Бэс ыйын устата ыһыах алгыһын иҥэринэн, аҕыйах күн дуоһуйа сынньана түһэн баран, аны кыстыкка кимиэллээхтик бэлэмнэнэн саҕалаатыбыт. Абааһыларбыт мунньахтаан бүтэн, Бөтүрүөп таҥаратын кэннэ, аны тыа дьонугар ордук эппиэттээх күннэр үүннүлэр. Кыстыгы туоруурга бэлэмнэнэн, ходуһаларга хотуур тыаһа сырдьыгыныыр, бастакы бугуллар кэчигирэстилэр.
Быйыл былаан быһыытынан өрөспүүбүлүкэҕэ 479 тыһ. 361 т. от, 334 т. сиилэс, 14 тыһ. 200 т. сенаж бэлэмнэниэхтээх. От үүнүүтэ улуустарга араа-бараа, ол да буоллар, күнү-дьылы баттаһа былааннаммыт оту соҕотуопкалааһын ситиһиллэригэр сыал туруоруллар.
Бүлүү сүнньүгэр
Сунтаар улууһугар быйыл 34 тыһ. туонна оту, 3 тыһ. т. сиилэһи уонна 120 т сенаһы бэлэмниэхтээхтэр. Күн бүгүн улуус ходуһаларыгар хаһаайыстыба бары көрүҥнэригэр 237 тыраахтыр тахсыбыт, 325 звено үлэлиир, 1037 киһи ходуһаҕа буһар-хатар, 1372 т от охсуллубут, 343 туонна оту номнуо кэбиспиттэр. Улууска от үүнүүтэ үчүгэй, онон күн-дьыл туран биэрдэр, сунтаардар былааннарын толоророго эрэллээхтэр.
Ыаллыы сытар Ньурба улууһугар өрөспүүбүлүкэ 33 650 т оту бэлэмнииргэ сорудах биэрбит. Маны таһынан 1970 т сиилэс, 1075 т сенаж бэлэмнэниэхтээх. От үүнүүтэ былырыыҥҥытааҕар үчүгэй диэн ньурбалар бэлиэтииллэр. Тэриллиилээх хаһаайыстыбалар бу күннэргэ “Туймаада ньиэби” кытары дуогабардаһан уматыгынан хааччыллыбыттар. От ыйын 15 күнүгэр улууска 281 тыраахтыр окко тахсыбыт, 701 киһи ходуһаҕа үлэлиир. 169 биригээдэ үлэлии-хамныы сылдьар. 1320 га охсуллубут, 179 т от бэлэмнэниллибит.
Илин эҥээргэ кураан
Илин эҥээргэ кураан сайын тосхойон, аһыҥа оту сиэн үүнүү былырыыҥҥытааҕар мөлтөх.
Мэҥэ Хаҥаласка 44 695 т от былааннаммытыттан, сылыктааһын быһыытынан 37 965 т оту хомуйарга сылыктыыллар. Уопсайа 2400 т сиилэс, 400 т сенаж бэлэмниэхтээхтэр. Күн бүгүн Мэҥэ ходуһаларыгар 316 тиэхиньикэ, 4 мехзвено, 488 киһи үлэлиир, 1482 га от охсуллубут, 283 т бэлэмнэниллибит. Мэҥэлэр 3102 т кур оттоохтор уонна ыраах ходуһаларын мунньан-тараан кыстыыр отторун буларга эрэллээхтэр. Улуус 41,5 т отунан кыстыгы туоруур кыахтаах.
Дьааҥыга үүнүү мөлтөх
Уһуннук турбут ойуур баһаардарыттан сылтаан Дьааҥы улууһугар балаһыанньа уустук. Улуус баһылыга Гаврил Чириков этэринэн, үүнүү чуолаан Арыылаах, Дулҕалаах, Боронук, Адыаччы нэһилиэктэригэр мөлтөх. Онон, төһө кыалларынан кытыы учаастактарынан көһөн оттуурга быһаарыммыттар. Билигин түөрт нэһилиэк биригээдэ тэрийэн ыраах оттото ыытарга бэлэм олорор эбит. Онуоха уматыгынан, мотуордаах хотуурдарынан хааччынарга, уонча көстөөх үрэхтэр бастарыгар биригээдэлэри бөртөлүөтүнэн илтэрэргэ итиэннэ кинилэр оттообут отторун тиэйэргэ көмө наада буолбут.
