судаарыстыбаннай үҥкүү ансаамбылыгар балет артыыһынан үлэлээбитэ.  Сценаҕа ситиһиилээх үлэтин таһынан уопсастыбаннай үлэнэн көхтөөхтүк дьарыктанара. Ол курдук, элбэх сыл устата хомсомуол тэрилтэтин (1985-1987) уонна идэлээх сойууһу (1987-1992) салайбыта. 1995 с. Хабаровскайдааҕы судаарыстыбаннай култуура уонна ускуустуба институтугар иккис үрдүк үөрэҕин бүтэрэн, экэниэмикэ уонна салайыы, социальнай эйгэ менеджер-экэнэмииһин идэтин ылбыта.

СӨ Бастакы Бэрэсидьиэнэ М. Е. Николаев Ыйааҕынан, 1992 с. Саха сирин Судаарыстыбаннай үҥкүү ансаамбыла Национальнай үҥкүү тыйаатыра буолбута. Дириэктэринэн Александр Иванович Алексеев анаммыта.

Ити кэмтэн Александр Иванович тыйаатыр үлэтин, саха үҥкүүтүн өрөспүүбүлүкэ, дойду уонна тас дойду дьонугар-сэргэтигэр көрдөрөргө күүскэ ылсан үлэлээбитэ.  Кини салайыытынан кэлэктиип бүтүн арассыыйатааҕы уонна норуоттар икки ардыларынааҕы фольклор бэстибээллэригэр, күрэстэригэр үрдүк ситиһиилэнэрэ. Тыйаатыр Англияҕа, Францияҕа, Швейцарияҕа, Польшаҕа, АХШ-га, Канадаҕа, Соҕуруу Кэриэйэҕэ, Турцияҕа уонна да атын дойдуларга саха култууратын, үҥкүүтүн көрдөрөн үгүс биһирэбили ылбыта.

Үрдүк таһымнаах үҥкүү ускуустубатын сайыннарбытын уонна көхтөөх уопсастыбаннай үлэтин иһин А. И. Алексеев кэккэ наҕараадалаах: «СӨ Култууратын туйгуна» бэлиэ (1998), СӨ Бырабыыталыстыбатын Бочуоттаах грамотата (2002), СӨ Тас сибээскэ министиэристибэтин Махтал суруга (2002), РФ Култуура үлэһиттэрин идэлээх сойууһун Бочуоттаах грамотата (2003), СӨ Бэрэсидьиэнин грамотата (2005), «СӨ Култууратын үтүөлээх үлэһитэ» бочуоттаах аат (2010), СӨ Бэрэсидьиэнин Махтал суруга (2012), Ил Түмэн Бочуоттаах грамотата (2015), РФ Тыйаатырдарын диэйэтэллэрин сойууһун Бочуоттаах грамотата (2015), РФ Култуура миниистирин Махтал суруга (2016), РФ Федеральнай Мунньаҕын Федерациятын Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлин Махтала (2016), СӨ Идэлээх сойуустарын федерациятын Бочуоттаах грамотата (2017), « РФ Култууратын үтүөлээх үлэһитэ» бочуоттаах аат (2018).

Александр Иванович Саха сирин култууратын эйгэтин уонна үҥкүү ускуустубатын сайдыытыгар сүҥкэн кылааты киллэрбитэ. Кини үрдүк таһымнаах үлэтэ, бэриниилээх сыһыана уонна салайар талаана элбэх дьоҥҥо холобур буолбута. Кини бииргэ үлэлээбит уонна алтыспыт дьонун өйүгэр-санаатыгар умнуллубат суолу хаалларда.

СӨ Култуура уонна духуобунай сайдыы министиэристибэтэ.