Юрий Куприянов: “Олоххо орто сүнньүн тутуһуохха наада!”
Үрдүк сололоох салайааччылары, биир үксүн, үлэлэринэн, дуоһунастарынан эрэ билэбит. Кинилэри үчүгэйдик билбэт буоллахпытына, биллэн турар, атах тэпсэн олорон “эн-мин” дэһэн аһаҕастык кэпсэппэппит өйдөнөр. Маныаха суруналыыс үлэтин биир үчүгэй өрүтэ баар. Ол – дьоруойдарбытын кытары: үрдүк сололоох тойон буоллун, боростуой үлэһит буоллун – биир тэҥник тутан, олохторун туһунан аһаҕастык кэпсэтэн дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдэр үлэлээхпит. СӨ култууратын миниистирэ Юрий КУПРИЯНОВ бу ый 9 күнүгэр 60 сааһын туолар үбүлүөйдээх дьоро күнэ эбит. Бу бэлиэ даататынан эҕэрдэлээн тураммыт, Юрий Степановиһы кытары тус олоҕун, олоххо көрсүбүт тапталын, дьиэ кэргэнин, олоххо көрүүтүн, бииргэ алтыһар, бултуур-алтыыр доҕотторун туһунан ирэ-хоро сэһэргэһиибитин таһаарабыт.
Олохтоох аһы-үөлү оҥорон таһаарыыны хайдах улаатыннарабыт?
Киһи тыыннаах буоларыгар аан бастаан ас наада. Аһынан хааччымматахха, атын баай-дуол наадата суох. Салгынынан аһаабыт диэни истэ иликпит. Онон туохха барытыгар сыана үрдүү турдаҕына, биир бастакынан олохтоох аһы-үөлү үксэтиэх кэриҥнээхпит. Оттон биһиги онно бэлэммит дуо? Туох туорай мас буоларый? Туох көмө оҥоһуллуой? Дьон тугу туруорсар эбитий? "Кыым" төгүрүк остуолугар туох туһунан кэпсэппиттэрин бу нүөмэргэ билсиҥ. Санааҕытын үллэстиҥ.
Дьокуускайга крематорий тутуутун уонна сыанатын туһунан дьон туох толкуйдааҕый?
Иллэрээ сыллаахха диэри судаарыстыба сыана быһарынан, биир киһини саамай кырата 16 666 солк. көмүөххэ сөп этэ. Ол эрээри дьиҥнээх олох көрдөрөр чахчыта, ырыынак усулуобуйата ити көрдөрүүттэн лаппа атын. Ырааҕынан куоһарар диэххэ сөп. Буор үлэтин, хоруобу-веногу, мэҥэни-эргиири – барытын аахтахха, 90-100 тыһыынча буолар. Ити – тарда соҕус эттэххэ. Онно өссө бырастыылаһар, өйдүүр-ахтар күннэр аһылыктарын эп... Сыана букатын ыраатар. Онон, киһини тиһэх суолугар атаарыы, туох да саарбаҕа суох, ороскуоттаах дьыала. Киһи эрэ уйуммат суола. Оттон крематорийга киһини уматар төһө буоларый?
Ньирэйи төлөһүтүүгэ ылан эбии харчыны аахсыахха сөп дуо?
Хайдах уонна хантан түргэнник ситэр салаа көтөрүн, кыылын бэйэҕэ табыгастаах усулуобуйаҕа ылан иитиэххэ сөбүй? Сибиинньэ ылан ииттэргэ хайаан да харчы наада дуо? Ньирэйи төлөһүтүүгэ ылан, кэлэр кыстыкка этинэн эрэ хааччыммакка, өссө эбии харчы аахсыахха сөп. Бу уонна да атын туһунан "Тыа сирэ" балаһаҕа Лоһуура суруйар.
