Эбээн-Бытантай улууһа оттуур сирэ кыараҕаһынан, сүөһү иитэргэ уустуктардаах. Быһаас “Бытантай” хаһаайыстыба ырыганнаабыт сүөһүтүн көрдөрөр видеолар тарҕанан, өрөспүүбүлүкэҕэ улахан айдааны тардыбыттара. Быйыл балаһыанньа өссө уустугурда. Сайыны быһа улахан ойуур баһаара туран, эбиитин курааннаан, өссө күһүн хайа уута киирэн, букатын кыайан оттоппото.
Онон ото суох хаалбыт кэтэх хаһаайыстыбаларга ТХМ көмөлөһөн, Ньурбаттан 100 т, Дьокуускай эргинтэн 50 т, барыта 150 т оту тиэйэн илдьэргэ кэпсэппиттэр. От сыанатын ылыахтаах дьон төлөөбүттэр.
Тиэйии боппуруоһугар кэлэн, билигин улууска айдаан тахсыбыт. Дьоҥҥо ТХМ тиэйии ороскуотун 70% уйунар, улууска үп суох, онон хаалбыт 30% сүөһүлээхтэр бэйэлэрэ уйуналлар диэн буолбут. Эбээн Бытантайтан саха сүөһүтүн иитии патриота С.Р.
Попов “Кустуурдар, дьэ, кытаанахтык кыһарыттардыбыт, ыбылы ыллардыбыт. Оппут тиэйиитэ бүтэhиктээхтик бохсулунна быһыылаах. Ньурбаттан от булан биэрбит аатыран ыксалынан харчытын төлөттөрөн баран, дьаһалталар Ньурба түгэҕиттэн тиэйиитин отут бырыhыанын моойбутугар ииллилэр. Итиччэтигэр, биирдии туонна оту сүүрбэ биэстии тыһыынчаҕа ылар курдук буоллубут. Ону төлүүр кыахтаах киһи манна суох. Атыыр айдаан тахсан эрэр” диэн миэхэ суруйда. Чахчы туонната 25 тыһ. солк. сыаналаах “көмүстээҕэр күндү от” кими баҕарар чаҕытар.
Эбээн Бытантайга от тиэйиитигэр үөскээбит балаһыанньаны хайдах быһаарыллыахтааҕын ТХМ үүнээйи үүннэриигэ департаменын салайааччытын э.т. Вячеслав Гаврильевтан ыйыталастым. Кини этэринэн, ТХМ Ньурбаттан от тиэйиитин төлөбүрүн судаарыстыбаннан быһыллыбыт (рекомендацияламмыт) тарыыбын 100% уйунар диэн былааннаан, харчытын көрөн олорор эбит. Урут от тиэйиитин субсидията оту тиэйэн биэрэр тэрилтэҕэ ТХМ-тан тиийэр буоллаҕына, быйыл харчы улууска, онтон улуус быһа сүөһүлээх дьоҥҥо субсидия быhыытынан биэрэр. Кинилэр ол харчынан от тиэйбит дьону кытта быһа аахсаллар. Оттон от тиэйээччилэр сыананы үрдэтэ сатаатахтарына, тустаахтар улуус дьаһалтатыгар, бырабыыталыстыбаҕа тиийэ туруорсан быһаарар кыахтаахтар.
Бэйэлэрэ да ото суох ыксаан, ньиэрбинэйдээн олорор дьоҥҥо тиэйии ороскуотун 30% төлүүгүт диэн кыһарыйыы оччоҕо хантан кэллэ? Алҕас тахсыбыт диэххэ наада, улуус ТХМ-гэр киллэрбит тиэйии ороскуотун былааннаабыт оросчуотугар судаарыстыба 70% уйунар диэн суруллан хаалбыт. Дьиҥэр, улуустан ТХМ-ҥа тахсан чуолкайдаабыттара буоллар, оросчуокка 100% диэн суруйуллуо хаалбыт, оччоҕо айдаан тахсар төрүөт үөскүө да суох эбит.
Онон, күндү саха ынаҕын иитэр Эбээн Бытантай улууһун олохтоохторо, долгуйарга төрүөт суох эбит. От тиэйиитин ороскуота 100% төлөнүөхтээх диэн судаарыстыба эрэннэрэр. Саҥа дьылы этэҥҥэ, холкутук, үөрэ-көтө көрсүҥ. Саҥа дьылы хайдах көрсөҕүн да, кэлэр сыл оннук буолар диэн мээнэҕэ эппэттэр.
Наадыйааччыларга информация: ТХМ от тиэйиитигэр сайаапкалары ыам ыйыгар диэри тутар диэн иһитиннэрэр.
Владимир Степанов.