Уолаттара – албан ааттаах бөҕөстөр
Муус устар ый иккис өрөбүлүгэр Саха сиригэр Уол оҕо күнэ бэлиэтэнэр. Саха уолаттара сымсаларынан, быһыйдарынан, кыраҕы харахтарынан, киэҥ көҕүстэринэн Аан дойдуга аатыраллар. Улахан түһүлгэлэргэ омукпут аатын ааттаппыт, “бу саха уолаттара” диэн киһи киэн тутта ааттыыр бөҕөстөрдөөхпүт. Уол оҕо күнүн көрсө чөмпүйүөн уолаттардаах төрөппүттэри кытта кэпсэттибит. Улахан түһүлгэлэргэ аан дойду ааттаахтарын кытта илин-кэлин түһүспүт уолаттардаах төрөппүттэр уол оҕону иитиигэ ордук тугу суолталыылларый? Чөмпүйүөннэри хайдах иитэн таһаарбыттарый? Ол туһунан Диана Клепандина суруйуутун ааҕыҥ.
Монуогу үрүүгэ күрэхтэһии баарын билэҕит дуо?
Аҕыйах хонуктааҕыта, муус устар 2 күнүгэр, Дьокуускай Күөх Хонуутугар быйыл бэһис төгүлүн “Угуйуу-2022” күрэх буолан ааста. Урукку сылларга холоотоххо, тэрээһинэ биллэ тупсубут, кыттааччы элбээбит, маастардар – саҥа саҕалааччылар диэн арахсар буолбуттар, өрөспүүбүлүкэ таһымнаммыт. Бүгүн “Кыымҥа” үрүллэр монуогу оҥорор “Кынат” тэрилтэ уонна “Угуйуу” түмсүү төрүттээччилэриттэн биирдэстэрэ, Уус Алдан Кэптэнититтэн төрүттээх Василий Местников ыалдьыттыыр.
Александр Винокуров: "Аҕа күрэҕин" мэтээлин уон биэс сыл кэтэспитим..."
Муус устар 2-3 күннэригэр Чурапчы улууһун Сылаҥ нэһилиэгэр "Аҕа күрэҕэ-2022" ХХII төгүлүн ыытыллыбыт өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх буолан ааста. Манна Саха сирин араас улууһуттан 17 хамаанда илин-кэлин түһүстэ. Дьокуускай куорат чиэһин Александр, Арсений Винокуровтар уонна Андрей, Артур Сивцевтэр ситиһиилээхтик көмүскээтилэр. "Улуу Хочо" балаһаҕа Александр Винокуров ыалдьыттыыр. Кини кэпсээнин сэргээн ааҕыаҕыҥ.
Туох сонуннааххын, оҕуруотчут?
Сандал саас күлүм күнүн оонньотоотун кытта, оҕуруотчуттар түбүктэрэ саҕаланар. Билигин арассаада олордорго саамай табыгастаах кэм, онно түбэһиннэрэн хаһаайкалар аны сайын өлгөм үүнүүнү ылаары силис тартараллар. Күннээҕи түбүккэ, үлэҕэ-хамнаска сылдьан, оҕуруот аһын сиэмэтиттэн саҕалаан күөх ото тэбэн тахсыар диэри бүөбэйдээтэххэ, көрдөххө-иһиттэххэ эрэ сатанар. Оҕуруот аһын олордор ыал сааскы түбүгүн туһунан Майаҕа олорор элбэх оҕолоох Ефимовтар ийэлэрэ кэпсиир.
Киһи буолан килбэйиэҕиҥ, Саха буолан сандаарыаҕыҥ!
Бүгүҥҥү эрэдээксийэбит ыалдьыта Саха сиригэр биллэр оһуокайдьыт, Дархан этээччи, алгысчыт, тойуксут, норуот ырыаһыта, СӨ култууратын туйгуна, Сунтаар улууһун Түбэй нэһилиэгин олохтооҕо Михаил ЕВСЕЕВ-Кугачык уола Куйаар Кураһаай. Кини саха омук кэскилигэр, инники сайдыытыгар, тылыгар-өһүгэр, итэҕэлигэр анаарыытын ааҕыаҕыҥ.
СЫЛ ИККИС АҤААРЫГАР ЧЭПЧЭТИИЛЭЭХ уонна СҮҮЙҮҮЛЭЭХ СУРУТУУНУ КУОТТАРЫМАҤ!
